Η άκρα δεξιά και οι συνέπειες της συναίνεσης

Περίληψη

Στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες παρατηρείται μια διαρκώς αυξανόμενη μεταβλητότητα της πολιτικής συμπεριφοράς. Η «δυσθυμία με τη δημοκρατία» και ο «κομματικός κορεσμός» αποτελούν τα συνοδευτικά φαινόμενα αυτής της πραγματικότητας. Όσο πιο ασταθείς στις κομματικές και εκλογικές επιλογές τους γίνονται οι ψηφοφόροι και όσο περισσότερο απαξιώνονται στα μάτια τους οι θεσμοί της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας τόσο ενισχύονται τα κόμματα της άκρας δεξιάς. Η εμφάνιση της άκρας δεξιάς στο κομματικό σύστημα δεν στηρίζεται μόνο σε θυμικές παραμέτρους. Στις περιπτώσεις των χωρών που εξετάζονται στο βιβλίο (Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ελβετία, Αυστρία, Γερμανία), η ενδυνάμωση του ακροδεξιού χώρου συμπίπτει χρονικά με τις εκδηλώσεις οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 1970 και τις μεταβολές στην παραγωγική και την κοινωνική δομή των βιομηχανικών κοινωνιών. Οι κομματικές συγκλίσεις και οι εναρμονισμένες πρακτικές, που στο όνομα του συμβιωτισμού και της συναίνεσης εφάρμοσαν τα κυβερνητικά κόμματα, τα έφεραν αντιμέτωπα με την παραδοσιακή εκλογική βάση τους. Η εκλογική απογείωση της άκρας δεξιάς έχει ως αφετηρία την ανταπόκρισή της στις διαθέσεις δυσαρέσκειας και διαμαρτυρίας των ψηφοφόρων και την αδυναμία των συστημάτων διακυβέρνησης να προσφέρουν επαρκείς δυνατότητες εκτόνωσης της δυσφορίας των πολιτών.