Στις απαρχές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής

Περίληψη

Τα μείζονα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος ελληνισμός επικέντρωσαν το ενδιαφέρον της Ελληνικής Διπλωματικής Ιστορίας στα νεότερα χρόνια. Οι περισσότεροι μελετητές ασχολούνται με τις διπλωματικές σχέσεις, τα προβλήματα και τις διεθνείς εξελίξεις κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Η πρώιμη Ελληνική Διπλωματική Ιστορία, που εξετάζει την ίδρυση και στελέχωση του Υπουργείου Εξωτερικών, τη διαμόρφωση των διαφόρων υπηρεσιών, τη διεθνή αναγνώριση του ελληνικού κράτους, την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων σε διάφορα κράτη και τα πρώτα προβλήματα που αντιμετώπισε η νεοσύστατη τότε Γραμματεία επί των Εξωτερικών Υποθέσεων, λίγο ή ελάχιστα έχει απασχολήσει τους ειδικούς επιστήμονες και ερευνητές.

Το βιβλίο Στις απαρχές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αναφέρεται σε μια σειρά θεμάτων της Διπλωματικής Ιστορίας της πρώτης περιόδου ίδρυσης και λειτουργίας του ελληνικού κράτους. Εισαγωγικά εξετάζεται η διαμόρφωση και εξέλιξη του προξενικού θεσμού στην Ανατολή, από την αρχαιότητα μέχρι τα χρόνια της ακμής του, στο πλαίσιο των διομολογήσεων, κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα. Η προξενική ήταν η σημαντικότερη διπλωματική εξουσία που γνώρισε ο ελληνικός χώρος μέχρι την Επανάσταση. Το κύρος, η θέση και οι εξουσίες των προξένων ήταν και φαίνονταν ιδιαίτερα σημαντικές και ισχυρές, καθώς οι τοπικές τουρκικές Αρχές δεν ήταν συνήθως σε θέση να τους επιβάλλουν οποιουσδήποτε περιορισμούς.

Η ίδρυση του Μινιστερίου ή Γραμματείας επί των Εξωτερικών Υποθέσεων, όπως ονομάστηκε αρχικά το Υπουργείο Εξωτερικών, ή Γραμματείας επί του Βασιλικού Οίκου και των Εξωτερικών Υποθέσεων, όπως αποκλήθηκε κατά την οθωμανική περίοδο, η εξωτερική πολιτική των επαναστατικών κυβερνήσεων, οι πρώτες διπλωματικές ενέργειες και πράξεις εξωτερικής πολιτικής, οι προξενικές επιπλοκές κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, η εγκαθίδρυση των πρώτων επίσημων αντιπρέσβεων, η σύναψη διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα, ο διορισμός των πρώτων προξένων σε περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η μετάβαση του πρώτου Έλληνα πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη και τα προβλήματα που αντιμετώπισε, είναι μερικά από τα θέματα του βιβλίου. Η πραγμάτευσή τους στηρίζεται σε πολύχρονη ερευνητική εργασία στα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας και του Foreign Office και σε άλλα δημόσια και ιδιωτικά αρχεία στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στο εξωτερικό.