Μια εισαγωγή στη σημειολογία: Θεωρία και εφαρμογές

Περίληψη

Η σημειολογία ή σημειωτική είναι η επιστήμη που μελετά τα σημεία και τα συστήματα σημασίας.

Η σημασία βρίσκεται παντού και αφορά όλους μας άμεσα, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ίδια μας την ύπαρξη, την κοινωνία και τον πολιτισμό μας, καθώς αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα μέσα από το φίλτρο των σημείων, τα οποία προσδιορίζουν την ταυτότητά μας και καθορίζουν τη θέση μας στην κοινωνία. Ζούμε μέσα από τα σημεία, αφού αυτά μεσολαβούν για να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας και καθιστούν εφικτή την επικοινωνία. Από πολύ μικρή ηλικία και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας ερχόμαστε σε επαφή με σημεία και καλούμαστε διαρκώς να τα ερμηνεύσουμε, καθώς και να δημιουργήσουμε οι ίδιοι συστήματα σημασίας. Αποδίδουμε νόημα σε λέξεις, εικόνες, σχήματα, χρώματα, μυρωδιές, χειρονομίες· μιλάμε, διαβάζουμε, γράφουμε κείμενα και αποκωδικοποιούμε συμπεριφορές.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα διδακτικό εγχειρίδιο εισαγωγής στη σημειολογία. Επιχειρεί να αποδώσει με επιστημονικό αλλά και προσιτό τρόπο τις βασικές αρχές της σημειολογίας/σημειωτικής, όπως τις όρισαν οι τρεις κύριοι θεμελιωτές της: ο Ferdinand de Saussure, ο Charles Sanders Peirce και ο Roland Barthes.

Πέρα από την απλή γλώσσα γραφής του βιβλίου αυτού, καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας απλοποιημένης προσέγγισης της σημειολογίας διαδραματίζουν οι εικόνες οι οποίες, χάρη στη δύναμη της αμεσότητάς τους, λειτουργούν ως παραδείγματα που «μεταφράζουν» τη γλώσσα της θεωρίας. Ζωγραφικοί πίνακες, φωτογραφίες, εικονογράμματα επεξηγούν με εύληπτο τρόπο αφηρημένες θεωρητικές έννοιες· εικονογραφήσεις και οπτικά ευρήματα αναδεικνύουν τη δημιουργική διάσταση της σημασίας και τη μετατρέπουν σε παιχνίδι, στο οποίο ο αναγνώστης καλείται να συμμετέχει ενεργά.

Το συγκεκριμένο βιβλίο απευθύνεται σε φοιτητές οι οποίοι, στο πλαίσιο των σπουδών τους, χρειάζεται ν’ αποκτήσουν βασικές γνώσεις πάνω στη θεωρία και τη μέθοδο της επιστήμης της σημασίας, αλλά και σε άτομα που επιθυμούν να έχουν μια γενική ενημέρωση και γνώση για τον κλάδο της σημειολογίας. Ακόμα και οι ειδικοί του χώρου όμως θα μπορέσουν, διαβάζοντας το βιβλίο αυτό, να ανακαλύψουν στοιχεία μιας διαφορετικής διάστασης της σημειολογίας.