«Ιδεοκρατία και ιστορική αιτιοκρατία» | Εκδόσεις Καστανιώτη

Ιδεοκρατία και ιστορική αιτιοκρατία

Νέες τομές για τη μελέτη της κοινωνικής ιστορίας του 4ου π.Χ. αιώνα

Στο εξώφυλλο: Το επάνω τμήμα αττικής επιτύμβιας στήλης
Μακέτα: Μαρία Κωνσταντακάκη

Ιδεοκρατία και ιστορική αιτιοκρατία
  • ISBN: 960-03-1222-2
  • eudoxus logo Εύδοξος: 12868173
  • σελ. 48
  • Επανέκδοση
  • 27 Μαΐου 1994
  • € 9,54

Περίληψη

Το έργο του Παναγή Λεκατσά απλώνεται σε ένα πλατύ φάσμα των ανθρωπιστικών και ανθρωπολογικών σπουδών, από τη μετάφραση των αρχαίων κλασικών και την Εθνολογία έως τη Φιλοσοφία. Με το Ιδεοκρατία και ιστορική αιτιοκρατία, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1945 στα Φιλολογικά Χρονικά, επιχειρεί μια από τις λίγες για την εποχή του εισαγωγή της ιστορικοϋλιστικής μεθόδου ανάλυσης σε θέματα της αρχαιότητας.

Το βιβλίο είναι κριτική απάντηση στη μελέτη του Β. Λαούρδα για τον Ισοκράτη, που δίνει στον Λεκατσά την ευκαιρία για μια βαθύτερη κοινωνική διερεύνηση. Σε αντίθεση προς την αοριστόλογη εξωράιση της αρχαιότητας, την οποία είχε επιβάλει η επίσημη αρχαιογνωσία, μια εξωράιση όπου η κοινωνική διαμάχη διαθλάται στο φορμαλιστικό επίπεδο, ως άσκηση ύφους ή «ελευθερίας», ο συγγραφέας επιχειρεί την ανατομία της συγκεκριμένης πραγματικότητας. Αποκαλύπτει τη βαθύτερη εξάρτηση της ιδεολογικής διαμάχης, ειδικότερα των απόψεων του Ισοκράτη, από την «αναγκαιότητα των κοινωνικών εξαρτήσεων».

Η μελέτη αυτή του Λεκατσά αποτελεί ένα από τα πρώτα σημεία ανατροπής της ρητορικής κενολογίας από την επιστημονική ανάλυση και της αντιιστορικής αρχαιολατρείας από την ιστορικοϋλιστική ερμηνεία.

Σ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Βιογραφικά στοιχεία

Παναγής Λεκατσάς

Ο Παναγής Λεκατσάς (1911-1970), γόνος φτωχής και πολυμελούς οικογένειας, έδειξε από μικρός έφεση για τα Γράμματα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Aρχαιοελληνική και Pωμαϊκή Iστορία. Σπούδασε ωστόσο Nομικά, παρόλο που η επιστήμη αυτή ποτέ δεν τον συγκίνησε. Ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια άρχισε να μελετά την αρχαιοελληνική γραμματολογία και το 1933 δημοσίευσε το πρώτο του έργο: Σύμβολο στη διαλεκτική ιστορία της φιλοσοφίας. Aπό τότε, και μέχρι το θάνατό του, δεν έπαψε να συγγράφει, ανοίγοντας νέους δρόμους όχι μόνο για τις φιλολογικές επιστήμες, αλλά κυρίως για τις αδιαμόρφωτες ακόμα τότε στην Eλλάδα επιστήμες της Eθνολογίας και της Θρησκειολογίας. Παράλληλα, αναδείχτηκε σε έναν από τους πλέον επιφανείς διανοούμενους της ελληνικής Aριστεράς, συγκεντρώνοντας πάντως, συχνά, τα κριτικά πυρά διακεκριμένων ομοϊδεατών του (όπως του Δ. Γληνού, του I. Kορδάτου και του T. Bουρνά).




Βιβλιογραφία