Πανδημία, βιοπολιτική και δικαιώματα

Περίληψη

Η πανδημία αποτέλεσε τον καταλύτη και τον επιταχυντή για την επιβολή και την επικράτηση μιας σειράς πρακτικών, περιορισμών και συμπεριφορών, που δεν ήταν άγνωστες στις τεχνολογικά αναπτυγμένες κοινωνίες της ύστερης νεωτερικότητας. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η τεχνητή νοημοσύνη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας, το Διαδίκτυο και η κουλτούρα του, η τηλεργασία και οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, οι κοινωνίες της επιτήρησης, οι βιοϊατρικοί πειραματισμοί, οι μεταμορφώσεις του δημόσιου χώρου, οι ψηφιακές ανισότητες, η υποχώρηση επιμέρους δικαιωμάτων και οι περιβαλλοντικές διακινδυνεύσεις έχουν απασχολήσει τον δημόσιο διάλογο από τα τέλη του 20ού αιώνα. Ποιος είναι, λοιπόν, ο «θαυμαστός καινούργιος κόσμος» που αναδύθηκε με την πανδημία;

Το νέο βιοπολιτικό παράδειγμα που αναδύεται είναι κατασκευασμένο από υλικά που προϋπήρχαν. Η βιοπολιτική πειθάρχηση του κράτους πρόληψης, η εξάπλωση των τεχνολογιών επιτήρησης, η απορρύθμιση των συνθηκών απασχόλησης, η τεχνοκρατική στροφή της μεταδημοκρατίας, η απονεύρωση του κοινωνικού κράτους, η άνοδος του δεξιού λαϊκισμού και ο εικονιστικός κόσμος της διαδικτυακής χειραγώγησης ήταν ήδη εδώ. Με την πανδημία το πρόσωπο του νέου Λεβιάθαν αποκαλύπτεται και από αόρατος γίνεται πλέον ορατός.