Αλληλένδεση

Περίληψη

Συχνά στις κλασικές ελληνικές τραγωδίες η συντριβή του ήρωα προκαλείται από τη δύναμη και την υπεροχή του. Εκείνο στο οποίο είναι ικανότατος τον οδηγεί με τρόπο αμείλικτο στην καταστροφή. Ο προβληματισμός για την παρόμοια «τραγική μοίρα» της εποχής μας διατρέχει το, συγκρατημένα αισιόδοξο κατά τα άλλα, δοκίμιο του Άγγλου πολιτειολόγου Τζεφ Μάλγκαν, ιδρυτικού στελέχους του δραστήριου ομίλου πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου Demos. Διαπρέψαμε όντως στη διεκδίκηση όλο και περισσότερων ελευθεριών. Η ελευθερία ως αξία, αλλά και ως καθημερινό βίωμα πλέον, είναι το στοιχείο που αναδεικνύει τον καλύτερό μας εαυτό. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την πληρέστερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας, επιτρέπει τη φαντασίωση, έστω, του απολύτου και τη στροφή προς μιαν όλο και πιο δημιουργική ζωή. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η ελευθερία να συμπεριφερόμαστε όπως επιθυμούμε, χωρίς να λογαριάζουμε τις επιπτώσεις της συμπεριφοράς μας στους άλλους, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την άλλη καθοριστική πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου: την αυξανόμενη εξάρτησή μας από τους άλλους ανθρώπους, την αλληλένδεση. Μπορεί ο κόσμος να μην ήταν ποτέ τόσο ελεύθερος, αλλά ποτέ δεν υπήρξε και τόσο αλληλεξαρτημένος και διασυνδεδεμένος. Προκύπτει το απλό όσο και πιεστικό ερώτημα: Τα επιτεύγματα της ελευθερίας και η αύξηση του βαθμού της αλληλεξάρτησης είναι άραγε πράγματα συμβατά; Ή μήπως η δίψα μας για διάκριση και οι λαμπρές «επιδόσεις» μας στους αγώνες για την ελευθερία υπονομεύουν και απειλούν να αχρηστεύσουν τις λογής λογής συνδέσεις που επίσης δημιουργήσαμε;