Η εξέλιξη του ανθρώπου - III. Παλαιολιθική εποχή

Περίληψη

Ο άνθρωπος ανήκει στη φύση και αποτελεί το ύστατο προϊόν της. Ταυτόχρονα όμως έχει γίνει και διαχειριστής της φύσης. Γι' αυτό, εκτός από τους βιολογικούς, επεμβαίνουν στην εξέλιξή του πρόσθετοι και πιο καθοριστικοί όροι, που προκύπτουν από την πολύπλοκη κοινωνική οργάνωσή του και από την κυριαρχία του κώδικα της παράδοσης, αντί του γενετικού, στη διαμόρφωση των συμπεριφορών του. Ο τεχνολογικός εξοπλισμός και η κοινωνική ζωή οικοδομούν ένα νέο περιβάλλον που διαμεσολαβεί προς τη φύση, ώστε ο άνθρωπος, αντί να προσαρμόζεται απλώς στη φύση, ταυτόχρονα την προσαρμόζει στις δικές του διαστάσεις. Αυτό αποτελεί το θεμέλιο της ιδιαιτερότητας και της ενότητας που χαρακτηρίζουν την ανθρωπότητα. Χάρη στη σύνθεση και την υπέρβαση της βιολογικής από την πολιτισμική εξέλιξη, ο άνθρωπος βρίσκεται πλέον στην ιστορικότητα.

Στον ενάμιση αιώνα της ζωής της, η προϊστορική αρχαιολογία αντιμετώπισε το δίλημμα ανάμεσα στον Homo sapiens (σοφό άνθρωπο) και στον Homo faber (άνθρωπο-κατασκευαστή) και κατέληξε στη μονομερή εκλογή του δεύτερου. Το αποτέλεσμα ήταν να ερμηνεύει την πολιτισμική εξέλιξη με βάση την τεχνολογική και να έχει καταναλωθεί στην ταξινόμηση των λιθοτεχνιών. Στο βιβλίο αυτό επισημαίνεται ο κίνδυνος να χαθεί η δυναμική της ιστορικότητας, εξαιτίας της εξάρτησης όλων των παραγόντων από τον τεχνολογικό, καθώς και η ανάγκη να οικοδομηθούν νέες κατηγορίες και μοντέλα για την έρευνα της προϊστορίας.