Ο εθνικοσοσιαλισμός ως δόγμα της μνησικακίας

Περίληψη

Το 1937 ο Μένο τερ Μπράακ έγραψε ένα από τα πιο διορατικά και δριμέα κατηγορώ απέναντι στον εθνικοσοσιαλισμό. Το δοκίμιο αυτό, μέσω του οποίου εξέφραζε την αγωνία του για την αυξανόμενη απήχηση του Χίτλερ, εκδόθηκε από την ολλανδική Επιτροπή Επαγρύπνησης Αντιναζιστών Διανοουμένων. Ο ίδιος, βασισμένος στον Νίτσε και επικεντρωμένος ακριβώς στην έννοια της μνησικακίας, υποστηρίζει ότι κατά τη διαδικασία του εκδημοκρατισμού, όπου το ιδανικό της ισότητας συγκρούεται με την πραγματικότητα, οι άνθρωποι βιώνουν όλο και περισσότερο την ανισότητα ως αδικία, με αποτέλεσμα να οδηγούνται στον φθόνο και στο μίσος. Αντί να επιλέξει απλώς μια ιδεολογία έναντι των άλλων, ο Τερ Μπράακ προσεγγίζει τον εθνικοσοσιαλισμό ως ολοκλήρωση και διαστρέβλωση τόσο της δημοκρατίας όσο και του σοσιαλισμού, και ως εκ τούτου αμιγή ενσάρκωση της μνησικακίας η οποία ενυπάρχει και στα δύο, αλλά και στον πολιτισμό μας εν γένει. Ένα κείμενο άκρως επίκαιρο, μια παλιά προειδοποίηση σε μια νέα περίοδο έξαρσης του αυταρχικού λαϊκισμού.

«Ο Μένο τερ Μπράακ, κορυφαία μορφή των ολλανδικών γραμμάτων στον εικοστό αιώνα, συγκαταλέγεται στους επιφανέστερους και πιο μαχητικούς επικριτές του αυταρχισμού. Υπερασπίστηκε τις ευρωπαϊκές ανθρωπιστικές αξίες ακόμα και σε εποχές σοβαρότατων πολιτικών κινδύνων».

Humanistische Canon.nl

«Η άνοδος του Χίτλερ άλλαξε τα πάντα για τον Τερ Μπράακ, ο οποίος μέχρι τότε βρισκόταν σε μια διαδικασία ατέρμονης μαθητείας. Μετά το 1933 εξελίχθηκε σε έναν πολιτικό χωρίς κόμμα που μελετούσε και απέρριπτε τις μεγάλες ιδεολογίες».

Historisch Nieuwsblad