Γιώργος Λεωτσάκος

Πρωτοπόρος και πρόμαχος στην έρευνα της Έντεχνης Ελληνικής Μουσικής (ΕΕΜ) πολύ πριν ιδρυθούν τα Τμήματα Μουσικών Σπουδών των Ελληνικών Πανεπιστημίων, ο μουσικολόγος και μουσικοκριτικός Γιώργος Λεωτσάκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Το 1952 πέρασε στη δημοσιογραφία. Ταυτόχρονα σπούδαζε θεωρητικά με τον συνθέτη Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη. Το 1964 έλαβε δίπλωμα αντιστίξεως και φούγκας από το Ελληνικό Ωδείο. Κατόπιν υπήρξεν αυτοδίδακτος. Ως μουσικοκριτικός κάλυψε όλο σχεδόν το φάσμα του αθηναϊκού Τύπου, από το 1959 έως τον Μάρτιο του 2021 – τότε σταμάτησε λόγω πανδημίας. Εργάστηκε στις εφημερίδες: Η Καθημερινή, Μεσημβρινή (1959-1965), Τα Νέα, Το Βήμα (1965-1979), Πρωινή (1979-1980), Ελεύθερη Γνώμη (1983-1985), Πρώτη (1986- 1989), Επικαιρότητα, στο εβδομαδιαίο 6 Ημέρες της Ημερησίας (1999-2002) στο Εξπρές (2003-2013) και στον ιστότοπο Critic’s Point (2013-2020). Η εκ των ένδον βίωση της προσεκτικότατα μεθοδευμένης κακοδαιμονίας της ΕΕΜ τον ανέδειξε σε πρωτοπόρο της επιστημονικής έρευνας και καταγραφής της. Το 1981, υπήρξε ο πρώτος μουσικολόγος του κόσμου που επισκέφθηκε την τότε απομονωμένη σοσιαλιστική Αλβανία, γνωρίζοντας σε βάθος το ιδιόμορφο και εντυπωσιακά αποδοτικό σύστημα της μουσικής ζωής, παιδείας και παραγωγής. Ερευνητικό υλικό του για την ΕΕΜ δημοσίευσε στην εγκυκλοπαιδεία Πάπυρος-Larousse-Britannica, στο Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, αλλά και, κυρίως, στην παγκοσμίου κύρους αγγλική μουσική εγκυκλοπαίδεια Grove. Επίσης συμμετείχε στην αγγλόφωνη αλβανική έκδοση, Biographival Dictionαry of Balkan Composers, παρουσιάζοντας Έλληνες συνθέτες.

Κυριότερα έργα του: Αλβανική Μουσική (Αθήνα 1985, εκτός εμπορίου)· Λύχνος υπό τον μόδιον. Έργα Ελλήνων συνθετών για πιάνο 1847-1908 (ΠΕΚ 1999)· Παύλος Καρρέρ. Απομνημονεύματα και Εργογραφία (Μουσείο Μπενάκη, 2003)· Σπύρος Σαμάρας (1861-1917). Ο Μεγάλος Αδικημένος της Έντεχνης Ελληνικής Μουσικής. Δοκιμή βιογραφίας (Μουσείο Μπενάκη, 2013). Επίσης, υπό τον γενικό τίτλο «Μουσικολογικά Ιχνηλατήματα», έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά μουσικολογικά περιοδικά 25 περίπου εκτενέστατα μελετήματα πάνω σε διαφόρους Έλληνες συνθέτες.

Μεταφράσεις: Αrmand Lanou, Καλημέρα, κύριε Ζολά (Γ. Φέξης, 1961)· Simon Vestdijk, Ελ Γκρέκο. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (Άλβα, 1965)· Yasunari Kawabata, Η χώρα του χιονιού (Κέδρος, 1968)· Nguyen Du, Η κόρη με τα ξεσκισμένα σπλάχνα (Κέδρος, 1969)· Émile Vuillermoz, Ιστορία της Μουσικής, 2 τόμοι (Υποδομή, 1980-1981)· Βenvenuto Cellini, Η ζωή του Μπενβενούτο Τσελλίνι, Φλωρεντινού, ιστορημένη από τον ίδιο (Άγρα, 1994).

Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν:

• Ισοβίτης στο ελληνικό κάτεργο, 2022