Βία και πονηριά

Περίληψη

Το χωριό δεν είναι και δεν υπήρξε ποτέ ένα ειρηνικό λιμάνι για τους μόνιμους κατοίκους του. Μια συμπληρωματική απόδειξη γι' αυτό αποτελεί το μικρό ελληνικό χωριό που συνήθως βρίσκεται σε κατάσταση διάλυσης.

Το ξεχωριστό σ' ένα παρόμοιο χωριό είναι ότι η βία δεν έχει, όπως στις άλλες μεσογειακές περιοχές, τη μορφή του εγκλήματος τιμής ή της βεντέτας. Κρυμμένη από τα μάτια του κόσμου, σαν να ντρέπεται, είναι παντού διάχυτη. Ασκείται τόσο στα παιδιά, όσο και στις γυναίκες και στους άντρες. Είναι ένα μέσο διαπαιδαγώγησης και, παρόλο που συνεχώς αποδοκιμάζεται, θεωρείται αξίωμα στο σύστημα των κανόνων που διέπουν τη ζωή του χωριού. Η αντιφατικότητα αυτών των κανόνων αποτελεί μια απότις αιτίες της βίας και ταυτόχρονα μια από τις πηγές της πονηρίας που καθένας είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιεί για να επιβιώσει.

Άλλη αιτία βίας είναι η έλλειψη σεβασμού προς το νόμο λόγω της απουσίας ενός εθιμικού δικαίου που θα ρύθμιζε οριστικά τις κληρονομιές. Ο μόνος εν χρήσει νόμος είναι η πατρική διαιτησία που συνδέεται με την αντρική κυριαρχία.

Η Μαρί-Ελιζαμπέτ Αντμάν αναλύει τις εκδηλώσεις αυτής της κυριαρχίας ως τις παραμικρότερες λεπτομέρειές της –στην καθημερινότητα, στις σχέσεις με τους άλλους, στις σχέσεις ανάμεσα στις οικογένειες– πραγματοποιώντας έτσι μια έρευνα στον τομέα της κοινωνικής ανθρωπολογίας που αποτελεί προσφορά.