Το ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα και ο Sir Walter Scott

Περίληψη

«Όλοι γνωρίζουν τι είναι το ιστορικό μυθιστόρημα· ίσως γι' αυτό ελάχιστοι έχουν προθυμοποιηθεί να το ορίσουν εγγράφως». Με τη φράση αυτή ξεκινά το βιβλίο του ο Avrom Fleishman, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους θεωρητικούς του ιστορικού μυθιστορήματος. Την ίδια αυτή φράση, λίγο αλλαγμένη, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για την ελληνική πραγματικότητα: «Όλοι νομίζουν πως γνωρίζουν τι είναι το ιστορικό μυθιστόρημα· γι' αυτό ελάχιστοι έχουν προσφερθεί να το ορίσουν εγγράφως». Τι είναι όμως στην πραγματικότητα το ιστορικό μυθιστόρημα; Πότε γεννήθηκε και γιατί; Πώς το αντιλαμβάνονται οι σύγχρονοί του και τι ρόλο έπαιξε στην πορεία του μυθιστορηματικού είδους; Πώς εξελίχθηκε μετά τη μορφή που του έδωσε ο δημιουργός του, ο μεγάλος Σκωτσέζος συγγραφέας Walter Scott; Πώς το είδαν οι σημαντικοί κριτικοί του εικοστού αιώνα, όπως ο Georg Lukacs κ.ά.; Πότε έγινε γνωστό στην Ελλάδα και μέσω ποιων μεταφράσεων; Πότε γράφτηκαν τα πρώτα ελληνικά ιστορικά μυθιστορήματα και ποια πρότυπα ακολούθησαν; Ποια είναι η αναλογική σχέση του ιστορικού μυθιστορήματος με τα υπόλοιπα μυθιστορηματικά είδη στα χρόνια του ελληνικού ρομαντισμού; Ποια η σχέση του Walter Scott προς τα ελληνικά ιστορικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν από το 1830 ως το 1880 και ποιος ο ρόλος που διαδραμάτισε στα ελληνικά γράμματα; Ποια η σχέση μερικών από τους σημαντικότερους Έλληνες πεζογράφους της περιόδου, όπως του Α.Ρ. Ραγκαβή, του Στεφάνου Ξένου και του Δημητρίου Βικέλα με το μυθιστορηματικό έργο του Scott; Σε αυτά τα ερωτήματα και σε άλλα πολλά προσπαθεί να απαντήσει το βιβλίο αυτό, προσφέροντας ταυτόχρονα μια νέα πληρέστερη εικόνα της μέχρι πρόσφατα αχαρτογράφητης πεζογραφίας του ελληνικού ρομαντισμού.