Νέα - Δελτία τύπου

Με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Union Prize for Literature) για το 2020 τιμήθηκε ο Σταύρος Χριστοδούλου για το βιβλίο Τη μέρα που πάγωσε ο ποταμός, που έχει αποσπάσει ήδη και το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, τα βραβεία ανακοινώθηκαν διαδικτυακά με βίντεο που αναρτήθηκε στη σελίδα του EUPL.

Το βραβείο αναδεικνύει τη δημιουργικότητα και ποικιλομορφία της Ευρώπης στον χώρο της πεζογραφίας, προωθεί τη λογοτεχνία με μεταφράσεις των βραβευμένων έργων και καλλιεργεί τον διαπολιτισμικό διάλογο. Η πρωτοβουλία αυτή στηρίζεται από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έχει αναθέσει τον συντονισμό του στην Ευρωπαϊκή και Διεθνή Ομοσπονδία Βιβλιοπωλών (EIBF), στο Συμβούλιο Ευρωπαίων Συγγραφέων (EWC) και στην Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP). Στο πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» συμμετέχουν σαράντα μία χώρες και κάθε χρόνο δεκατρείς από αυτές λαμβάνουν μέρος με υποψήφια βιβλία. Κάθε χώρα ορίζει μία επιτροπή για να προτείνει και να κρίνει τα υποψήφια βιβλία. 

Το σχόλιο της κριτικής επιτροπής της Κύπρου για το βιβλίο του Σταύρου Χριστοδούλου: 

«Η δολοφονία ενός διάσημου ζωγράφου στην Αθήνα χρησιμεύει ως μία φαινομενικά απλή αφετηρία του μυθιστορήματος. Καθώς η ιστορία παρακολουθεί τον κύριο πρωταγωνιστή, η αφήγηση επικεντρώνεται σε μια ποικιλία γεωγραφικών τοποθεσιών και ανθρώπινων συνθηκών, που οδηγεί σε ένα στοιχείο δελεαστικού κοσμοπολιτισμού, προσδίδοντας στο μυθιστόρημα ένα ξεχωριστό εύρος και βάθος στην πλοκή […] Η επιτροπή θεωρεί ότι το μυθιστόρημα του Χριστοδούλου είναι το πιο κατάλληλο για το βραβείο, καθώς διαθέτει ιδιότητες που θα προσελκύσουν τους ευρωπαίους αναγνώστες, μεταφραστές και εκδότες».

Έγραψαν για το βιβλίο:

«Μια άλλη ανάγνωση της νέας ευρωπαϊκής κοινωνίας, που είναι τόσο μαύρη όσο το noir μυθιστόρημα όταν πατάει στα κάρβουνα και δεν κόβει δρόμο προς την ωραία και ανακουφιστική του πεπατημένη». 

ΡούλαΓεωργακοπούλου, The Books’ Journal

«Μια ιστορία έκπληξη, ένα παλίμψηστο από δεδικασμένα πεπρωμένα και υποθηκευμένες ζωές που η κάθαρση δεν μπορεί παρά να είναι προσωπική και εσωτερική σε εποχή τόσο παρακμιακή και σκοτεινή». 

Ελένη Γκίκα, Φιλελεύθερος

«Μια σημαντική κατάθεση, η οποία ξεπερνά τα γεωγραφικά όρια της ελληνόφωνης αστυνομικής μυθιστορίας». 

Κώστας Γουλιάμος, χάρτης

«Ο Χριστοδούλου είναι δεξιοτέχνης και στην πλοκή και στον χειρισμό της γλώσσας. Με αυτά τα δύο χαρίσματα καταφέρνει να προκαλεί στον αναγνώστη στιγμές αισθητικής απόλαυσης, από αυτές που σπάνια συναντούμε».

Ιερώνυμος Λύκαρης, Η Εφημερίδα των Συντακτών

«Ο Σταύρος Χριστοδούλου, επαγγελματίας δημοσιογράφος, είναι ένας μάστορας της γλώσσας».

Χίλντα Παπαδημητρίου, Bookpress 

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Βουδαπέστη, 12 Φεβρουαρίου 1985. Το κρύο περονιάζει τα κόκαλα, ο ποταμός έχει παγώσει και ένας χρησμός, που ακούγεται σαν κρώξιμο, σημαδεύει τον νεογέννητο Γιάνος: «Κακός σπόρος, κακά μαντάτα». Είκοσι επτά χρόνια αργότερα, ο χρησμός επιβεβαιώνεται· ο «Γιάνος ο Ούγγρος» συλλαμβάνεται στην Αθήνα, κατηγορούμενος ότι δολοφόνησε τον ζωγράφο Μίλτο Αδριανό. 

Πρόκειται άραγε για ένα ακόμα «τυπικό» έγκλημα όπου εμπλέκεται το κύκλωμα της αντρικής πορνείας; Oδημοσιογράφος Στράτος Παπαδόπουλος ξεκινά να ξετυλίγει το κουβάρι της ιστορίας, σκαλίζοντας ζωές παράλληλες, που ενίοτε συναντώνται στο περιθώριο της νέας αθηναϊκής πραγματικότητας. Μια εξηντάχρονη χήρα που διατηρεί ερωτική σχέση με τον Ούγγρο, η γυναίκα του με την οποία έχει αποκτήσει έναν γιο, ο γόνος μιας ισχυρής πολιτικής οικογένειας που σχετιζόταν με τον ζωγράφο, ένας κρυψίνους αστυνόμος και ένας σκοτεινός τύπος του υπόκοσμου είναι τα πρόσωπα-κλειδιά σε ένα άνισο παιχνίδι συναλλαγών. 

Στο βιβλίο του Σταύρου Χριστοδούλου κανείς δεν μοιάζει αθώος, ενώ η αλήθεια κρύβεται, όπως πάντα, στις λεπτομέρειες. Καθώς αποκαλύπτεται το μυστήριο, τα γκρίζα νερά του Δούναβη παρασέρνουν τις ιστορίες ανθρώπων που το μόνο που επιθύμησαν ήταν ν’ αγαπηθούν.

Και για τον συγγραφέα:

Ο Σταύρος Χριστοδούλου γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1963. Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα, αλλά δεν άσκησε ποτέ τη δικηγορία, αφού ήδη από το τέλος της δεκαετίας του ’80 τον κέρδισε η δημοσιογραφία. Εργάστηκε ως διευθυντής περιοδικών στην Κύπρο και την Ελλάδα. Σήμερα ανήκει στο δυναμικό του συγκροτήματος «Ο Φιλελεύθερος», στην Κύπρο. Το πρώτο του μυθιστόρημα, HotelNational (2016), περιελήφθη στη βραχεία λίστα των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας της Κύπρου, καθώς και στην αντίστοιχη του λογοτεχνικού περιοδικού Κλεψύδρα. Το δεύτερο βιβλίο του, το μυθιστόρημα Τη μέρα που πάγωσε ο ποταμός (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2018), τιμήθηκε με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL) και με το κυπριακό Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος.