Οι τρεις απειλές του αιώνα

Περίληψη

Στο λυκαυγές του 21^ου αιώνα ισορροπούν στην «κόψη του ξυραφιού» ευκαιρίες και κίνδυνοι. Νέες δυνατότητες, προερχόμενες από τα επιτεύγματα της «επανάστασης των νέων τεχνολογιών», τις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και τις σαρωτικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις που κληροδότησε με την εκπνοή του ο 20^ός αιώνας, συνδυάζονται με νέες απειλές. Η δημογραφική έκρηξη, το παγκόσμιο υδατικό πρόβλημα και η επιθετική ανάδυση φονταμενταλιστικών θρησκευτικών αντιλήψεων, όπως ο ισλαμισμός, δημιουργούν ένα εύφλεκτο μείγμα. Μπροστά στην καινούργια πραγματικότητα που διαμορφώνουν αυτές οι αντίρροπες εξελίξεις, οι παραδοσιακές απλουστευτικές προσεγγίσεις μοιάζουν ανεπαρκείς να δώσουν διέξοδο στα αδιέξοδα που δημιουργούνται. Οι κατεστημένες ιδεολογίες στέκονται αμήχανες ενώπιον των καινούργιων δεδομένων. Βλέπουν την αυτάρεσκη «αυτάρκειά» τους να συνθλίβεται στην αναμέτρησή της με την αιχμηρή πραγματικότητα. Η νέα εποχή απαιτεί νέες απαντήσεις στις προκλήσεις που συνεπιφέρει και, προπάντων, υπαγορεύει τη νηφάλια θεώρηση των νέων απειλών που αναδύονται για την ανθρωπότητα, καλώντας σε συνθέσεις και συγκλίσεις για την εξεύρεση των λύσεων εκείνων που θα οδηγήσουν στην αντιμετώπισή τους. Ζητήματα όπως η δημογραφική έκρηξη, το υδατικό πρόβλημα και η επιθετική ανάδυση του ισλαμικού φονταμενταλισμού, που αποτελούν και το αντικείμενο του βιβλίου, δεν προσφέρονται για εύκολες «λύσεις». Απαιτούν ρηξικέλευθες προτάσεις και μια νέα, σφαιρικότερη πολιτική θέαση, που να συνδυάζει την παγκόσμια θεώρηση με την τοπική και περιφερειακή δράση. Ακριβώς αυτή τη μακρόπνοη πολιτική διαπραγματεύεται το βιβλίο, διερευνώντας τρεις από τις σημαντικές «νέες απειλές» του σήμερα και του αύριο. Στόχος του είναι όχι να διατυπώσει οριστικές «απαντήσεις», αλλά να εγγράψει στην «ατζέντα» του δημόσιου διαλόγου της χώρας μας κάποιες πρώτες σκέψεις αντιμετώπισης ζητημάτων που, ενώ μας αφορούν άμεσα, τελικά τα προσπερνάμε αψήφιστα και υποχρεωνόμαστε στο τέλος να υποστούμε τις συνέπειές τους. Το βιβλίο αυτό λειτουργεί και ως μια προειδοποίηση, ως ένα προσκλητήριο «προμηθεϊκής» εγρήγορσης προς μια κοινωνία που σε πολλές περιπτώσεις αντιδρά με «επιμηθεϊκά» αντανακλαστικά.