Ε, Πρόεδρε!

Περίληψη

Ηλεκτρονική επανέκδοση του Ε, Πρόεδρε! με ελεύθερη τιμή από μηδέν έως ∞

DAY ONE: Πρόβα για τελευταία παράσταση του Μίμη Ανδρουλάκη

 «Όταν αποκαεί το σπίτι, όλοι φέρνουν νερό», λέμε στην Κρήτη. Το Ε, Πρόεδρε! αντίθετα αποτέλεσε μια εκ των προτέρων ύστατη απελπισμένη κραυγή προειδοποίησης ενώπιον της επερχόμενης Ημέρας Κρίσεως, του καταραμένου συγχρονισμού όλων των δαιμόνων της ελληνικής οικονομίας (κατάρρευση αγοράς ομολόγων, τραπεζική κρίση, πτώση της πραγματικής οικονομίας, ανεργία, κατάρρευση συστημάτων ασφάλισης και υγείας, γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης). Σε άμεση συσχέτιση με τις συνέπειες της κρίσης του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και της όξυνσης των συστημικών αντιθέσεων της Ευρωζώνης, που καθιστούσε την Ελλάδα αδύνατο κρίκο της. «Πρόσεξε», έλεγε, στον «Πρόεδρο», «θα κάτσεις πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα» (σελ. 186). «Αν δεν προσέξεις η Day One, η Πρώτη Ημέρα στην κυβέρνηση θα είναι Πρόβα για Τελευταία Παράσταση! Οι πρώτες Εκατό Ημέρες προαναγγέλλουν τις Τελευταίες Εκατό Ημέρες!» Έτσι αρχίζει το βιβλίο. Και τελειώνει σε ευαγγελικό τόνο: «Από δω και πέρα, η επόμενη μέρα μπορεί να είναι η Ημέρα της Κρίσης. Γρηγορείτε, ποτέ δεν ξέρετε ούτε τη μέρα ούτε την ώρα!».

Το Ε, Πρόεδρε! είχε ολοκληρωθεί στο μυαλό μου το 2008, τη χρονιά που κυκλοφόρησε το Λευκό κοτσύφι, blue tree, μαύρο καράβι – Το κραχ και οι σεισμικές μετατοπίσεις στον νέο καπιταλισμό. Γράφτηκε όμως εν θερμώ τον Ιούλιο του 2009 και η έκδοσή του συνέπεσε με την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών. Αυτή ήταν η ατυχία του. Επικράτησε το σύνδρομο «σκοτώστε» τον αγγελιοφόρο. Μέσα στη μέθη της επικείμενης νίκης αντιμετωπίστηκε με μια συνωμοσία σιωπής και από τις δυο πλευρές, κερδισμένους και χαμένους των εκλογών. Οι δυνάμεις της αδράνειας και της αμεριμνησίας σε όλο το πολιτικό φάσμα αποδείχθηκαν ισχυρότερες. Οι προεκλογικές εξαγγελίες των κομμάτων ήταν ειδυλλιακές ζωγραφιές –μπλε, πράσινες, κόκκινες, ροζ– πάνω σε μια φούσκα δημόσιου χρέους έτοιμη να εκραγεί από στιγμή σε στιγμή. Ο κίνδυνος της κατάρρευσης ονομάστηκε «παραμύθι με δράκους».

Τώρα όλοι ξέρουν τι έγινε. Πήγαν στο βρόντο οι προειδοποιητικές κραυγές απόγνωσης για την επικείμενη χρεωκοπία. Το σύμπλεγμα  Ύβρις-Νέμεσις κτύπησε ανελέητα τη χώρα.

Έχει κάποια αξία η ηλεκτρονική επανέκδοση του Ε, Πρόεδρε! τώρα που τα έχουμε δει σχεδόν όλα; Το παρελθόν δεν είναι ποτέ σκέτο παρελθόν. Είναι ό,τι έγινε και αυτό που θα μπορούσε να συμβεί και δεν συνέβη. Εμπεριέχει χαμένους χρόνους και δρόμους, χαμένες δυνατότητες που δεν πραγματώθηκαν σε αντίστιξη με το δράμα που ξετυλίγεται σε ζωντανό χρόνο μπροστά στα μάτια μας. Ένα «εναλλακτικό παρελθόν» μάς επισημαίνει ότι τα πράγματα μπορεί να είναι διαφορετικά, ότι υπάρχουν «πιθανοί κόσμοι», «πιθανοί δρόμοι», «πιθανές επιλογές», «πιθανοί χρόνοι», «πιθανοί εαυτοί» μέσα στα όρια των «καιρών». Ένα «εναλλακτικό παρελθόν» περικλείνει μια παρακαταθήκη ελπίδας, ένα νοηματικό πλαίσιο για να κατανοήσουμε και ν’ αντέξουμε τα τωρινά μας βάσανα, να διαχειριστούμε το τραύμα και την απώλεια και βέβαια τα σπέρματα μιας νέας γλώσσας, μιας νέας αφήγησης και νέας στρατηγικής για την αναγέννηση της χώρας.

Το Έ, Πρόεδρε! δεν είναι στενά ελληνοκεντρικό ούτε εξαντλείται στην προεκλογική συγκυρία του 2009. Εισάγει τη Σεναριακή Σκέψη σε εποχές μεγάλης αβεβαιότητας και κρίσης. Ο «Πρόεδρος» είναι μια υπερπροσωπική διαχρονική σύνθεση του Ηγέτη λίγο πριν, λίγο μετά την κατάκτηση της εξουσίας, έστω κι αν έστελνα τότε ένα ξεχωριστό μήνυμα στον υποψήφιο Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου. Είναι ένα έργο της επιστήμης και τέχνης της μαχόμενης πολιτικής και της ψυχολογίας πάνω στην κόψη του νήματος.