«Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στους δύστηνους καιρούς (1941-1944)» | Εκδόσεις Καστανιώτη

Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στους δύστηνους καιρούς (1941-1944)

Τόμος Γ´

Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στους δύστηνους καιρούς (1941-1944)
  • ISBN: 960-03-3637-7
  • Σκληρό εξώφυλλο
  • σελ. 408
  • 11 Δεκεμβρίου 2003
  • € 53,00

Περίληψη

Η προκείμενη Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στους δύστηνους καιρούς (1941-1944), τόμος Γ´, έρχεται να συνεχίσει την Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας στα χρόνια του Μεσοπολέμου (1918-1940), τόμοι Α´ και Β´, η οποία εκδόθηκε το 2001.

Ο νέος αυτός τόμος εξιστορεί την αμέσως επόμενη χρονική φάση του συνόλου του έργου (1880-1999) υπακούοντας στους ίδιους όρους κατάθεσης της λογοτεχνικής ύλης, οι οποίοι εκτέθηκαν και αναπτύχθηκαν στον πρόλογο και στην εισαγωγή του Α´ τόμου της έκδοσης του 2001. Περιληπτικά, οι όροι αυτοί υπηρετούν την ιδέα να παρασταθεί συγκριτικά η ιστορική εικόνα των ρευμάτων της λογοτεχνίας, των ίδιων των έργων του συνόλου των συγγραφέων μιας περιόδου, όπως τα κρίνει και τα αποκρυπτογραφεί η σύγχρονή τους κριτική, ούτως ώστε να αποδίδονται οι διαδοχικές φάσεις και διαφοροποιήσεις που διατρέχει η λογοτεχνία, κατά το λεγόμενο: «εν προόδω». Το άμεσο εξαγόμενο μιας χρονικής και συγκριτικής παράθεσης είναι ότι δεν έχομε μονογραφίες των κορυφαίων συγγραφέων, δείγματος χάριν: ο Σολωμός ή ο Παλαμάς ή ο Καβάφης και η εποχή του, αλλά διαφορετικά και ενδεχομένως συμπληρωματικά την εικόνα ενός άλλου είδους προσέγγισης που -σε διάκριση με τις καθιερωμένες και σεβαστές ιστορίες των Βουτιερίδη, Καμπάνη, Δημαρά, Πολίτη – μπορούμε να την ονομάσομε: Η εποχή και οι συγγραφείς της, όπου η εποχή περιλαμβάνει όχι το διαχρονικό σύνολο των έργων ενός συγγραφέα αλλά το έργο του συνόλου των συγγραφέων της εξεταζόμενης μόνο περιόδου. Με άλλα λόγια: έχομε την αποτύπωση ενός συλλογικού λογοτεχνικού γίγνεσθαι, οριοθετημένου κατά διαδοχικές χρονικές φάσεις με πυκνά και χαρακτηριστικά λογοτεχνικά γεγονότα. Ο τρίτος τόμος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για δύο κυρίως λόγους: Πρώτον, επειδή η λογοτεχνία του Μεσοπολέμου με την έξαρσή της στη Δεκαετία του Τριάντα, στη νέα αυτή χρονική φάση, που οι στρατιές των ναζί ζητούσαν να επιβάλλουν τον σκοταδισμό τους στην Ευρώπη, πλουτίζεται, ως αντίδραση στο ζοφερό κλίμα, με νέα έργα, κάποτε οριακής σημασίας, που έννια εξ αυτών επωμίζονται τον ρόλο της ενίσχυσης του ηθικού και εθνικού φρονήματος, ιδωμένου κατά τα πρότυπα του ελεύθερου στοχασμού του Σολωμού, που θεωρούσε «εθνικόν ό,τι είναι αληθές». Δεύτερον, επειδή εμφανίζεται μια νέα γενιά, η οποία, ενώ ανατράφηκε με τα νεωτερικά έργα της Δεκαετίας του Τριάντα, διατηρεί μια διακριτική απόσταση από τους πρεσβύτερους, ιδιαίτερα από εκείνους που συντηρούν τα κατεστημένα ιδεολογήματα. Τα έργα της νέας αυτής γενιάς, παρότι πρώιμα, έδιδαν ήδη καλές υποσχέσεις που θα τις επαληθεύσουν αμέσως έπειτα, υιοθετώντας κυρίως το νεωτερικό στοιχείο και πλουτίζοντας τη θεματική με ό,τι ανέδειξαν ως πρώτο αγαθό οι δύσκολοι καιροί.

Βιογραφικά στοιχεία

Αλέξανδρος Αργυρίου

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου, ψευδώνυμο του Αλέξανδρου Κουμπή, γεννήθηκε το 1921 στην Αλεξάνδρεια, και παρέμεινε εκεί μέχρι το 1927, οπότε εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα. Το 1930 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου και περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Αποφοίτησε από τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Ε.Μ. Πολυτεχνείου και εργάστηκε εκπονώντας μελέτες για το οπλισμένο και προεντεταμένο σκυρόδεμα (1947-1948 και 1950-1992).

Εμφανίστηκε ως κριτικός λογοτεχνίας το 1947. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά: Ελεύθερα Γράμματα, Ποιητική Τέχνη, Αγγλοελληνική Επιθεώρηση, Καινούρια Εποχή, Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, η λέξη, Το Δέντρο, Γράμματα και Τέχνες, Νέα Εστία, Εντευκτήριο, Πόρφυρας, Αντί και με τις εφημερίδες: Δημοκρατικός Τύπος, Δημοκρατική, Η Ημέρα, Μεσημβρινή, Η Καθημερινή, Ελευθεροτυπία. Δημοσίευε τακτικά επιφυλλίδες στην εφημερίδα Το Βήμα (1971-1973 και 1979-1985) και κριτική βιβλίου στην εφημερίδα Τα Νέα (1985).

Συμμετείχε στην επταμελή συντακτική επιτροπή των συμμείκτων τόμων Δεκαοχτώ Κείμενα (1970) και Νέα Κείμενα, 1 και 2 (1971), και στην τριμελή επιτροπή του περιοδικού η Συνέχεια (1973). Υπήρξε συνεργάτης της εγκυκλοπαίδειας Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα και του Παγκόσμιου Βιογραφικού Λεξικού της Εκδοτικής Αθηνών. Επίσης στον ΙΣΤ΄ τόμο της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους έγραψε το λήμμα «Η ελληνική λογοτεχνία από το 1941 και έπειτα». Το 1993-1994 δίδαξε επί εξάμηνο, ως επισκέπτης καθηγητής, «Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου» στο Tμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (Ρέθυμνο). Το 1984 βραβεύτηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου για το βιβλίο του Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών και το 1998 έλαβε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο για το σύνολο του έργου του. Το 1999 αναγορεύθηκε, από τη Φιλοσοφική Σχολή (Τμήμα Φιλολογίας) του Α.Π. Θεσσαλονίκης, επίτιμος διδάκτορας, ως κριτικός και γραμματολόγος.

Έχουν εκδοθεί τα έργα του: Νεωτερικοί ποιητές του Μεσοπολέμου (1979), Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών (1983), Ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς (Μελέτη και ανθολόγηση) (1983), Αναψηλαφήσεις σε δύσκολους καιρούς (1986), Δεκαεπτά κείμενα για τον Σεφέρη (1986), Εισαγωγή στη μεταπολεμική πεζογραφία (1988), Κείμενα περί κειμένων (1995), Οριακά και μεταβατικά έργα Ελλήνων πεζογράφων (1996), Ανοιχτοί λογαριασμοί στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη (1998), Μανόλης Αναγνωστάκης, Νοούμενα και υπονοούμενα της ποίησής του (2004), Κ.Γ. Καρυωτάκης, Τα ανοιχτά προβλήματα της ποίησης και της ζωής του (2007), Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της στα χρόνια 1918-1974 / 2007, (τόμοι Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄, Ζ΄, Η΄) (2001-2007).

Πέθανε το 2009.




Βιβλιογραφία

Βραβεία

  • 1998 ΜΕΓΑΛΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ