Οι περιπέτειες της νεότητας

Περίληψη

Ανάμεσα στα πρόσωπα που ζουν στον μυθιστορηματικό κόσμο, μπορούμε να διακρίνουμε ορισμένα που κυκλοφορούν χάρη στη νεανική τους ιδιοσυγκρασία. Νέοι με ιδέες, δυσαρεστημένοι από το παρόν, με όνειρα, φιλοδοξίες, με πολεμικές διαθέσεις κάποτε, φύσεις καλλιτεχνικές, αντισυμβατικές, συχνά μποέμ, ντυμένοι περίεργα, με ενοχλητικές για τα χρηστά ήθη συνήθειες και συμπεριφορές· φοιτητές τις πιο πολλές φορές – αν και με ελάχιστη σχέση με το Πανεπιστήμιο: είναι η κατηγορία των μυθιστορηματικών προσώπων που αποτελεί το αντικείμενο της εργασίας αυτής.

Από την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα έως το 1945 και συνοπτικά μέχρι τις μέρες μας, η συγγραφέας παρακολουθεί την παρουσίαση της νεότητας σε έργα του Ξενόπουλου, του Κονδυλάκη, του Χατζόπουλου, του Θεοτοκά, του Κοσμά Πολίτη, του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, της Έφης Πανσελήνου, της Μαργαρίτας Λυμπεράκη και άλλων. Εξετάζοντας την αντίθεση «νέοι-παλιοί», διασταυρώνεται με τις ποικίλες αντιθέσεις της ελληνικής κοινωνίας: δημοτική-καθαρεύουσα, φιλελευθερισμός-κομμουνισμός, τα διλήμματα της Αριστεράς, οι αντιφάσεις του φιλελευθερισμού, τα προβλήματα της γυναικείας ταυτότητας, οι διαμάχες των φιλολογικών γενεών.

Η μεθοδολογική προσέγγιση της Α.Κ. στηρίζεται στη στενή επαφή με το κείμενο, στη συνδυαστική παρατήρηση. Η συγγραφέας παρακολουθεί πώς γεννιούνται τα μυθιστορηματικά πρόσωπα, παρατηρεί τις ιδεολογικές μετατοπίσεις μέσα σ' ένα έργο, αναζητά τον ρόλο της ιστορικής στιγμής κατά τη διάρκεια της συγγραφής, επισημαίνει τις αντιφάσεις των κειμένων.

Η εργασία συμβάλλει, εκτός από την οροθέτηση ενός λογοτεχνικού είδους, και στην κατανόηση της διαδικασίας με την οποία παράγεται το λογοτεχνικό κείμενο.