Νέα - Δελτία τύπου

Καθώς πλησιάζουμε στον εορτασμό της επετείου των 50 χρόνων των Εκδόσεων Καστανιώτη το 2018, αλλά και της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου, η φετινή χρονιά ανοίγει για τις εκδόσεις μας με ένα πλούσιο και εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόγραμμα, το οποίο προτάσσει τη λογοτεχνική πολυφωνία, την ποιοτική γραφή, την υφολογική ποικιλία και τον συντονισμό με τους προβληματισμούς της εποχής.

Έργα σημαντικών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων από τους χώρους της πεζογραφίας και της ποίησης, αλλά και έργα νεότερων αξιόλογων δημιουργών, συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα αυτό πλάι σε σημαντικά δοκίμια και μελέτες καταξιωμένων επιστημόνων, ερευνητών και στοχαστών.

 

Με λίγα λόγια:

 

Στη σειρά της Ελληνικής Πεζογραφίας η Ρέα Γαλανάκη επιστρέφει με το βιβλίο Δυο γυναίκες, δυο θεές, που περιλαμβάνει τις νουβέλες Εγώ, η Αριάδνη και «Αθηνά βοσκοπούλα» (Σπουδή στον Χαλεπά): στην πρώτη νουβέλα η βλαστική θεά της Κρήτης φωτίζει με ανατρεπτικό φως τη σχέση της με τον μυθικό ήρωα Θησέα, ενώ στη δεύτερη ξετυλίγεται μεγάλο μέρος από τη γνωστή και άγνωστη ζωή του σπουδαίου γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά. Ο Παύλος Κάγιος στο μυθιστόρημα Σας έπεσε ο κλήρος της τρικυμίας παρουσιάζει τη συνταρακτική ιστορία δύο νέων που ερωτεύονται αγνοώντας τα βαριά δεσμά του παρελθόντος. Ο Νίκος Α. Μάντης στο μυθιστόρημα Οι τυφλοί πραγματεύεται τις πολλές εκδοχές της ελληνικής τύφλωσης. Ανάμεσα στους τοίχους, και σε μια συλλογή σκληρών αλλά και απρόβλεπτων διηγημάτων, οι ήρωες του Γιώργου Μπράμου θα διαπιστώσουν ότι η ζωή είναι χάρισμα και πόνος και χαρά. Η Λίνα Σόρογκα στο μυθιστόρημα Χρυσά λούπινα μπλέκει τον μύθο με την Ιστορία, από τα χωριά της Μάνης της δεκαετίας του ’40 μέχρι τη σύγχρονη Αθήνα. Μάθε με να μ’ αγαπάω, το νέο βιβλίο και της Φωτεινής Τσαλίκογλου, αφιερωμένο στα παράξενα της μητρικής αγάπης, στο παιχνίδι του έρωτα και του θανάτου, που σημαδεύει τη ζωή μας από την πρώτη μέχρι την έσχατη στιγμή. Πρόσωπα που παθιάζονται, αγαπάνε, θυσιάζονται, συμβιβάζονται, διαφθείρονται, σώζουν, καταστρέφονται, ξαναγεννιούνται: η Ελένη Τσεκούρα μας τα συστήνει μέσα από τη συλλογή διηγημάτων της Πίσω πόρτα. Ο Κώστας Χατζηαντωνίου, πάλι, με το μυθιστόρημα Ο κύκλος του χώματος δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την εξέλιξη της νεοελληνικής ζωής, όπως σημαδεύτηκε από την κυπριακή τραγωδία και κορυφώθηκε μέσα στην καταναλωτική μέθη της μεταπολίτευσης. Ο Κώστας Αρκουδέας επιστρέφει στο βιβλίο του Τα κατά Αιγαίον πάθη και μας παρουσιάζει μια νέα, αναθεωρημένη έκδοση: πολυπρόσωπο βιωματικό μυθιστόρημα, σχεδόν αυτοβιογραφικό, όπου αληθινοί πρωταγωνιστές είναι τα τέσσερα στοιχεία της φύσης. Το πρόγραμμα της σειράς ολοκληρώνεται με την έκδοση του Διά πυρός και αγάπης του Πέτρου Κυρίμη (νέα νουβέλα που βασίζεται στην παλαιότερη με τίτλο Η καρδιά του κότσυφα) και με την επανακυκλοφορία του βιβλίου Είναι ο πάνθηρας ζωντανός; της αείμνηστης Νίκης Μαραγκού, όπου η πραγματικότητα μπλέκεται με τη φαντασία στη μυθιστορία μιας εποχής και μιας πόλης της δεκαετίας του ’60 στην Κύπρο.

Στη σειρά «Καστανιώτης Noir» ετοιμάζεται το βιβλίο του Λευτέρη Γιαννακουδάκη Σκιά: ένα πολιτικό νουάρ μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στο «άγνωστο» Ηράκλειο της Κρήτης αλλά και στις σκοτεινές σήραγγες της Ιστορίας. Στην ίδια σειρά επανεμφανίζεται και ο Ιερώνυμος Λύκαρης, με το μυθιστόρημα Άκου, πτώμα, να μαθαίνεις, που διαδραματίζεται στην καρδιά και στα σπλάχνα των αδιάφθορων της Αστυνομίας, με κεντρικό ήρωα έναν καταθλιπτικό εισαγγελέα που διακωμωδεί τους εφιάλτες του με έναν δικής του έμπνευσης εγκληματολογικό ονειροκρίτη.

Η σειρά της Ξένης Λογοτεχνίας των Εκδόσεων Καστανιώτη παραμένει στο πεδίο της μεταφρασμένης πεζογραφίας η πλέον πολυφωνική στην Ελλάδα και εμπλουτίζεται συνεχώς. Σε αυτήν παρουσιάζονται «Συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο» που ξεχωρίζουν για το έργο τους, τόσο στις χώρες τους όσο και διεθνώς. Εν προκειμένω, εκπροσωπούνται 17 διαφορετικές χώρες και 13 διαφορετικές γλώσσες, ενώ 11 είναι οι συγγραφείς που εκδίδονται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας.

Το κωμικοτραγικό αριστούργημα Υπηρέτησα τον Άγγλο βασιλιά του Τσέχου Μπόχουμιλ Χράμπαλ, με πρωταγωνιστή ένα γκαρσόνι που καταφέρνει να γίνει εκατομμυριούχος κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκδίδεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Τα Πέταλα από αίμα του Κενυάτη Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, ο οποίος συγκαταλέγεται σταθερά τα τελευταία χρόνια μεταξύ των διεκδικητών του Βραβείου Νόμπελ, είναι ένα εμβληματικό έργο της αφρικανικής λογοτεχνίας στον 20ό αιώνα. Ο Ιταλός Κλάουντιο Μάγκρις, κορυφαίος μελετητής της ευρωπαϊκής κουλτούρας και ταυτότητας, εντάσσεται στον κατάλογο των Εκδόσεων Καστανιώτη με το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά του Υπόθεση αρχείου, ένα σπουδαίο βιβλίο που μας ξεναγεί σ’ ένα γκροτέσκο Μουσείο Πολέμου το οποίο ευαγγελίζεται την ειρήνη. Ο Νορβηγός Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ συνεχίζει τη μυθιστορηματική του αυτοβιογραφία Ο αγώνας μου. Στον τέταρτο τόμο με τίτλο Χορεύοντας στο σκοτάδι ακολουθούμε τον δεκαοκτάχρονο πρωταγωνιστή σε ένα μικρό ψαράδικο χωριό του Αρκτικού Κύκλου, όπου η ζωή του αρχίζει να παίρνει μια σκοτεινή τροπή. Η Ιταλίδα Σερένα Βιτάλε, σε ένα μοναδικό μυθιστόρημα-έρευνα με τον τίτλο Ο μακαρίτης σιχαινόταν το κουτσομπολιό, καταπιάνεται με ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της σοβιετικής εποχής, αποτίνοντας φόρο τιμής στον Ρώσο ποιητή Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι. Η Γερμανίδα Τζέννυ Έρπενμπεκ, η οποία απέσπασε το Βραβείο Τόμας Μαν το 2016, εγκαινίασε μια νέα φάση του έργου της με τη Συντέλεια του κόσμου, όπου, με φόντο τον φοβερό 20ό αιώνα, αφηγείται τις πολλές εν δυνάμει ζωές και τους διαφορετικούς θανάτους μιας πολυδιάστατης ηρωίδας. Ο κόσμος που δημιουργεί ο Γερμανός Ντάνιελ Κέλμαν στην καινούργια του νουβέλα Έπρεπε να είχες φύγει αγγίζει την ατμόσφαιρα μιας ιστορίας φαντασμάτων, είναι ένας κόσμος απόκρημνος, κυριολεκτικά και μεταφορικά, εμπνευσμένος από τον Μπόρχες, τον Κάφκα και τον Καλβίνο. Η μεγάλη κυρία των μεξικανικών γραμμάτων Ελένα Πονιατόφσκα, η οποία τιμήθηκε με το Βραβείο Θερβάντες το 2013 για το σύνολο του έργου της, καταθέτει με Το τρένο θα περάσει πρώτο, ένα μαχητικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από τους κοινωνικούς αγώνες. Ο αραβόφωνος Ιμπραχίμ αλ Κούνι, ο κορυφαίος Λίβυος συγγραφέας που ήταν υποψήφιος για το Διεθνές Βραβείο Booker το 2015, μας χαρίζει με το βιβλίο Το χρυσάφι και η κατάρα της ερήμου μια λυρική ιστορία για τους «μπλε ανθρώπους» της ερήμου, τους Τουαρέγκ. Ο Γιον Κάλμαν Στέφανσον είναι ο σημαντικότερος πεζογράφος της σύγχρονης Ισλανδίας. Το μυθιστόρημά του Παράδεισος και κόλαση είναι ένα σαγηνευτικό, σπάνιο ανάγνωσμα, ποιητικής υφής, σαν μια αργόσυρτη ανάσα μέσα απ’ τον βυθό της θάλασσας. Η κορυφαία πεζογράφος της Πολωνίας, η πολυβραβευμένη Όλγκα Τοκάρτσουκ, με το μυθιστόρημα Το Αρχέγονο και άλλοι καιροί μας μεταφέρει σε ένα σχεδόν μυθικό χωριό που κατοικείται από εκκεντρικούς, αρχετυπικούς χαρακτήρες. Μια εντυπωσιακή νωπογραφία ανθρώπινων πεπρωμένων είναι Ο Μεγάλος Πόλεμος του Σέρβου Αλεξάνταρ Γκάταλιτσα, ένα από πλέον εντυπωσιακά μυθιστορήματα των Βαλκανίων στην αυγή του 21ου αιώνα. Η Ντούλσε Μαρία Καρντόζο υπογράφει με τον Γυρισμό ένα αλησμόνητο μυθιστόρημα ενηλικίωσης, που μετατράπηκε σταδιακά σε εκδοτικό φαινόμενο στην πατρίδα της, όπου η συγγραφέας θίγει τη μαζική επιστροφή των Πορτογάλων από τις πρώην αποικίες τους. Οι Καρφίτσες στην άμμο, το νέο μυθιστόρημα του Περουβιανού Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, με πρωταγωνιστές τέσσερις μαθητές στην ταραγμένη Λίμα της δεκαετίας του ’90, περιγράφει ένα παιχνίδι που μετατρέπεται σε θρίλερ πριν καταλήξει στην απόλυτη τραγωδία. Ο Ισπανός Πάμπλο Γκουτιέρεθ, στο εκλεπτυσμένο μυθιστόρημά του Τα ανατρεπτικά βιβλία, συνδυάζει σάτιρα και κοινωνική κριτική, παρακολουθώντας την απρόβλεπτη ανταρσία μιας απογοητευμένης γυναίκας. Οι Τρεις όροφοι στο μυθιστορηματικό κτήριο του Εσκόλ Νεβό, του πλέον δημοφιλούς συγγραφέα της νεότερης γενιάς στο Ισραήλ, αντανακλούν το τριμερές ψυχαναλυτικό μοντέλο του Φρόιντ. Το βιβλίο συνιστά μια ακτινογραφία των ψυχώσεων της μεσαίας τάξης, της οποίας οι αγωνίες είναι παντού οι ίδιες. Ο Σουηδός Ούλα Νίλσον στο Ίσιντορ και Πάουλα αφηγείται την ιστορία–ατμοσφαιρική, σαν ταινία του Μπέργκμαν– μιας άφατης αγάπης, ανασυνθέτοντας τον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης στην περίφημη εκδοχή του Ρίλκε. Η Αμερικανίδα Μεγκ Γουόλιτζερ στο Μια ξεχωριστή παρέα διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη, το χρήμα και η ζήλια μπορούν δοκιμάσουν ακόμη και τις πιο στενές φιλίες. Ο Τούρκος Μπουρχάν Σονμέζ στο Ιστανμπούλ Ιστανμπούλ γράφει για τη δύναμη της συμπόνιας και της φαντασίας, ασχέτως αν το σκηνικό είναι δυσοίωνο, ένα μικρό παγωμένο κελί στα έγκατα της σύγχρονης μεγαλούπολης. Η συγγραφέας και δημοσιογράφος Ετζέ Τεμελκουράν στο αφήγημά της Τουρκία – Παραφροσύνη και μελαγχολία αναλύει την πολύπλευρη κρίση που μαστίζει τη χώρα της. Μια σύνθετη ματιά πάνω στην πολιτική και κοινωνική αβεβαιότητα της γείτονος, που βιώνει τόσο εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς κραδασμούς.

Αυτή την περίοδο θα έχουμε τη μεγάλη ευκαιρία να συναντήσουμε τρεις ξεχωριστούς συγγραφείς που θα επισκεφτούν τη χώρα μας: Μια από τις σπουδαιότερες πεζογράφους του αγγλόφωνου κόσμου, η βραβευμένη με Booker Ιρλανδή συγγραφέας Ανν Ένραϊτ επισκέπτεται για πρώτη φορά την Αθήνα στις 16 Μαρτίου, σε μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση για το έργο της.

Ο δημοφιλής στη χώρα του Ισραηλινός συγγραφέας της νέας γενιάς Εσκόλ Νεβό, ο οποίος μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά, θα παρουσιάσει το βιβλίο του στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη τον Μάιο.

Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Ετζέ Τεμελκουράν επισκέπτεται την Αθήνα τον Ιούνιο και αναλύει την σύνθετη πραγματικότητα της σύγχρονης Τουρκίας. 

Στις υπόλοιπες σειρές θα κυκλοφορήσουν:

Ποίηση: Σκοτεινός χρόνος της Κατερίνας Καριζώνη και Ωσάν εξομολόγηση / Καθαρή Δευτέρα της Λένα Παμπούκη   

Δοκίμια / Πολιτική – Ιστορία / Μαρτυρίες –  Βιογραφίες: Καζαντζάκης – Ζορμπάς: μια αληθινή φιλία του Γιώργου Στασινάκη, Ιδέες της σκληρότητας και της καλοσύνης (Εθνικισμός, ρατσισμός, σοσιαλισμός,1897-1922) του Παντελή Βουτουρή, Ευάγγελος Αβέρωφ – Γιώργος Σεφέρης: Η ρήξη του Γιώργου Γεωργή, Η Συνθήκη της Λωζάνης (Διαχρονικές προσεγγίσεις και εκτιμήσεις) σε επιμέλεια των Γιώργου Γεωργή, Πάμπου Χαραλάμπους και Χρίστου Κυριακίδη, Εξουσίες εκτός ελέγχου (Η μεταδημοκρατική παραμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης) του Αποστόλη Φωτιάδη, Η αρχή της αντίθεσης (Γιατί η θέληση για δύναμη;) του Φοίβου Καρακίτσου.

Ψυχολογία / Ψυχοθεραπείες: Φωτεινή (Όλα είναι μνήμη) της Μαριέττας Πεπελάση και Οικογένειες σε δίσεκτα χρόνια (Σημειώσεις μιας ψυχιάτρου) της Κάτιας Χαραλαμπάκη.

 

Ακολουθούν αναλυτικά τα βιβλία του εκδοτικού προγράμματός μας.

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

 

Κώστας Αρκουδέας, Τα κατά Αιγαίον πάθη, Μυθιστόρημα (Νέα έκδοση, αναθεωρημένη)

Ο Γιώργος Ρώμας φτάνει στη Θήρα λίγο μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Σκοπεύει να κάνει ένα μικρό πέρασμα από το νησί και να συνεχίσει την περιήγησή του, μα τελικά θα μείνει πολύ περισσότερο. Κοιτάζει τώρα τη χαρακιά που του έχει αφήσει· ένα βαθύ αυλάκωμα που γίνεται πιο έντονο όταν χαμογελάει. Όσο βαθύ και αν είναι, όμως, δεν συγκρίνεται με τα σημάδια μέσα του, τα πιο οδυνηρά, που δεν διαφέρουν από αυτά της Σαντορίνης.

Τα κατά Αιγαίον πάθη ξεκινούν σαν μια ανέμελη περιπλάνηση στα αιγαιοπελαγίτικα νησιά και καταλήγουν να εξερευνούν τις πιο σκοτεινές πτυχές των ερωτικών σχέσεων. Ένα μυθιστόρημα βιωματικό, σχεδόν αυτοβιογραφικό, με ήρωες που ο συγγραφέας γνώρισε κατά τη διάρκεια της μακράς παραμονής του στη Θήρα. Πολυπρόσωπο αφήγημα με βασικό πρωταγωνιστή τον Μπαλή, που γοητεύει τον αφηγητή με το πάθος του για ζωή. Οι αληθινοί πρωταγωνιστές, ωστόσο, είναι τα τέσσερα στοιχεία της φύσης. Η θάλασσα του Αιγαίου, άγρια και απρόβλεπτη, ο άνεμος που συνομιλεί με τις καρδιές των ανθρώπων, τα ηφαίστεια που κοχλάζουν, έτοιμα ανά πάσα στιγμή να εκραγούν, και τέλος, το αλάτι της γης που πέφτει στις πληγές των ηρώων και τις καίει.

 

Ρέα Γαλανάκη, Δυο γυναίκες, δυο θεές, Νουβέλες

Στην πρώτη νουβέλα με τίτλο Εγώ, η Αριάδνη, η βλαστική θεά της Κρήτης –και ταυτόχρονα μια νεαρή κοπέλα– φωτίζει με ανατρεπτικό φως τη σχέση της με τον Θησέα. Μόνη της, όχι όμως «εγκαταλειμμένη», αφηγείται όσα έγιναν, προβλέπει όσα θα συμβούν: Η νίκη του Θησέα δεν ήταν τυχαία, ο θάνατος του Αιγέα έχει προσχεδιαστεί, η σκιά του Μινώταυρου ακολουθεί τον φονιά του, νέοι θεοί και αντιλήψεις απειλούν να καταλύσουν την παλαιά τάξη πραγμάτων. Σ’ αυτό το κρίσιμο μεταίχμιο ακροβατεί ο λόγος της Αριάδνης για τον έρωτα, τον φόνο, την εξουσία, τη γυναίκα.

Στη δεύτερη νουβέλα, που έχει ως τίτλο «Αθηνά βοσκοπούλα» – Σπουδή στον Χαλεπά, ένα μικρό πήλινο γλυπτό του Χαλεπά, η «Αθηνά βοσκοπούλα», γίνεται ο μίτος για να ξετυλιχτεί μεγάλο μέρος από τη ζωή του σπουδαίου γλύπτη. Στο  επίκεντρο βρίσκονται οι δεκαετίες που έζησε στον Πύργο της Τήνου κάνοντας ο ίδιος τον βοσκό για να βιοπορίζεται, μετά τον μακρόχρονο εγκλεισμό του σε φρενοκομείο. Με τον οφειλόμενο σεβασμό, η συγγραφέας προσπαθεί να προσεγγίσει τις οικογενειακές και άλλες σχέσεις του, την εμμονή του στη γλυπτική παρά τις αντιξοότητες, τη χρήση του πηλού αντί του μαρμάρου, τη σχέση του με τα ζώα, τη σοφία εν τέλει του θεωρούμενου ως «τρελού» ηλικιωμένου καλλιτέχνη.    

 

Παύλος Κάγιος, Σας έπεσε ο κλήρος της τρικυμίας, Μυθιστόρημα

Ποιος αποφασίζει στη ζωή μας; Εμείς ή όλα είναι γραμμένα στο τυχερό ή άτυχο αστέρι μας;

Ο Θόδωρος και η Ιωάννα, δύο τριαντατριάχρονοι, ερωτεύονται με την πρώτη ματιά αγνοώντας πως «μέσα στης τύχης θα πιαστούν τη μήτρα» κουβαλώντας αμαρτίες γονέων. Η Ιωάννα, έρχεται «από τη μεριά της αστραπής», είναι απαρνημένη από γονείς κι αλλιώτικα «γραμμένη» στο πρόσωπο. Ο Θόδωρος, αν και πλουσιόπαιδο που «τα έχει όλα», αισθάνεται να ’χει γεννηθεί λειψός, αποκομμένος, να ’ναι μισός στον κόσμο τούτο. Πνίγεται με τους τσακωμούς στην οικογένειά του για μια διαθήκη του προπάππου του  –που επί δεκαετίες κρατάει αιχμάλωτους τους κληρονόμους– και φεύγει στο εξωτερικό.

Γνωρίζοντας την Ιωάννα στη Νέα Υόρκη, αισθάνεται να συναντά το πεπρωμένο του. Και βρίσκει σωτηρία στην πονεμένη αιωνιότητα του χαμόγελού της, στην απεραντοσύνη του υγρού βλέμματός της. Το αμαρτωλό παρελθόν, όμως, επιστρέφει και εισβάλλει στη ζωή τους ξεσκεπάζοντας οικογενειακές συνωμοσίες και ψέματα. Αποκαλύπτονται μυστικά που γίνονται δεσμά και δένουν και αυτούς και τον καρπό του «παράνομου» έρωτά τους.    

Θα τολμήσουν να πάνε κόντρα στη μοίρα ή θα σκύψουν το κεφάλι και θα  υποταχθούν στην προαιώνια ύβρη που προκάλεσε η βέβηλη πράξη ενός Οιδίποδα εχθρού όταν γεννιόντουσαν; 

 

Πέτρος Κυρίμης, Διά πυρός και αγάπης, Μυθιστόρημα

Γερμανία του ογδόντα. Πέρασαν κιόλας σχεδόν δέκα χρόνια. Κρανίου τόπος. Καμιά φωνή στην κορυφή του. Μεθυσμένες μόνο νυκτόβιες κραυγές και γαβγίσματα σκύλων. Ταβέρνα «Ο Σωκράτης». Ταβέρνα «Ο Διόνυσος». Σουβλάκι γύρος, εκλογές στην κοινότητα, στην εκκλησία θα ψήσουν αρνιά κι αυτή την Ανάσταση. Πρώτο τραπέζι ο πρέσβης, ο στρατιωτικός ακόλουθος, ο δεσπότης. Πίσω οι λοιποί ευσεβείς. Πιο πίσω μερικοί Γερμανοί περίοικοι να χαζεύουν και να χειροκροτούν, έκθαμβοι από το μεγαλείο της Ελλάδας, τα κορίτσια που χορεύουν ντυμένα με εθνικές ενδυμασίες και μιλάνε μεταξύ τους γερμανικά. Απολαμβάνουμε όλοι το ελληνικό Πάσχα. Τα στριμμένα μου άντερα βγάζω από μέσα μου και στεγνώνω έξω στο λαμπρό σου ήλιο, Κύριε. Θα φτιάξω όπως κάθε χρόνο την καθιερωμένη μου μαγειρίτσα. Παίρνω νερό της θάλασσας και τα περνάω πρώτο χέρι. Παίρνω νεράκι της βροχής και τα ξεβγάζω. Τα αφήνω να βράσουν καλά μες στο αίμα μου. Εναποθέτω με ευλάβεια την πιατέλα στο τραπέζι. Τρώνε με βουλιμία. Φάγετε, πίετε, λέγω. Τούτο εστί το τέλος μου...

 

Νίκος Α. Μάντης, Οι τυφλοί, Μυθιστόρημα

Καλοκαίρι 2011. Ο Ισίδωρος αναζητά τη Σοφία στα στενά της ταραγμένης Αθήνας. Ο Κλεάνθης, ερασιτέχνης συλλέκτης στοιχείων και φύλακας του «Βιβλίου των Πάντων», πιστεύει ότι μπορεί να τον βοηθήσει.

Απρίλιος 1972. Ο Γιώργος είναι ένας νεαρός εύζωνας που πρόκειται να πρωταγωνιστήσει σε μια θεατρική παράσταση-σταθμό, αλλά και στις επετειακές εκδηλώσεις της δικτατορίας στο Καλλιμάρμαρο. Τι είναι αυτό που τον βασανίζει και γιατί οι τηλεπαθητικές του ικανότητες, που τον ακολουθούν από παιδί, δεν μπορούν να τον σώσουν;

Καλοκαίρι 1985, Κυκλάδες. Ο Νέιτ διερευνά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του, σε μια αναζήτηση όπου η τρομοκρατία, η ψυχεδέλεια κι ένας αινιγματικός ταξιδιώτης με δίχρωμα μάτια μπλέκονται αξεδιάλυτα, αλλοιώνοντας τη λογική μορφή της πραγματικότητας.     

Πώς συνδέονται όλες αυτές οι ιστορίες; Ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα για τις εκδοχές της ελληνικής τύφλωσης, για την αφήγηση που δε γνωρίζει όρια, αλλά και για την ίδια την ηδονή της εξιστόρησης, όπου αλλεπάλληλοι λαβύρινθοι ανοίγονται, για να μην κλείσουν ποτέ.

 

Νίκη Μαραγκού, Είναι ο πάνθηρας ζωντανός;, Μυθιστόρημα

«Kάποιες από τις ιστορίες στο βιβλίο αυτό μου τις διηγήθηκε ο Eυάγγελος Λουίζος. O Λουίζος ήταν ένας αληθινός κοσμοπολίτης, που συνδέθηκε στα νιάτα του με την ομάδα Kατσίμπαλη, Kαραντώνη, Eλύτη, Aντωνίου κ.ά. Στο σπίτι του στην Aμμόχωστο φιλοξένησε τον Eλύτη και τον Σεφέρη. Ένα μεγάλο μέρος της αγάπης του Σεφέρη για την Kύπρο ανήκει στο «μάστρο», όπως αποκαλούσε ο Σεφέρης τον Λουίζο. Aσχολήθηκε με κυπρολογικές έρευνες και ίδρυσε το 1966 στην Aμμόχωστο, με προτροπή του Σεφέρη, τον εκδοτικό οίκο Les editions L' Oiseau. Έζησε στην Aμμόχωστο μέχρι το 1974. Tον επισκεπτόμουν τακτικά τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Λευκωσία. Όταν πέθανε, το 1993, σκέφτηκα να συγκεντρώσω κάποιες από τις ιστορίες του. Όταν όμως ξεκίνησα να γράφω, τα πρόσωπα στο βιβλίο πήραν τους δικούς τους δρόμους, η φαντασία μπλέχτηκε με τις αληθινές ιστορίες της Aμμοχώστου, με τις δικές μου αναμνήσεις της εποχής, και βγήκε τελικά ένα άλλο κείμενο, που δεν είναι πια η ιστορία του Eυάγγελου αλλά η μυθιστορία μιας εποχής και μιας πόλης. Mια νεαρή Γερμανίδα ζωγράφος παντρεύεται στην Aμμόχωστο του 1962 έναν ιδιόμορφο άντρα, που έχει τη διπλάσια ηλικία. Mέσα από την ιστορία του Στέφανου και της Bέρας, τους σκοτεινούς δρόμους του έρωτα, διαγράφεται η φυσιογνωμία μιας παραλιακής μεσογειακής πόλης στη δεκαετία του '60, θολή και κρυφή».

NIKH MAPAΓKOY

 

Γιώργος Μπράμος, Ανάμεσα στους τοίχους, Διηγήματα

Ένας μεσόκοπος τραπεζικός υπάλληλος τινάζει την ήσυχη ζωή του στον αέρα για χάρη του έρωτα. Ένας ταπεινός ταξιτζής πιστεύει ότι του χαρίστηκε το προνόμιο να ανατρέψει τους κανόνες της φύσης. Ένα νεαρό παιδί ανακαλύπτει το σκίρτημα του πόθου εκεί που ακόμα και η σκέψη είναι αμαρτία. Ένας συνταξιούχος καθηγητής οδηγείται στον εξευτελισμό επειδή τόλμησε να μαγευτεί από μια εξωτική μετανάστρια. Μια μυστηριώδης γυναίκα τιμωρεί ανελέητα έναν ανυποψίαστο άντρα για το αρρωστημένο πάθος του.

Χαμένοι και ανέστιοι, ακίνητοι και παραπλανημένοι, οι αντιήρωες αυτών των σύντομων ιστοριών κρύβουν μέσα τους την μικρή ήττα που σιγοτρώει την χαμοζωή τους και την μεγάλη ελπίδα ότι μπορεί με μια απεγνωσμένη κίνηση να καταφέρουν να την υπερβούν. Κάποιοι, όταν βρεθούν ανάμεσα στους τοίχους, θα διαπιστώσουν ότι η ανθρώπινη συνθήκη, παρά την αγριότητα και την οδύνη της, είναι μαζί και χαρά και προσφορά, έλεος και συμπόνια.

Σκληρά, αντιρητορικά αλλά και απρόσμενα, τα διηγήματα του βιβλίου διατρέχουν την μνήμη και το βίωμα, αφήνοντας το ίχνος της μικρής ιστορίας, μέσα στην σύγχυση και την αμηχανία των καιρών.

 

Λίνα Σόρογκα, Χρυσά λούπινα, Μυθιστόρημα

Ιανουάριος  2011. O Δημοσθένης Δοξαράς, δοξασμένος πια συγγραφέας, βρίσκεται στην Πράγα, προσκεκλημένος του Εθνικού Θεάτρου για την πρεμιέρα του έργου του. Στο τέλος της θριαμβευτικής βραδιάς επιστρέφει στο ξενοδοχείο του, όπου λίγο αργότερα, μέσα στην παγωμένη νύχτα, θα αρχίσει να ξετυλίγεται μπροστά του το παρελθόν∙ τα παιδικά χρόνια στην Μάνη, η θηριωδία του πολέμου, το αγόρι που διάβαζε βιβλία μετά μανίας και κρυφάκουγε πίσω από μισάνοιχτες πόρτες, πάντα στη σκιά των γεγονότων, ο ντροπαλός φοιτητής στο παράδοξο της μεταπολεμικής Αθήνας, οι μέρες ραδιοφώνου, το πατάρι του Λουμίδη. Ένας νέος που βιαζόταν να γίνει μεγάλος∙ ο γάμος του από προξενιό  αλλά και ο φλογερός έρωτας, η χούντα, η καταφυγή  στην Μασσαλία και η γνωριμία του με πρόσωπα της υψηλής κοινωνίας, το πάθος και η λύτρωση  με την γραφή, η αναγνώριση και η μοναχικότητα, ως όψεις του  ίδιου νομίσματος∙ μια ζωή σαν μυθοπλασία, με τα βαγόνια της να κυλούν στις ράγες του ίδιου πάντα οράματος. 

Ένα κοινωνικό δράμα και ταυτόχρονα ένα κοσμοπολίτικο μυθιστόρημα, όπου ο μύθος μπλέκεται με την Ιστορία, το φανταστικό συνομιλεί με το πραγματικό, από τα χωριά της Μάνης της δεκαετίας του ’40 μέχρι τη σύγχρονη Αθήνα. 

 

Φωτεινή Τσαλίκογλου, Μάθε με να με αγαπάω

Αγάπα με... μη με αφήσεις ποτέ... Μη με προδώσεις. Σε έχω ανάγκη. Θα αδιαφορώ για να μην πληγωθώ. Θα σε πληγώνω για να μην πληγωθώ. Θα σε τιμωρώ, θα σου κάνω κακό για να μου κάνω κακό.

«Με αγαπάω» σημαίνει μαθαίνω μια αλήθεια για τον εαυτό μου. Μαθαίνω ποιος είμαι, ποιος μπορώ να γίνομαι. Μέσα από τη σχέση με τη μητέρα από την αρχή κιόλας της ζωής μου μαθαίνω ότι υπάρχω μόνο και μόνο επειδή κάποιος είναι εκεί για να μου αντιγυρίσει το ότι υπάρχω. Για να διαψεύσει τον εφιάλτη του ασυντρόφευτου.

Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στα παράξενα της μητρικής αγάπης. Στο παιχνίδι του έρωτα και του θανάτου, που σημαδεύει τη ζωή μας από την πρώτη μέχρι την έσχατη στιγμή. Σε αισθήσεις, μυρωδιές, βιώματα, συγκινήσεις, που ψάχνουν να βρουν τις κατάλληλες λέξεις για να αποδοθούν και δυσκολεύονται.

 

Ελένη Τσεκούρα, Πίσω πόρτα, Διηγήματα

Έρχεται μια στιγμή στη ζωή που θα πούμε ότι ο άλλος είναι τα πάντα. Είναι όμως αλήθεια  αυτό; Το βιβλίο ξεκινά με την απόλυτη, την άνευ όρων παράδοση, για να τελειώσει με την απελευθέρωση ή τη φυγή. Στο ενδιάμεσο περιφέρονται πρόσωπα που παθιάζονται, αγαπάνε, θυσιάζονται, συμβιβάζονται, διαφθείρονται, σώζουν, καταστρέφονται, ξαναγεννιούνται. Χτυπιούνται και ορκίζονται στον έρωτα και σ’ όλα τα παρελκόμενά του, αλλά ίσως τελικά μιλά μόνο ο ναρκισσισμός. Ούτε και οι ίδιοι φαίνεται να ξέρουν τις απαντήσεις. Προσπαθούν να προσκολληθούν κάπου και να μείνουν πιστοί στην αλήθεια τους, όποια κι αν είναι αυτή, ωραία ή άσχημη, ανώδυνη η σκληρή. Η πίσω πόρτα του μυαλού τους όμως παραμένει πάντα ανοιχτή.

Στις ιστορίες δεν θα βρει κανείς ήρωες με μεγάλα λόγια και απίθανες ζωές. Μόνο ανθρώπους που θέλουν να βρουν κάπου να σταθούν, να ακουμπήσουν, ίσως και να σώσουν ένα κομμάτι του εαυτού τους μέσα από τον άλλο.

 

Κώστας Χατζηαντωνίου, Ο κύκλος του χώματος, Μυθιστόρημα

Ο κύκλος του χώματος είναι ο κύκλος της ζωής – όπως γεννιέται, αναπτύσσεται και τελειώνει στο χώμα. Αυτό είναι το θεμελιακό στοιχείο της φύσης, η γη πάνω στην οποία υψώνεται το οικοδόμημα του πολιτισμού μας. Αυτό είναι και ο τελικός μας προορισμός, στο χώμα λύνονται όλοι οι σωματικοί δεσμοί. Μέσα από αναδρομές σε ιστορικά επεισόδια που σφράγισαν την πορεία μιας οικογένειας, προβάλλει ένας ιδιαίτερος κόσμος που παρακμάζει αλλά αρνείται να συμβιβαστεί με το πνεύμα των νέων καιρών. Με άξονα τον ανθυπολοχαγό Αλέξανδρο Γαβαλά, αγνοούμενου από τις επιχειρήσεις της Κύπρου το 1974 και σκιά από τότε στη ζωή των οικείων του, ο αναγνώστης παρακολουθεί την εξέλιξη της νεοελληνικής ζωής, όπως σημαδεύεται από την κυπριακή τραγωδία και κορυφώνεται μέσα στην καταναλωτική μέθη της μεταπολίτευσης. Ο θάνατος των παλαιότερων Γαβαλάδων και οι αντισυμβατικές επιλογές της νεότερης γενιάς τους, κλείνουν έναν ιστορικό και βιολογικό κύκλο. Ο κύκλος του χώματος όμως, πανίσχυρος νόμος της φύσης, αναζητά τον τρόπο για ν’ ανοίξει πάλι με μια νέα ζωή.

 

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ NOIR

 

Λευτέρης Γιαννακουδάκης, Σκιά, Μυθιστόρημα

Μάιος 2012, μέρα εθνικών εκλογών. Ο αστυνόμος Δήμος Γκερές επιστρέφει έπειτα από είκοσι χρόνια στο Ηράκλειο για τις τελευταίες ώρες του πατέρα του. Στο λιμάνι τον περιμένουν ο πάλαι ποτέ παιδικός του φίλος και το πτώμα μιας νεαρής πόρνης. Στο στόμα της νεκρής γυναίκας ανακαλύπτεται το δαχτυλίδι της από χρόνια πεθαμένης μητέρας του Γκερέ. Ο αστυνόμος Ιβάν Αλεξάντροφ αναλαμβάνει την υπόθεση και τα πράγματα περιπλέκονται όταν προκύπτει δεύτερο πτώμα, το οποίο έχει στο στόμα το δαχτυλίδι του πατέρα του Γκερέ. Ο Γκερές αναγκάζεται να ερευνήσει το κρυφό παρελθόν της οικογένειάς του, για να οδηγηθεί σε μια παλιά ιστορία που ανατρέπει τη ζωή του όπως τη γνώριζε.

Ένα πολιτικό νουάρ μυθιστόρημα που ενώνει τέσσερις περιόδους-ορόσημο για την Ελλάδα: τα Ιουλιανά του 1965, την εισβολή στην Κύπρο του 1974, το «βρόμικο ’89» και τις εκλογές του 2012. Ένα βιβλίο όπου ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με συγκαλυμμένα εγκλήματα του παρελθόντος, περιπλανώμενος στην άγνωστη γεωγραφία της πόλης του Ηρακλείου και στις σκοτεινές σήραγγες της σύγχρονης ιστορίας.

 

Ιερώνυμος Λύκαρης, Άκου, πτώμα, να μαθαίνεις *, Μυθιστόρημα

Το Άκου, πτώμα, να μαθαίνεις* είναι μια συναρπαστική ίντριγκα με απίστευτο φινάλε, αντάξιο της κωμικοτραγικής επινοητικότητας που γεννά η ροπή του ανθρώπου προς το έγκλημα. Ακούσιος εμπνευστής και οργανωτής της είναι ο Κόκκινος Τράγος, εισαγγελέας αποσπασμένος στη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της αστυνομίας, που διαχειρίζεται την κατάθλιψή του ερμηνεύοντας τους εφιάλτες του με έναν δικής του έμπνευσης εγκληματολογικό ονειροκρίτη.

Λίγες ώρες μετά την αποκάλυψη του μεγάλου μυστικού της ζωής και της καριέρας του στον Κόκκινο Τράγο, ο υποδιοικητής της υπηρεσίας ταξίαρχος Βάθρακας ή Σκιά βρίσκεται νεκρός στο γραφείο του. 

Ποια αιματοβαμμένα νήματα συνδέουν τον κακόμορφο ταξίαρχο Βάθρακα, την πανέμορφη σύζυγό του Ξανθούλα ή Χήρα Αλεπού, τον διοικητή της υπηρεσίας αντιστράτηγο Χαρομήτρο ή Μινώταυρο και την εγκληματική οργάνωση Αδελφότητα του Βορρά, που στο παρελθόν είχε παγιδεύσει τον Κόκκινο Τράγο, όταν αυτός διερευνούσε τη δράση της; Τι ρόλο παίζουν στην υπόθεση ένας δημοσιογράφος του αστυνομικού ρεπορτάζ, ο Αργοναύτης, καθώς και δύο παιδικοί φίλοι του Κόκκινου Τράγου: ο Χαμαιλέοντας, υπουργός της κυβέρνησης, που από μικρός είχε το χάρισμα της εκμετάλλευσης των περιστάσεων, και ο Μανούσος, καντηλανάφτης, περιποιητής τάφων και συμπτωματικός deus ex machina της κάθαρσης;

Στη μυθιστορηματική πλοκή ενσωματώνονται αληθοφανή ρεπορτάζ που στήνονται «για καλό σκοπό», καθώς και ένα παραλλαγμένο δοκίμιο του Μαρξ με τίτλο Η συμβολή του οργανωμένου εγκλήματος στην ανάπτυξη του πλούτου των εθνών.

* Ο τίτλος είναι δάνειο από την ταινία του Νίκου Νικολαΐδη Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα. Η ατάκα λέγεται από τον Κωνσταντίνο Τζούμα.   

 

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΑΠ’ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

 

Σερένα Βιτάλε, Ο μακαρίτης σιχαινόταν το κουτσομπολιό, Μυθιστόρημα (ΙΤΑΛΙΑ)

Μετάφραση: Έφη Καλλιφατίδη, Αλέξης Πάρνης

Μόσχα, 14 Απριλίου 1930. Γύρω στις έντεκα το πρωί, τα τηλέφωνα αρχίζουν να χτυπούν, μεταδίδοντας την «τρομακτική είδηση» της αυτοκτονίας του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι: ένας πυροβολισμός στην καρδιά μεταφέρει ακαριαία τον ποιητή στον αστερισμό των νεαρών θρύλων. Για μερικούς, το τέλος μοιάζει με σημάδι: πέθανε η επαναστατική ουτοπία. Υπάρχει όμως και ο χορός των Φιλισταίων: αυτοκτόνησε επειδή είχε σύφιλη· επειδή ήταν εξουθενωμένος από τους φόρους· επειδή μ’ αυτόν τον τρόπο θα εκτοξεύονταν οι πωλήσεις των βιβλίων του. Υπάρχει επίσης η αμηχανία κι ο εκνευρισμός της νομενκλατούρας απέναντι σ’ αυτόν τον «ανόητο, μικρόψυχο θάνατο», ασύμβατο με την κρατική αγαλλίαση. Μα τι συνέβη στην πραγματικότητα στο μικροσκοπικό δωμάτιο μιας κομμουνάλκα, όπου ο Μαγιακόφσκι είχε μπει παρέα με την ερωμένη του; Μελετώντας με ακρίβεια και πάθος τις μαρτυρίες των συγχρόνων του, τις εφημερίδες της εποχής, τα ντοκουμέντα που ανασύρθηκαν από τα αρχεία μετά το 1991, καταρρίπτοντας διάφορες γραφικές εικασίες, η Σερένα Βιτάλε ανασκευάζει με δεξιοτεχνία αυτό που ακόμα και σήμερα θεωρείται, στη Ρωσία, ένα από τα μεγάλα μυστήρια της σοβιετικής εποχής – ήταν στ’ αλήθεια αυτοκτονία; Ένα μοναδικό μυθιστόρημα-έρευνα που αποτίνει φόρο τιμής στον Μαγιακόφσκι. 

 

Αλεξάνταρ Γκάταλιτσα, Ο Μεγάλος Πόλεμος, Μυθιστόρημα (ΣΕΡΒΙΑ)

Μετάφραση: Ισμήνη Ραντούλοβιτς

Ένα μυθιστόρημα επικών διαστάσεων για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτό το σύνθετο πλέγμα γεγονότων που καθόρισαν, αρχής γενομένης από το 1914, την πορεία του φοβερού 20ού αιώνα. Το βιβλίο του Αλεξάνταρ Γκάταλιτσα δεν είναι ούτε ένα ακόμα χρονικό, ούτε ένα τυπικό ιστορικό μυθιστόρημα. Είναι ένας σύγχρονος και έντεχνος τρόπος να μιλήσει κανείς για το παρελθόν και να το ανακαλέσει σε όλη του την περιπλοκότητα, ένας συναρπαστικός ιστός καμωμένος από πολλαπλές αφηγηματικές διαστάσεις, μια εντυπωσιακή νωπογραφία ανθρώπινων πεπρωμένων η οποία ζωντανεύει την ατμόσφαιρα μιας ολόκληρης εποχής – όχι μόνο τα κρίσιμα πεδία των μαχών και τα μετόπισθεν, αλλά και την περίοδο της αθωότητας που προηγήθηκε. Ο συγγραφέας παρακολουθεί τις τύχες ογδόντα και πλέον χαρακτήρων από όλες τις εμπόλεμες πλευρές – επιφανείς και αφανείς, νικητές και ηττημένους, στρατηγούς και στρατιώτες, τραγουδιστές της όπερας και κατασκόπους, καλλιτέχνες και απλούς ανθρώπους, σαρώνοντας με το σουρεαλιστικό, μεταφυσικό του βλέμμα μια ταραγμένη Ευρώπη από τη μια της άκρη ως την άλλη. Ο Μεγάλος Πόλεμος ανήκει στα σημαντικότερα συγγραφικά επιτεύγματα των Βαλκανίων τα τελευταία χρόνια. Το 2012 τιμήθηκε με το Βραβείο ΝΙΝ, την κορυφαία λογοτεχνική διάκριση της Σερβίας.

 

Πάμπλο Γκουτιέρεθ, Τα ανατρεπτικά βιβλία, Μυθιστόρημα (ΙΣΠΑΝΙΑ)

Μετάφραση: Κλαίτη Σωτηριάδου

Λίγες ώρες μετά τον θάνατο του συζύγου της, ένα κιβώτιο με βιβλία φθάνει στο σπίτι της Ρέμε κατά λάθος. Εκείνη, αντί να τα επιστρέψει, βγάζει ένα στην τύχη και αρχίζει να το διαβάζει. Από εκείνη τη στιγμή κάτι παράξενο συμβαίνει: η Ρέμε κλείνεται στο σπίτι της και τα καταβροχθίζει όλα με μια δονκιχωτική απόλαυση. Νιώθει πως τα βιβλία περιγράφουν την ίδια τη ζωή της, μια ιστορία επιβίωσης, συγκρατημένης σεξουαλικότητας και πολλών απογοητεύσεων. Όταν πλέον βγαίνει από την απομόνωσή της, όλα της φαίνονται διαφορετικά και μάλλον μισητά στη συνοικία ενός προαστίου όπου ζει, έχοντας χαραμίσει την ύπαρξή της. Ωστόσο, γοητευμένη από τη λογοτεχνία που έχει μόλις ανακαλύψει, η Ρέμε αρχίζει να βλέπει τον κόσμο μέσα από τα αναγνώσματά της και σταδιακά της αποκαλύπτεται μια ισχυρή και συμβολική ανταρσία, μια ανυποταξία ικανή να ξεπεράσει τα όρια της μυθοπλασίας και να εισχωρήσει στην πραγματικότητα: η συνοικία σύντομα θα μετατραπεί σ’ ένα νέο πεδίο μάχης, χωρίς ανεμόμυλους, ούτε μαγεμένα πανδοχεία. Κοινωνική κριτική και σάτιρα συνδυάζονται, με ευαισθησία και τρυφερότητα, σε αυτό το εκλεπτυσμένο μυθιστόρημα, το πρώτο βιβλίο του Πάμπλο Γκουτιέρεθ που μεταφράζεται στα ελληνικά.

 

Μεγκ Γουόλιτζερ, Μια ξεχωριστή παρέα, Μυθιστόρημα (ΗΠΑ)

Μετάφραση: Μαρία Φακίνου

Το καλοκαίρι που παραιτήθηκε ο Ρίτσαρντ Νίξον, έξι έφηβοι γίνονται αχώριστοι σε μια καλλιτεχνική θερινή κατασκήνωση. Δεκαετίες αργότερα, ο δεσμός τους παραμένει ισχυρός αλλά πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Ό,τι μας δίνει ώθηση στην εφηβεία δεν είναι πάντα αρκετό για να αντιμετωπίσουμε τον κόσμο στα τριάντα ή τα πενήντα. Η Μεγκ Γουόλιτζερ παρακολουθεί τους ήρωές της από το απόγειο της νεότητάς τους ως τη μέση ηλικία, καθώς ταλέντο, τύχη και συγκυρίες διαφοροποιούν τα όνειρα και τις επιθυμίες τους. Η Τζουλς Τζέικομπσον, μια επίδοξη κωμική ηθοποιός, παραιτείται από τις φιλοδοξίες της και ακολουθεί ένα πιο πρακτικό επάγγελμα. Ο φίλος της ο Τζόνα, χαρισματικός μουσικός, σταματάει να παίζει κιθάρα και γίνεται μηχανικός. Όμως ο Ίθαν και η Ας, οι καλύτεροι φίλοι της Τζουλς και πλέον παντρεμένοι, όχι μόνο παραμένουν συνεπείς στους αρχικούς τους στόχους αλλά αποδεικνύονται ιδιαίτερα επιτυχημένοι. Το Μια ξεχωριστή παρέα είναι ένα γλυκόπικρο μυθιστόρημα, με σύνθετες προσωπικότητες που χαρακτηρίζουν την εποχή τους, τη δεκαετία του 1970. Η Αμερικανίδα συγγραφέας διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη, το χρήμα και η ζήλια μπορούν να δοκιμάσουν ακόμα και τις πιο στενές φιλίες.

 

Τζέννυ Έρπενμπεκ, Η συντέλεια του κόσμου, Μυθιστόρημα (ΓΕΡΜΑΝΙΑ)

Μετάφραση: Αλέξανδρος Κυπριώτης

Στις αρχές του περασμένου αιώνα γεννιέται ένα κορίτσι. Η μάνα του Εβραία, ο πατέρας του χριστιανός. Πόσο θα ζήσει; Πόσο θα μπορούσε να ζήσει, αν κάποιος είχε προλάβει να κάνει κάτι που δεν έκανε; Κι αν όντως δεν πέθαινε τότε το κορίτσι, πόσα χρόνια θα ζούσε ακόμα; Και τι του επιφύλλασε το μέλλον; Με φόντο ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο ιστορικό πλαίσιο, σε αυτό το πέμπτο βιβλίο της, η Τζέννυ Έρπενμπεκ αφηγείται τις πολλές εν δυνάμει ζωές, αλλά και τους διαφορετικούς θανάτους μιας αλησμόνητης ηρωίδας. Οι πολλές ζωές γίνονται μία, σε ένα ταξίδι γεμάτο όνειρα, διωγμούς, έρωτες, πείνα, ανακρίσεις, εκτελέσεις, τιμές, σιωπές και τελετουργικές επαναλήψεις× ένα ταξίδι που ξεκινά από τη Γαλικία της αυστροουγγρικής Μοναρχίας λίγο μετά το 1900, συνεχίζεται στη Βιέννη μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κι ύστερα στη Μόσχα την εποχή του σταλινισμού, κι από εκεί στο Βερολίνο της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, για να ολοκληρωθεί στο Βερολίνο της σύγχρονης επανενωμένης Γερμανίας. Στη Συντέλεια του κόσμου η πολυβραβευμένη συγγραφέας σκαλίζει ιστορικά ντοκουμέντα και θαμμένα μυστικά, μιλάει για το σκοτάδι του θανάτου έτσι ώστε να κρατήσει άσβεστο στη μνήμη το φως της ζωής.

 

Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, Πέταλα από αίμα, Μυθιστόρημα (ΚΕΝΥΑ)

Μετάφραση: Σταυρούλα Αργυροπούλου

Τα Πέταλα από αίμα ξεκινούν σαν αστυνομικό μυθιστόρημα, με τη διερεύνηση μιας θεαματικής, τριπλής δολοφονίας στην ενδοχώρα της Κένυας, με θύματα τρεις επιφανείς προσωπικότητες του τόπου που εξυπηρετούν ξένα συμφέροντα. Σε τούτη την παθιασμένη και σκληρή αφήγηση του Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, με φόντο τον αγώνα των Μάου Μάου κατά της βρετανικής κυριαρχίας, οι τέσσερις ύποπτοι είναι και οι πρωταγωνιστές: ένας δάσκαλος, ένας συνδικαλιστής, μια μπαργούμαν και πόρνη και ένας παλιός αντάρτης που πάλεψε για την ανεξαρτησία της Κένυας. Καθώς εκτυλίσσονται οι αλληλένδετες ιστορίες τους, μια εικόνα καταστροφής αναδύεται από ένα σύγχρονο κράτος του Τρίτου Κόσμου, όπου ο απογοητευμένος λαός αισθάνεται ότι οι ηγέτες του τον έχουν επανειλημμένως απογοητεύσει. Το έργο αυτό κυκλοφόρησε το 1977 και η θεματολογία του ήταν τόσο εκρηκτική, ώστε οδήγησε τον συγγραφέα στη φυλακή. Στα Πέταλα από αίμα ο Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, ένας κορυφαίος Αφρικανός συγγραφέας και διανοούμενος του καιρού μας, θίγει ζητήματα όπως η διαφθορά της εξουσίας, ο απρόσωπος καπιταλισμός, η σημασία της εκπαίδευσης, και προβληματίζεται για το κατά πόσον μια απελευθερωμένη πλέον χώρα απλώς μιμείται και κατά συνέπεια διαιωνίζει την καταπίεση της αποικιοκρατικής περιόδου.

 

Ντούλσε Μαρία Καρντόζο, Ο γυρισμός, Μυθιστόρημα (ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ)

Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά

Λουάντα, 1975. Στην Αγκόλα μαίνεται για χρόνια ο πόλεμος της ανεξαρτησίας, αλλά η κατάρρευση του δικτατορικού καθεστώτος επιταχύνει την αποχώρηση των Πορτογάλων. Εκατοντάδες χιλιάδες λευκοί υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν την αποικιοκρατούμενη χώρα. Μόνο έτσι θα ξεφύγουν από τα ανεξέλεγκτα αντίποινα των ανταρτών. Ο δεκαπεντάχρονος Ρούι, ο αφηγητής του βιβλίου, δεν έχει πατήσει ποτέ το χώμα της μακρινής μητρόπολης, αλλά έχει ακούσει πολλά γι’ αυτήν. Ο ίδιος και η οικογένειά του ετοιμάζονται να επαναπατριστούν, γεγονός που του προκαλεί ανάμικτα συναισθήματα. Η απροσδόκητη σύλληψη του πατέρα του σε έναν τυχαίο έλεγχο επισπεύδει την αναχώρηση. Χωρίς να γνωρίζουν τι του έχει συμβεί, αν είναι ζωντανός ή νεκρός, ο Ρούι με τη μητέρα και την αδερφή του φεύγουν για τη Λισαβόνα δίχως αυτόν. Η πρωτεύουσα, που στα μάτια τους είχε το χρώμα της νοσταλγίας, αποδεικνύεται καχύποπτη και εχθρική. Για περισσότερο από έναν χρόνο ζουν στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου πέντε αστέρων που στεγάζει τους επαναπατρισμένους, ένα απρόβλεπτο καθαρτήριο χωρίς εξασφαλισμένη σωτηρία. Στον αλησμόνητο Γυρισμό της Ντούλσε Μαρία Καρντόζο η εφηβεία μετατρέπεται σε μια τρομαγμένη αναμονή της ενηλικίωσης, σε μια συγκινητική αναζήτηση της ελπίδας και της αγάπης. 

 

Ντάνιελ Κέλμαν, Έπρεπε να είχες φύγει, Μυθιστόρημα (ΓΕΡΜΑΝΙΑ)

Μετάφραση: Κώστας Κοσμάς

Ένας στενός δρόμος με απότομες στροφές, δέντρα χαμένα στην ομίχλη, βράχια, χειμώνας. Ένα νεαρό ζευγάρι με παιδί αποφασίζει να περάσει μερικές ήσυχες μέρες σ’ ένα απομονωμένο εξοχικό στο βουνό. Όμως δεν καταφέρνουν ν’ αφήσουν πίσω τις έγνοιες της καθημερινότητας: η μικρή τούς λέει διαρκώς κάτι ακατανόητες ιστορίες από τον παιδικό σταθμό, η γυναίκα στέλνει συνεχώς μηνύματα στο κινητό και ο άντρας, ένας συγγραφέας που πρέπει να παραδώσει το σενάριο για το δεύτερο μέρος μιας επιτυχημένης κωμωδίας, καταγράφει σ’ ένα μπλοκ ιδέες και σκηνές. Έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται. Γιατί οι περισσότερες σημειώσεις του αφορούν οικογενειακές στιγμές, συζυγικές εντάσεις και κάποια παράξενα πράγματα που συμβαίνουν γύρω του. Κάτι δεν πάει καθόλου καλά με αυτό το κατά τα άλλα μοντέρνο σπίτι. Ο κόσμος που δημιουργεί ο Ντάνιελ Κέλμαν στην καινούργια του νουβέλα, η οποία αγγίζει την ατμόσφαιρα μιας ιστορίας φαντασμάτων, είναι ένας κόσμος απόκρημνος, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το ανοίκειο και το παράδοξο συνθέτουν την άλλη όψη της πραγματικότητας, καραδοκούν στις παρυφές της και ασκούν μια απόκοσμη έλξη, όπως ακριβώς το χάος που περιμένει μετά τον γκρεμό. Κανένα δράμα δεν είναι μικρό στο ανθρώπινο μυαλό.

 

Καρλ Ούβε Κνάουσγκορντ, Χορεύοντας στο σκοτάδι – Ο αγώνας μου (Βιβλίο τέταρτο), Μυθιστόρημα (ΝΟΡΒΗΓΙΑ)

Μετάφραση: Σωτήρης Σουλιώτης

Στα δεκαοκτώ του, ο Καρλ Ούβε πηγαίνει να εργαστεί ως δάσκαλος σ’ ένα μικρό ψαράδικο χωριό στον Βορρά της Νορβηγίας. Δεν τον ενδιαφέρει και πολύ το αντικείμενο, αλλά θέλει απλώς να μαζέψει κάποια χρήματα για να ταξιδέψει και να ξεκινήσει τη συγγραφική του καριέρα. Στην αρχή όλα μοιάζουν ιδανικά: γράφει τα πρώτα του διηγήματα, νιώθει ευπρόσδεκτος λόγω της συμπεριφοράς των κατοίκων της περιοχής και γοητευτικός εξαιτίας της προσοχής που του χαρίζουν τα κορίτσια. Όταν όμως οι ατέλειωτες νύχτες του Αρκτικού Κύκλου αρχίζουν να καταπίνουν το τοπίο, η ζωή του παίρνει κι αυτή μια σκοτεινή τροπή. Η γραφή του επαναλαμβάνεται, πίνει τόσο πολύ που ξεπερνάει τα όρια και οι απόπειρες να χάσει την παρθενιά του τελειώνουν με ντροπή και ταπείνωση. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, στο σχολείο αναπτύσσεται ένας παράξενος ρομαντισμός. Στην πορεία, μέσα από τις δικές του αναδρομές, ανακαλεί τα μαθητικά του χρόνια στο γυμνάσιο και προσπαθεί να εντοπίσει στο παρελθόν τις ρίζες των μετέπειτα προβλημάτων του. Πανταχού παρούσα η βαριά σκιά του πατέρα του, του οποίου η σχέση με το αλκοόλ ακολουθεί σαν φάντασμα τον γιο του.

 

Ιμπραχίμ αλ Κούνι , Το χρυσάφι και η κατάρα της ερήμου, Μυθιστόρημα (ΛΙΒΥΗ)

Μετάφραση: Ελένη Καπετανάκη

Η αγάπη ανάμεσα στον Ουχαγιάντ, τον νεαρό Τουαρέγκ, και την καθαρόαιμη Μάχρι καμήλα του δεν είναι μόνο μια σχέση αλληλεξάρτησης που εξυπηρετεί την επιβίωση μέσα στο ερημικό τοπίο. Είναι μια ξεχωριστή σχέση επικοινωνίας και συντροφικότητας. Οι περιπέτειες και οι δοκιμασίες τους διαδέχονται η μία την άλλη, με σκηνικό τη λιβυκή Σαχάρα, την εποχή της εισβολής των Ιταλών στον Βορρά και της εξάπλωσης του λιμού στον Νότο της χώρας. Οι δυο τους, κυνηγημένοι από τις απρόβλεπτες περιστάσεις και τη φυλή του Ουχαγιάντ, φτάνουν στις σπηλιές του Τζάμπαλ αλ Χασάουνα με τις πετρόμορφες σκηνές κυνηγιού των «αρχαίων αγίων». Ο Ιμπραχίμ αλ Κούνι αφηγείται μοναδικά τη ζωή των Τουαρέγκ, νομάδων της ερήμου, και μας ταξιδεύει στα μεγάλα άδεια τοπία, εκεί όπου η άμμος συναντά τον ορίζοντα για να σχηματίσουν ένα απέραντο κενό, εκεί όπου η έρημος γίνεται η άλλη όψη της πραγματικότητας. Οι αρχαίοι μύθοι, ο μυστικισμός του Ισλάμ, η φιλοσοφία των Σούφι, η μεταφυσική, ο ρωσικός υπαρξισμός, αποτελούν κυρίαρχα μοτίβα στη λογοτεχνία του κορυφαίου Λίβυου συγγραφέα. Το χρυσάφι και η κατάρα της ερήμου είναι το πρώτο έργο του που μεταφράζεται στα ελληνικά.

 

Κλάουντιο Μάγκρις, Υπόθεση αρχείου, Μυθιστόρημα (ΙΤΑΛΙΑ)

Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου

Σ’ αυτό το βίαιο, τρυφερό και παθιασμένο μυθιστόρημα, ο Κλάουντιο Μάγκρις αντιμετωπίζει τον πόλεμο, μια έμμονη ιδέα του που, ανεξαρτήτως εποχής ή χώρας, σχεδόν δεν μπορεί να αποσχιστεί από την ίδια τη ζωή: έναν πόλεμο οικουμενικό, κόκκινο από αίμα, μαύρο σαν τα αμπάρια των δουλεμπορικών καραβιών, σκοτεινό σαν τη θάλασσα που καταβροχθίζει θησαυρούς και πεπρωμένα, γκρίζο σαν τον καπνό των σωμάτων που κάηκαν στο κρεματόριο της Ριζιέρα ντι Σαν Σάμπα, λευκό σαν τον ασβέστη που σκεπάζει τους λάκκους με τους νεκρούς. Η Υπόθεση αρχείου μιλάει για ένα γκροτέσκο Μουσείο Πολέμου που ευαγγελίζεται την ειρήνη, για τις αίθουσες και τα όπλα του, που το καθένα αφηγείται γεγονότα πάθους και παράνοιας· η ιστορία ενός ανθρώπου που θυσιάζει τη ζωή του για να το κατασκευάσει, για να λυτρωθεί μέσα από την αναζήτηση μιας βαθιά κρυμμένης αλήθειας· η ιστορία μιας γυναίκας, της Λουίζας, με κληρονομιά την εξορία των Εβραίων και τη σκλαβιά των μαύρων. Ο κορυφαίος Ιταλός συγγραφέας σκάβει με μανία στην αμείλικτη κόλαση των ενοχών και των αμαρτημάτων μας. Αφηγείται ένα συγκλονιστικό έπος, πλασμένο από τραγωδίες και σιωπές, της αγάπης και της φρίκης.

 

Εσκόλ Νεβό, Τρεις όροφοι, Μυθιστόρημα (ΙΣΡΑΗΛ)

Μετάφραση: Λουίζα Μιζάν

Ο Αρνόν Λεβανόνι είναι αγριωπός και κτητικός. Η αγάπη του για την Όφρι, τη μεγάλη του κόρη, τον βγάζει εκτός εαυτού. Όταν υποψιάζεται πως ο γείτονάς του την έχει κακοποιήσει σεξουαλικά, τον στέλνει στο νοσοκομείο. Μπαίνει σε μεγαλύτερους μπελάδες όταν η εγγονή του γείτονα απειλεί να τον εκδικηθεί. Ο ίδιος μένει σε μια ήσυχη γειτονιά με την οικογένειά του. Από πάνω τους μένει, με τα δυο παιδιά της, «η χήρα» Χάνι Ντορόν, της οποίας ο άντρας λείπει συχνά σε επαγγελματικά ταξίδια. Ο κουνιάδος της, κυνηγημένος από τους πελάτες του και την αστυνομία, ζητάει καταφύγιο στο σπίτι της. Στον τελευταίο όροφο μένει μια πραγματική χήρα: η απόμαχη δικαστίνα Ντβόρα Έντελμαν. Συνταξιούχος πλέον, προσπαθεί να ξεκινήσει μια καινούργια ζωή, συμμετέχοντας σε ένα κίνημα διαμαρτυρίας. Θα καταφέρει όμως να επανασυνδεθεί με τον γιο της; Η Χάνι Ντορόν θα ξεπεράσει τα προβλήματά της; Ο Αρνόν θα σώσει τον γάμο του; Οι Τρεις όροφοι του κτηρίου αντανακλούν το τριμερές ψυχαναλυτικό μοντέλο του Φρόιντ. Ο Εσκόλ Νεβό, ο πλέον δημοφιλής συγγραφέας της νεότερης γενιάς στο Ισραήλ, ακτινογραφεί τις ψυχώσεις της μεσαίας τάξης και μας χαρίζει ένα υπέροχο μυθιστόρημα.

 

Ούλα Νίλσον, Ίσιντορ και Πάουλα, Μυθιστόρημα (ΣΟΥΗΔΙΑ)

Μετάφραση: Γρηγόρης Ν. Κονδύλης

O Ίσιντορ ζει κάτω από την επιφάνεια της γης. Εργάζεται ως μηχανοδηγός στο μετρό της Στοκχόλμης και καθημερινά φοβάται μήπως κάποιος πηδήξει ή πέσει μπροστά στο δικό του τρένο. Η Πάουλα ζει σε ένα άλλο σκοτάδι και ο Ίσιντορ έχει κάνει σκοπό της ζωής του να την βγάλει ξανά στο φως. Αλλά η Πάουλα δεν θέλει. Είναι ξαδέρφια. Οι ζωές τους διαπλέκονται ένα καλοκαίρι των παιδικών τους χρόνων, κάτω από μια έντονη λιακάδα που επιτρέπει να σχηματίζονται βαθιές σκιές. Στους κόλπους μιας οικογένειας όπου η βία είναι μόνιμη, έχουν ο ένας τον άλλον – αλλά τίποτα περισσότερο. Το νέο μυθιστόρημα του Ούλα Νίλσον είναι η λυρική και εκλεπτυσμένη αφήγηση μιας άφατης αγάπης, ένα πυκνογραμμένο βιβλίο –ατμοσφαιρικό, σαν ταινία του Μπέργκμαν– για την αυξανόμενη απόσταση ανάμεσα σε δύο νέους που έχουν βρεθεί τόσο κοντά όσο είναι ανθρωπίνως δυνατόν. Είναι, επίσης, μια ανασύνθεση του μύθου του Ορφέα και της Ευρυδίκης στην περίφημη εκδοχή του Ρίλκε: μια Ευρυδίκη που στον θάνατο έχει γίνει ένα ιδιαίτερο άτομο και που ίσως να μην αντιλαμβάνεται καν ότι είναι ο Ορφέας εκείνος που βαδίζει πιο μπροστά της στον δρόμο.

 

Ελένα Πονιατόφσκα, Το τρένο θα περάσει πρώτο, Μυθιστόρημα (ΜΕΞΙΚΟ)

Μετάφραση: Μαργαρίτα Μπονάτσου

Γεννήθηκε σ’ ένα χωριό στο νότιο Μεξικό και δεν θα έφευγε ποτέ από εκεί, αν μια μέρα δεν περνούσε από μπροστά του το τρένο κι αν στον θόρυβο εκείνης της ατμομηχανής δεν άκουγε την ιστορία της ζωής του. Έτσι εξηγούσε ο ίδιος την ασίγαστη δίψα του για γνώση, που πάντα τον ωθούσε να ξεπερνά τα όριά του. Ο Τρινιδάδ Πινέδα Τσίνιας πήγε παντού με το τρένο, σε μέρη που δεν είχε καν ονειρευτεί, και έζησε αμέτρητες εμπειρίες. Πάνω απ’ όλα, όμως, ξεχώρισε για εκείνη τη στιγμή που μίλησε στους συναδέλφους του σιδηροδρομικούς με τέτοιο πάθος, ώστε να τους μετατρέψει σε πρωτοπόρους των κοινωνικών αγώνων. Η απεργία τους αναστάτωσε τη χώρα και το καθεστώς. Το τρένο είναι η ίδια η ζωή. Αλλά, αν ο σιδηρόδρομος είναι θέμα των αντρών, κανένας τους δεν είναι τίποτα χωρίς τις γυναίκες. Μητέρες, σύζυγοι, ερωμένες και συναδέλφισσες αφήνουν το αποτύπωμά τους σε αυτές τις σελίδες, χάρη στην ανεξάντλητη δύναμη που πάλλεται μέσα τους. Το τρένο θα περάσει πρώτο είναι ένα μαχητικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από την πραγματικότητα. Η Ελένα Πονιατόφσκα είναι η μεγάλη κυρία των μεξικανικών γραμμάτων.

 

Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, Καρφίτσες στην άμμο, Μυθιστόρημα (ΠΕΡΟΥ)

Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου

Λίμα, δεκαετία του 1990. Μια ταραγμένη εποχή για το Περού, με τη βία να έχει απλωθεί πέρα από την ύπαιθρο και να έχει φτάσει στις πόλεις και στην πρωτεύουσα, ακόμα και στις πλούσιες συνοικίες της. Βόμβες εκρήγνυνται, το ρεύμα κόβεται όταν οι αντάρτες ανατινάζουν τους πυλώνες του ηλεκτρικού, ο φόβος κυριαρχεί μέσα στο σκοτάδι. Σε αυτό το κλίμα της ανασφάλειας, τέσσερις φίλοι στην αρχή της εφηβείας τους, μαθητές σε σχολείο Iησουϊτών, εμπλέκονται σταδιακά, σχεδόν ασυναίσθητα, σε μια περιπέτεια που αρχίζει σαν αταξία, τους οδηγεί όμως να σπάσουν κάθε φραγμό ανάμεσα στο καλό και στο κακό, και τελικά καταλήγει στο απόλυτο δράμα. Οι Καρφίτσες στην άμμο είναι μια ιστορία βίαιης ενηλικίωσης τεσσάρων παιδιών που βιώνουν με έναν σκληρό τρόπο τη φιλία και τη συντροφικότητα, το ξύπνημα της σεξουαλικότητας, την οικογενειακή καταπίεση, τα κόλπα της εξουσίας, αλλά συγχρόνως μαθαίνουν τον φόβο, την απελπισία, την οργή, την εκδίκηση. Το νέο μυθιστόρημα του Σαντιάγο Ρονκαλιόλο περιγράφει ένα παιχνίδι που μετατρέπεται σε θρίλερ πριν καταλήξει σε τραγωδία, η οποία μπορεί να χάνεται μέσα στον ορυμαγδό που κυριεύει μια χώρα αλλά σημαδεύει για πάντα τους πρωταγωνιστές της.

 

Μπουρχάν Σονμέζ, Ιστανμπούλ Ιστανμπούλ, Μυθιστόρημα (ΤΟΥΡΚΙΑ)

Μετάφραση: Θάνος Ζαράγκαλης

Τα χρώματα της Ιστανμπούλ πολλαπλασιάζονται καθώς διαλύεται η ομίχλη. Η Ιστανμπούλ με τους τρούλους, τα κάστρα και τα τείχη της. Η Ιστανμπούλ με τις υπόγειες φυλακές της. Στα έγκατα της σύγχρονης μεγαλούπολης υπάρχει ένα μικρό παγωμένο κελί, όπου κρατούνται τέσσερις άντρες: ο μαθητής Ντεμιρτάι, ο Γιατρός, ο κουρέας Κάμο και ο μπαρμπα-Κιουχεϊγλάν. Εκεί ο καθένας περιμένει τη σειρά του στα βάναυσα χέρια της εξουσίας. Όποτε δεν δέχονται τα χτυπήματα μιας αδιανόητης βίας, διηγούνται ο ένας στον άλλο ιστορίες. Αυτός είναι ο τρόπος που έχουν βρει για ν' απαλύνουν την αγωνία και ν' αντέξουν τον πόνο. Μοιράζονται όμορφα και ευτράπελα περιστατικά. Τα πνιχτά χαχανητά γίνονται το βάλσαμό τους. Τα μυαλά τους ξεφεύγουν με αυτοσχέδια αινίγματα και παραβολές. Σταδιακά, συνθέτουν από κοινού ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό για την ίδια την Πόλη, τους απλούς ανθρώπους και τις ζωές τους, τον απελπισμό και την ελπίδα τους. Μια μεγάλη, πολυφωνική αφήγηση που αρχίζει κάτω από τη γη, αναδύεται και αγκαλιάζει όλα όσα συμβαίνουν στην επιφάνεια. Παρά το δυσοίωνο σκηνικό, το Ιστανμπούλ Ιστανμπούλ του Μπουρχάν Σονμέζ είναι ένα μυθιστόρημα για τη δύναμη της συμπόνιας και της φαντασίας.

 

Γιον Κάλμαν Στέφανσον, Παράδεισος και Κόλαση, Μυθιστόρημα (ΙΣΛΑΝΔΙΑ)

Μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη

Σε μια απομακρυσμένη γωνιά της Ισλανδίας, ένα παιδί, ο φίλος του ο Μπάρδουρ και άλλοι ψαράδες μπακαλιάρου ξανοίγονται στα παγωμένα νερά. Μια σφοδρή θύελλα τους αιφνιδιάζει καταμεσής του ωκεανού και ο Μπάρδουρ, που έχει ξεχάσει τη νιτσεράδα του, καθώς ήταν βαθιά απορροφημένος απ’ τον Απολεσθέντα παράδεισο του Μίλτον, υποκύπτει στο φονικό ψύχος και πεθαίνει. Συγκλονισμένο απ’ την απώλειά του, το παιδί επιστρέφει στη στεριά και ξεκινά μια ριψοκίνδυνη πορεία διασχίζοντας όλο το νησί για να επιστρέψει το βιβλίο στον κάτοχό του, έναν τυφλό γερο-καπετάνιο. Ο πόνος του γίνεται και δικός μας, το ίδιο και η ελπίδα του. Οι κακουχίες και οι κίνδυνοι του ταξιδιού ουδόλως το πτοούν – είναι αποφασισμένο ν’ ανταμώσει τον φίλο του στον θάνατο. Μόλις όμως βρεθεί στο Χωριό βυθίζεται στις ζωές και στις αφηγήσεις των κατοίκων του. Το Παράδεισος και Κόλαση είναι μια ιστορία που διαδραματίζεται στις αρχές του 20ού αιώνα, ένα κείμενο ζωντανό και αιώνιο, γεμάτο λυρισμό, όπου κάθε λέξη βρίσκεται στη σωστή θέση. Ένα μυθιστόρημα υπνωτιστικής δύναμης, ένα από εκείνα τα πολύ σπάνια αναγνώσματα από τα οποία κανείς δεν βγαίνει άθικτος, μια σαγηνευτική αποκάλυψη.

 

Ετζέ Τεμελκουράν, Τουρκία – Παραφροσύνη και μελαγχολία, Αφήγημα (ΤΟΥΡΚΙΑ)

Μετάφραση: Ελένη Παξινού, Μαρία Παξινού

Η Τουρκία είναι μια χώρα με πάλλές αντιθέσεις και αντιφάσεις. Αν και κατ’ επίφασιν δημοκρατική, το καθεστώς Ερντογάν έχει αρχίσει να προσομοιάζει με απολυταρχία. Φυλακίζει τους αντιφρονούντες και καταπνίγει βίαια κάθε διαμαρτυρία. Παρόλο που η Τουρκία είναι τυπικά ένα κοσμικό κράτος, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης εξέθρεψε την επιρροή του θρησκευτικού συντηρητισμού. Στελέχη του ζητούν την απαγόρευση των αμβλώσεων και την ποινικοποίηση της μοιχείας. Η Τουρκία, ευρισκόμενη ανέκαθεν σε μια άβολη θέση μεταξύ της εκκοσμικευμένης Δύσης και της Ισλαμικής Ανατολής, έχει εμπλακεί και επηρεάζεται από τις συγκρούσεις γειτονικών χωρών, την Αραβική Άνοιξη, τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία και την ανάδυση του Ισλαμικού Κράτους. Στο αφήγημα Τουρκία – Παραφροσύνη και μελαγχολία η Ετζέ Τεμελκουράν αποτυπώνει την αναταραχή ενός ολόκληρου έθνους και περιγράφει την πολύπλευρη κρίση που μαστίζει τη σύγχρονη τουρκική κοινωνία. Αναδεικνύει μια μακρά κουλτούρα καταπίεσης και αυταρχισμού που χαρακτηρίζει την τουρκική ιστορία, από την πτώση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και την συνεπακόλουθη άρνηση της γενοκτονίας των Αρμενίων. Μια συναρπαστική, σύνθετη ματιά πάνω στην πολιτική αβεβαιότητα της γειτονικής χώρας, που βιώνει τόσο εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς κραδασμούς σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον.

 

Όλγκα Τοκάρτσουκ, Το Αρχέγονο και άλλοι καιροί, Μυθιστόρημα (ΠΟΛΩΝΙΑ)

Μετάφραση: Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου

Υπάρχει ένα σχεδόν μυθικό χωριό που κατοικείται από εκκεντρικούς, αρχετυπικούς ανθρώπινους χαρακτήρες. Είναι ένας παράξενος τόπος, ένας συμπυκνωμένος μικρόκοσμος της κεντρικής Ευρώπης και του κόσμου. Το Αρχέγονο το φυλάσσουν ακροβολισμένοι τέσσερις Αρχάγγελοι. Και μέσα από τα δικά τους μάτια, που είναι κρυστάλλινα και σταλάζουν λυρισμό, παρακολουθούμε τις ζωές των απλών ανθρώπων του σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα, από το 1914 ως τις δικές μας μέρες, την πολυτάραχη ιστορία της Πολωνίας δηλαδή υπό τη μορφή μιας επικής αλληγορίας που διαπερνά τον χώρο και τον χρόνο. Ο έρωτας και η πίστη, ο πόλεμος και η βία, η μοναξιά και ο θάνατος σημαδεύουν τις διαδρομές των μελών μιας οικογένειας απ’ την ακμή της μέχρι την τελική διάλυσή της. Το Αρχέγονο και άλλοι καιροί είναι το τρίτο μυθιστόρημα της Όλγκα Τοκάρτσουκ, εκδόθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και ήταν αυτό που την καθιέρωσε ως την κορυφαία πεζογράφο της σύγχρονης πολωνικής λογοτεχνίας. Η πολυβραβευμένη συγγραφέας, παρατηρεί και περιγράφει τα πράγματα με μια ειρωνική ουδετερότητα, χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις, με ένα ύφος απολύτως διακριτό, και αφήνει θαμπωμένους τους αναγνώστες στο επικέντρο μιας μεταφυσικής πανδαισίας.

 

ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΑΙΩΝΑΣ

 

Μπόχουμιλ Χράμπαλ, Υπηρέτησα τον Άγγλο βασιλιά, Μυθιστόρημα (ΤΣΕΧΙΑ)

Μετάφραση: Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα

Στο κωμικοτραγικό αριστούργημα του Μπόχουμιλ Χράμπαλ το απίστευτο γίνεται πραγματικότητα με τους πλέον παράδοξους τρόπους. Στο Υπηρέτησα τον Άγγλο βασιλιά ο κορυφαίος Τσέχος συγγραφέας περιγράφει σουρεαλιστικές καταστάσεις με διάθεση σατιρική και αφοπλιστική φυσικότητα. Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ένας ταπεινός ανθρωπάκος, ο Γιαν Ντίτιε, ο οποίος μπορεί να είναι κοντούλης αλλά έχει εξαιρετικά υψηλές φιλοδοξίες. Είναι ένα ασήμαντο γκαρσόνι που δουλεύει σ’ ένα πολυτελέστατο ξενοδοχείο της Πράγας, λίγο πριν ξεσπάσει ο B΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο μεγάλος στόχος της ζωής του είναι να γίνει εκατομμυριούχος, να καταξιωθεί επαγγελματικά, να βρει μια όμορφη γυναίκα και να κερδίσει τον σεβασμό όσων τον υποτιμούσαν. Κάποια στιγμή καλείται να υπηρετήσει όχι τον Άγγλο βασιλιά αλλά τον αυτοκράτορα της Αιθιοπίας, γεγονός που θεωρεί μοναδικό στην καριέρα του. Στη συνέχεια ερωτεύεται μια αθλήτρια των ναζί, την εποχή που οι Γερμανοί εισβάλλουν στην Τσεχοσλοβακία. Μετά το τέλος του πολέμου, εκμεταλλευόμενος κάτι σπάνια γραμματόσημα που ανήκαν στους Εβραίους, αγγίζει το όνειρό του και καταφέρνει να στήσει το δικό του ξενοδοχείο, το «Λατομείο». Αργότερα όμως εγκαθιδρύεται το κομουνιστικό καθεστώς, ο Γιαν χάνει τα πάντα και καταλήγει στο δάσος, μόνος αλλά ελεύθερος.

 

ΠΟΙΗΣΗ

Κατερίνα Καριζώνη, Σκοτεινός χρόνος

Ποίηση ενός μυστικού, αινιγματικού και αφώτιστου χρόνου, ο οποίος καταγράφεται και περιγράφεται με αλληγορίες και συμβολισμούς, μύθους και σπαραγμένα προσωπικά βιώματα. Η ποιήτρια χρησιμοποιεί το λόγο με μαθηματική αυστηρότητα, τα ποιήματα μοιάζουν με εξισώσεις, όπου το ζητούμενο είναι η κρυμμένη ουσία των πραγμάτων. Παίζοντας συχνά σκάκι με τις λέξεις, διεκδικεί τόπους ονείρων που μοιάζουν με αντεστραμμένους παραδείσους, ενίοτε απειλητικούς, και επιχειρεί μια αισθητική υπέρβαση του πραγματικού, μια αγωνιώδη φυγή μέσα απ’ τον σκοτεινό και αστάθμητο χρόνο. 

Πώς ορίζεται όμως στα ποιήματά της αυτός ο γριφώδης και μη μετρήσιμος χρόνος; Με τις μνήμες, τις απώλειες, τους φόβους, τους έρωτες, τις ενοχές, τα ανομολόγητα πάθη, την κατακερματισμένη και τραυματισμένη προσωπική μυθολογία της. Με αυτά τα υλικά χτίζει το ποιητικό της σύμπαν η ποιήτρια, χρησιμοποιώντας τις λέξεις ως πρόσχημα, τις εικόνες και τους μύθους ως πυξίδες και όχημα για να μας ταξιδέψει ως το τέρμα του δικού της ιδιόμορφου και συναρπαστικού ποιητικού χρόνου.     

 

Λένα Παμπούκη, Ωσάν εξομολόγηση / Καθαρή Δευτέρα

«Ναι! Υπάρχει ένα καταφύγιο ενάντια στο θάνατο. Να κάνεις τέχνη πριν από αυτόν. Όμως εσύ έγραψες μετά. Κι εκτός τόπου, εκτός χρόνου, βρέθηκε το καταφύγιο – έωλο, να συντροφεύει τα όνειρα της αγρύπνιας μας. Και τις αγωνίες της επόμενης μέρας. Λένα, παιδική μου φίλη. Λένα, από πάντα φίλη μου, από τότε που όλα ήταν άλλα κι εμείς αμέριμνοι και νέοι. Αμέριμνα νέοι. Δίχως το θάνατο. Tότε που τίποτα δεν προμήνυε τη συμφορά, γιατί η συμφορά είναι αυτή που δεν χωρά μέσα στα σημάδια. Και κανένα σημάδι δεν μπορεί να υπάρξει για να χωρέσει τη μέρα εκείνη. Η μέρα ήταν Τρίτη. 14 Σεπτεμβρίου του 1999. Φάλκον. Μοιραία της μοίρας πτήση. Και μέσα εκεί ο Γιάννος. Κι ο Νικόλας. Σιωπή. Ένα χρόνο και κάτι μετά, μου είπες: "Έχω κάτι να σου δώσω". Kι αυτό το "κάτι" ήταν τα ποιήματά σου. Δεν ήμουν προετοιμασμένη. Δεν γνώριζα. Κι όταν τα διάβασα, συγκλονίστηκα. Μου είπες: "Θέλω έναν πρόλογο δικό σου". Όμως τι να γράψω; Δεν έχω τίποτα, μα τίποτα να πω. Τα έχεις πει όλα εσύ. Εδώ. Σ’ αυτές τις λιγοστές σελίδες. Στις λέξεις που σπαράζουν. Στους στίχους που αναπνέουν κι αποκτούν δέρμα, σώμα· και ουρλιάζουν και σιωπούν και σε κάνουν να συλλογιστείς έναν "άλλον" ορισμό του ανθρώπου».

ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΣΑΛΙΚΟΓΛΟΥ (από τον πρόλογο του βιβλίου)

 

ΔΟΚΙΜΙΑ

 

Παντελής Βουτουρής, Ιδέες της σκληρότητας και της καλοσύνης (Εθνικισμός, ρατσισμός, σοσιαλισμός, 1897-1922)

Στα τέλη του 19ου αιώνα εισβάλλουν και ευδοκιμούν σε μιαν ηττημένη και ταπεινωμένη Ελλάδα οι νέες ιδέες της σκληρότητας: οι αφορισμοί του Φρειδερίκου Νίτσε για τη δύναμη, τα δόγματα του κοινωνικού δαρβινισμού για το δικαίωμα του ισχυρού να υποτάσσει τους ανίσχυρους, και οι εμπνευσμένες από τον Joseph Arthur Comte de Gobineau και τον Huston Stewart Chamberlain φυλετικές και ευγονικές θεωρίες. Κατά τη διάρκεια της εικοσιπενταετίας ανάμεσα στους δύο ανυπολόγιστους σε καταστροφές πολέμους (1897-1922), κορυφώνεται το δημοτικιστικό κίνημα, αναζωπυρώνεται η Μεγάλη Ιδέα, αναβιώνει ο μεσσιανισμός, εκδηλώνεται ο εθνικός διχασμός, και αναλαμβάνονται σταυροφορίες για την ανόρθωση της χώρας, την κάθαρση και την αναγέννηση τόσο της  πολιτικής όσο και της πνευματικής ζωής. Πρόκειται για μια περίοδο, με άλλα λόγια, δοκιμασίας, μεγάλων αναμετρήσεων και ιδεολογιών.

Το βιβλίο αυτό εντάσσεται στο σχετικά ανεξερεύνητο -στην ελληνική βιβλιογραφία- πεδίο της ιστορίας των ιδεών και εστιάζει στις σημαντικότερες ιδεολογίες της εποχής: τον εθνικισμό, τον σοσιαλισμό, και τον ρατσισμό.

 

Φοίβος Καρακίτσος, Η αρχή της αντίθεσης (Γιατί η θέληση για δύναμη;)

Αυτό που συμβαίνει περιλαμβάνει και το ενέργημα και το σκοπό. Η ύπαρξή μας γεμίζει από τη διάθεση της πρωτιάς, από τη διάθεση της δύναμης και της υπεροχής, στη σφαίρα της καθημερινότητας, της οικογένειας, της εργασίας, της πολιτικής. Γιατί ο άνθρωπος όμως κατακλύζεται από αυτή τη θέληση και την ορμή; Γιατί η θέληση για τη δύναμη; Στο βιβλίο αυτό εξετάζεται η εξήγηση των κινήτρων και της βούλησης, των λόγων και των μορφών που οδηγούν στις σχέσεις αντανάκλασης με τις ανάγκες και τα πάθη, με τις επιθυμίες και τις ικανοποιήσεις του αιώνια εφικτού. Ο άνθρωπος γεννήθηκε για να ενεργεί, να πράττει, να νικά. Με ποιες κρίσεις όμως, με ποιους γιγαντισμούς και ποιες μικρότητες απόστασης και εγγύτητας χτίζει τις καταλυτικές μορφές της θέασης, στη χρησιμότητα αυτού του πεπρωμένου; Ποια είναι η αρχή και ποιο το τέλος; Αυτό είναι που μένει να ειπωθεί. Η αρχή της αντίθεσης, η αρχή της κίνησης από μια θέση σε μια νέα θέση, και από εκεί έπειτα και πάλι σε μια καινούργια, διανοίγει όλο το πλάτος της σχέσης των φυσικών με τα ανθρώπινα και επιβεβαιώνει στην ισχύ του μετανόμου της την πίστη πως όλα ενώνονται σε ένα. Καθώς κοιτάζεις το μηδέν στα μάτια, όμως, η ερώτηση και η απάντηση παραμένουν. Θέλω τη δύναμη ναι, όμως γιατί τη θέλω;

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΙΣΤΟΡΙΑ

 

Γιώργος Γεωργής, Ευάγγελος Αβέρωφ – Γιώργος Σεφέρης : Η ρήξη

Η φιλία και συνεργασία του Ευάγγελου Αβέρωφ και του Γιώργου Σεφέρη δοκιμάστηκε από το τέλος του 1958 και στις αρχές του 1959 λόγω της διαφωνίας τους στις επιλογές και στην πορεία λύσης του Κυπριακού, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό του Γιώργου Σεφέρη, πρεσβευτή στο Λονδίνο, από τις συνομιλίες της Ζυρίχης. Οι δύο άνδρες αντάλλαξαν μερικές επιστολές και στη διένεξη επενέβησαν ο Κωνσταντίνος και η Ιωάννα Τσάτσου. Ακολούθησε μακρά περίοδος ψυχρότητας χωρίς ποτέ οι σχέσεις τους να αποκατασταθούν.

Ο Σεφέρης στην περίοδο που ο Ευάγγελος Αβέρωφ ήταν υπουργός Εξωτερικών στη κυβέρνηση Καραμανλή, υπηρέτησε αρχικά ως διευθυντής στη Δεύτερη Πολιτική Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών το 1956-1957 και ως πρεσβευτής της Ελλάδος στο Λονδίνο από το 1957 ως το 1962. Τις εμπειρίες και τις διαφωνίες του καταγράφει στα ημερολόγιά του και στην αλληλογραφία του. Καταλογίζει λανθασμένες επιλογές και επιπολαιότητα στον Ευάγγελο Αβέρωφ ενώ εκτιμά ιδιαίτερα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.                

 

Η Συνθήκη της Λωζάνης (Διαχρονικές προσεγγίσεις και εκτιμήσεις)

Επιμέλεια: Γιώργος Γεωργής, Πάμπος Χαραλάμπους, Χρίστος Κυριακίδης

Η συνθήκη της Λωζάνης υπήρξε κορυφαίο διπλωματικό γεγονός και διεθνής σύμβαση που ρύθμισε τα σύνορα και τις σχέσεις Ελλάδος –Τουρκίας και άλλων κρατών της Ανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Ουσιαστικά τερμάτισε οριστικά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα την ελληνοτουρκική σύρραξη στη Μικρά Ασία. Παρά τις συνεχείς τουρκικές υπονομεύσεις και παραβιάσεις της Συνθήκης, χάρη στην ελληνική ανοχή και προσπάθεια παρέμενε το βασικό πλαίσιο καλής γειτονίας και συνεργασίας ανάμεσα στα δύο όμορα κράτη, που μοιράζονται χερσαία και θαλάσσια σύνορα.

Πρόκειται για έναν συλλογικό τόμο, με τη συμμετοχή έντεκα ιστορικών και πολιτικών επιστημόνων που εξετάζουν την ιστορία του Συνεδρίου της Λωζάνης, ανατέμνουν το περιεχόμενο της Συνθήκης και εξετάζουν την ισχύ, την πορεία και τις επιπτώσεις της στο χρόνο. Ο τόμος περιλαμβάνει επίσης το πλήρες κείμενο της Συνθήκης.

 

Αποστόλης Φωτιάδης, Εξουσίες εκτός ελέγχου (Η μεταδημοκρατική παραμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης)

Πώς οι φορείς εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ καταφέρνουν να μη λογοδοτούν ακόμα και σε περιπτώσεις εξόφθαλμων παρατυπιών; Πώς ανασυγκροτούνται οι θεσμοί, ώστε να είναι από τη φύση τους ανεξέλεγκτοι; Πώς ελίσσονται τα οργανωμένα συμφέροντα μέσα σ’ αυτό το δυστοπικό σκηνικό και πώς συσχετίζονται με τους φορείς εξουσίας προωθώντας την ατζέντα τους; Πόσο ευρωπαϊκός είναι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας; Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας ήταν πράγματι μια συμφωνία των ευρωπαϊκών κρατών; Κινδύνεψε στ’ αλήθεια η Ελλάδα με έξοδο από τη Σένγκεν στο αποκορύφωμα της προσφυγικής κρίσης;

Η Ευρώπη των «δημοκρατικών αξιών» συρρικνώνεται ραγδαία, αφήνοντας όλο και περισσότερο χώρο για την αποδοχή μιας εκχυδαϊσμένης εξουσίας που δεν αναγνωρίζει ούτε καν τα πεπερασμένα όρια της ευρωπαϊκής αστικής δημοκρατίας. Οι πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και η ευρωπαϊκή κοινότητα επιταχύνουν την αποδόμηση.

Αυτή η έρευνα επιχειρεί να αποδείξει πως ό,τι βλέπουμε και ακούμε γύρω μας σήμερα δεν είναι πλέον από μόνα τους αρκετά για να ερμηνεύσουμε την πραγματικότητά μας. Η διεκδίκηση περισσότερης λογοδοσίας είναι απαραίτητη για να αποτραπεί ακόμα ένα ταξίδι της ευρωπαϊκής ιστορίας ως... «την άκρη της νύχτας».

 

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

 

Γιώργος Στασινάκης, Καζαντζάκης – Ζορμπάς: μια αληθινή φιλία

Εισαγωγή: Θανάσης Αγάθος

Στο βιβλίο αυτό ο Γιώργος Στασινάκης, πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, πραγματεύεται τη σχέση Καζαντζάκη – Ζορμπά, την ιστορία μιας αληθινής φιλίας. Εξήντα χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη, και ύστερα από εμπεριστατωμένη έρευνα, παρουσιάζονται άγνωστα στοιχεία για τον θρυλικό Γιώργη Ζορμπά (που έγινε Αλέξης Ζορμπάς στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά): η γέννησή του στη Μακεδονία, τα ταξίδια και οι περιπέτειές του, η ταφή στα Σκόπια… Επίσης έρχονται στο φως στοιχεία για τη σχέση του με τον Καζαντζάκη, όπως η γνωριμία τους στο Άγιον Όρος, η εκμετάλλευση ενός λιγνιτωρυχείου στη Μεσσηνιακή Μάνη, ο επαναπατρισμός Ελλήνων από τον Καύκασο κ.ά.

Η φιλία τους ήταν βαθιά και αληθινή. Ο Ζορμπάς ανέφερε: «Αφεντικό, άνθρωπο δεν αγάπησα σαν εσένα». Και ο Καζαντζάκης έγραψε: «Αν ήθελα να ξεχωρίσω ποιοι άνθρωποι αφήκαν βαθύτερα τ’ αχνάρια τους στη ψυχή μου, ίσως να ξεχώριζα τον Όμηρο, το Βούδα, το Νίτσε, τον Μπέρξονα και το Ζορμπά [...] Ο Ζορμπάς μ’ έμαθε ν’ αγαπώ τη ζωή και να μη φοβούμαι το θάνατο».

 

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

 

Μαριέττα Πεπελάση, Φωτεινή (Όλα είναι μνήμη)

Στον κάθε άνθρωπο υπάρχει η δύναμη και το θάρρος του εσωτερικού του κόσμου για να ανακαλύψει τις αρετές του και να γίνει κυρίαρχος της πορείας της ζωής του χωρίς βλαβερές προσκολλήσεις και βασανιστικά βιώματα παιδικής ηλικίας.

Η Φωτεινή είναι μία από τις μοναδικές εκείνες πρωταγωνίστριες που ο χαρακτήρας τους και η προσωπικότητά τους διαπλάστηκαν από την κόλαση της καταπίεσης, της ταπείνωσης, της ψυχικής βίας, του ψυχικού πόνου. Η ιδέα και μόνο της συνάντησής της με την ψυχοθεραπεία, με τις πιο απόκρυφες, σκοτεινές, ακατέργαστες πλευρές της προσωπικότητάς της την τρομοκρατούσε.

Με έμπνευση τη Φωτεινή, η Μαριέττα Πεπελάση αποτίει φόρο τιμής σε κάθε γυναίκα που τολμά να ανοίξει το λουλούδι του εαυτού της προς το φως του ήλιου, το φως της αλήθειας της.

Όλοι όσοι ξεκινούν ψυχοθεραπεία δεν έχουν το κουράγιο να εξερευνήσουν και να έρθουν σε επαφή με μνήμες που προκαλούν πόνο κι εμπειρίες τραυματικές, θέλει ιδιαίτερους ανθρώπους αυτό το ταξίδι.

 

ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Κάτια Χαραλαμπάκη, Οικογένεις σε δίσεκτα χρόνια (Σημειώσεις μιας ψυχιάτρου)

Τι βιώνουν και τι εκφράζουν στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή οι οικογένειες σήμερα; Η έναρξη και η παράταση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης έφεραν νέα δεδομένα στη ζωή των οικογενειών, όχι μόνο υλικά, αλλά και ψυχολογικά και, ακόμα περισσότερο, στο επίπεδο των σχέσεων. Έτσι, ένας θεραπευτής οικογένειας βρίσκεται μπροστά σε πρωτόγνωρες εμπειρίες στη δουλειά του, που απαιτούν νέα κατανόηση και νοηματοδότηση. 

Τα κείμενα του βιβλίου γράφτηκαν κατά το διάστημα 2010-2016, με στόχο να καταγραφεί ένα κομμάτι από αυτό το καινοφανές υλικό στις σχέσεις των οικογενειών και των ζευγαριών που εισέβαλε και εξακολουθεί να εισβάλλει, «ακατέργαστο», στο γραφείο του θεραπευτή οικογένειας. Γίνεται προσπάθεια, εκτός από την περιγραφή, να τεθούν προβληματισμοί σχετικά με τις νέες δυνατότητες που χρειάζεται να αναδυθούν στο ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο για πιο αποτελεσματικές θεραπευτικές παρεμβάσεις.

Από την άλλη, παρατίθενται κείμενα πιο θεωρητικά, γραμμένα πάλι την περίοδο αυτής της εξαετίας, που σχετίζονται με την ποίηση, τη φιλοσοφία και τους μύθους της αρχαιότητας, τη μελέτη γραπτών του Ρώσου γλωσσολόγου Μπαχτίν, του Αμερικανού ανθρωπολόγου Bateson, θέματα σχετικά με την ονοματοδοσία στην ελληνική οικογένεια κ.λπ. Με τον τρόπο αυτόν γίνεται σύνδεση των περιγραφών των σύγχρονων καταστάσεων στις οικογενειακές σχέσεις με γενικότερους προβληματισμούς, όπως είναι ο «διάλογος» και ο «πολυφωνικός εαυτός», η οποία είναι χρήσιμη για τη βαθύτερη κατανόηση των νέων φαινομένων στις σχέσεις αλλά και για την ίδια τη διεύρυνση εννοιών της ψυχοθεραπείας.

Ένα μεγάλο μέρος του περιεχομένου του βιβλίου είναι παρουσίαση κλινικών περιπτώσεων ψυχοθεραπείας οικογένειας και ζεύγους.