Ο Έλληνας ασθενής

Περίληψη

Απρίλιος 1980. Ο Θεόδωρος Κεντρωτάς θέτει τέρμα στη ζωή του σ’ ένα πάρκο της Γενεύης, κοντά στην ατάραχη λίμνη και στις χιονισμένες κορυφές των Άλπεων.

Απρίλιος 1820. Ένας πρόγονός του, με το ίδιο όνομα, ανασύρει απ’ το χωράφι του σ’ ένα νησί του Αιγαίου μια γυμνόστηθη μαρμάρινη γυναίκα. Την ερωτεύεται έως συντριβής.

Μη με αφήσεις να σε αφήσω. Ίνα τι με εγκατέλιπες;

Η ομορφιά που θα σώσει τον κόσμο έχει κάτι το συγκλονιστικό. Τρέλα, παραλήρημα, πόθος κατοχής, τρόμος εγκατάλειψης σημαδεύουν τη ζωή πέντε γενεών.

Η ιστορία που δεν τελειώνει θα μεταμορφωθεί στα χέρια ενός πεντάχρονου κοριτσιού. 

Ο Έλληνας ασθενής συνομιλεί με τη φθορά: Εγώ είμαι αυτό το μάρμαρο, δεν έχω ηλικία. Αυτό που λείπει με κάνει να ζω.

Άλλωστε, το τέλος είναι ένα ψέμα. Να πεθαίνεις είναι να φεύγεις για λίγο.

 

Σε αντίθεση με τον Μπρεχτ που το ανθρώπινο δράμα μοιάζει να το προσεγγίζεις πληρέστερα, όσο περισσότερο το θεάσαι σαν να μη σε αφορά, με την Τσαλίκογλου [...] το συμπέρασμα είναι πως όλος ο εξωτερικός βίος του ανθρώπου δεν αξίζει μια πεντάρα, και πως ό,τι έχει σημασία είναι η κοίτη της μέσα ζωής.

Θανάσης Θ. Νιάρχος, Τα Νέα

 

Εδώ όμως τα ιστορικά γεγονότα τελειώνουν, δίνοντας τη θέση τους στις επινοήσεις της λογοτεχνικής φαντασίας, που οδηγούν σε ένα διαχρονικό αλληγορικό μυθιστόρημα […] Σπαραγμένες υπάρξεις ενός εξίσου σπαραγμένου καιρού.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων

 

Το βιβλίο είναι μια υπέροχη πυκνή τοιχογραφία του κομματιασμένου ανθρώπου της νεωτερικότητας που έχει χάσει τον άξονα και το κέντρο του. […] Κι εκείνη η κατά τύχη μεγαλειώδης παρηγοριά της υποσημείωσης: Αφού να πεθαίνεις είναι να φεύγεις για λίγο. Το λέω από καρδιάς, είναι ένα μικρό αριστούργημα.

Μανόλης Πρατικάκης, Το Βήμα

 

Ο σπαραχτικός μονόλογος του κλονισμένου Monsieur Doros αποτελεί την κορυφαία στιγμή του βιβλίου, καθώς συναιρεί όλα τα επιμέρους στοιχεία του προσωπικού (κι όχι μόνο) άχθους: «Το μάρμαρο είμαι εγώ. Τα κομμάτια είμαι εγώ. Η εκποίηση, η συναλλαγή, η δωρεά, η αποδοχή, η ικεσία, η βία, ο φόνος, … […] είμαι εγώ». Ο «Έλληνας ασθενής» της Τσαλίκογλου είναι η λογοτεχνική απάντηση για το σαράκι που μας τρώει και που κάποια στιγμή πρέπει να μεταλλαχθεί σε ανέσπερο φως.

Διονύσης Μαρίνος,  Η Καθημερινή

 

Ένα βιβλίο που αποδεικνύει ότι το Φως θα αναδυθεί, τελικά, από τη πιο βαθιά σκοτεινιά γιατί αυτή τη δυνατότητα την έχει πάντοτε η σπουδαία λογοτεχνία. Ο Έλληνας ασθενής, τελικά, είναι η Ιστορία της Χώρας.

Ελένη Γκίκα , Fractal

 

Η Φωτεινή Τσαλίκογλου με αυτό της το πόνημα αναδύεται σε άλλα επίπεδα διεθνούς κινηματογραφικής δεξιοτεχνίας και της εύχομαι να επιτύχει κι εκεί κερδίζοντας μάχες δύσκολες […] Είναι μια καλοχτισμένη ιστορία που θα διαβαστεί, θα μεταφραστεί, θα κινηματογραφηθεί, θα θεατροποιηθεί ίσως. Γιατί είναι ανοικτή στην πραγματική ζωή, με όλους τους κινδύνους που συνεπάγεται αυτό το εγχείρημα.

Κωνσταντίνος Μπούρας, Diavasame.gr

Ένα μυθιστόρημα πιο φιλόδοξο, πιο σύνθετο, πιο αυτοβιογραφικό, αλλά και σαφώς πιο πολιτικό από όλα τα προηγούμενά της. […] Η Τσαλίκογλου μιλά με λόγο λυρικό και υποψιασμένο σε τούτο το βιβλίο της, εναλλάσσοντας εικόνες αφαιρετικές και σκληρές, πάντα προσπαθώντας να ανοίξει με τη λογοτεχνία νέους δρόμους για την κατανόηση του ανθρώπινου ψυχισμού.

Mικέλα Χαρτουλάρη, Η Εφημερίδα των Συντακτών