Νέα - Δελτία τύπου

Το 2018 είναι μια σημαντική χρονιά για τις Εκδόσεις Καστανιώτη, καθώς συμπληρώνουμε 50 χρόνια εκδοτικής παρουσίας στα ελληνικά γράμματα, 50 χρόνια ενός συναρπαστικού ταξιδιού στον κόσμο των συγγραφέων, των βιβλίων και της ανάγνωσης.

Το πλούσιο και εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόγραμμά μας για το πρώτο εξάμηνο της εορταστικής αυτής χρονιάς (που συμπίπτει με την «Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου») συνδυάζει, όπως πάντα, τη λογοτεχνική πολυφωνία με την ποιοτική γραφή, την υφολογική ποικιλία και τον συντονισμό με τους προβληματισμούς της εποχής. Έργα σημαντικών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων από τους χώρους της πεζογραφίας και της ποίησης, καθώς και έργα νεότερων αξιόλογων δημιουργών, συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα αυτό πλάι σε σημαντικά δοκίμια και μελέτες καταξιωμένων επιστημόνων, ερευνητών και στοχαστών.

Πιο συγκεκριμένα:

Στη σειρά της ελληνικής λογοτεχνίας η Ευγενία Φακίνου επιστρέφει με το συναρπαστικό μυθιστόρημα Νυχτερινή ακρόαση: ένα εγκώμιο στο όνειρο, στους αφηγητές φανταστικών ιστοριών, στις νύχτες ραδιοφώνου και στις αγάπες που κρατάνε μια ζωή.

Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ με το βιβλίο Των αντιθέτων διάλογοι και με τον ανήλεο χρόνο μάς χαρίζει έναν συγκινητικό απολογισμό ζωής· ένα βιβλίο διαλογικό, εμπλουτισμένο ωστόσο και με νέα ποιήματα.

Στα ερείπια της Ιστορίας κινείται το νέο μυθιστόρημα του Αλέξη Πάρνη Τα όσια και τα ιερά, τρίτο μέρος της τριλογίας που άρχισε με την Οδύσσεια των διδύμων και συνεχίστηκε με το Ο άλλος εμφύλιος. Ένα βιβλίο όπου οι ήρωες αναζητούν τον πνευματικό ηθικό άθλο που θα δώσει ανθρώπινα μάτια στο τυφλό ένστικτο της αυτοσυντήρησης.

Μια περιπετειώδης αναζήτηση του εαυτού, ένα αναπάντεχο μυθιστόρημα «ανηλικίωσης» είναι το νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου με τον τίτλο Μπαρόκ: μια κλινική αποτύπωση της φιλοδοξίας, της ματαιοπονίας και της ασίγαστης ονειροπόλησης που μας κάνει ανθρώπινους. 

Ο Μιχάλης Μοδινός στο νέο του ευρηματικό μυθιστόρημα Το πλέγμα φιλοξενεί είκοσι αρθρωτές ιστορίες-μονολόγους που συνθέτουν έναν ιστό ανθρώπινων σχέσεων με φόντο τη σύγχρονη Αθήνα, ενώ η Φωτεινή Τσαλίκογλου στο μυθιστόρημα Ο Έλληνας ασθενής ξετυλίγει το νήμα της αφήγησής της από το 1820 έως τις μέρες μας, και από ένα νησί του Αιγαίου μέχρι την παραλίμνια Γενεύη. Η δραματική ιστορία πέντε γενιών σ’ ένα μυθιστόρημα που αναψηλαφεί το μεγάλο ζήτημα της σχέσης μας με το παρελθόν.

Με ένα βιβλίο-φόρο τιμής στη γυναίκα επιστρέφει ο Κωστής Γκιμοσούλης με το Όλες μία: παιχνίδι μεταξύ αυτοβιογραφίας και μυθοπλασίας, «σαν μυθιστόρημα», με πρόσωπα κάθε λογής και απόχρωσης, «που άλλοτε περνούν ξυστά δίπλα μας κι άλλοτε έρχονται καταπάνω μας σαν νταλίκες σε μετωπική».

Η Ζοέλ Λοπινό στο μυθιστόρημα Χάρτινος έρωτας πραγματεύεται το θέμα του πρώτου έρωτα. Οι κεντρικοί ήρωες, έπειτα από τυχαία συνάντηση, βρίσκονται αντιμέτωποι με τα αναπάντητα ερωτήματα της παλιάς σχέσης τους, αλλά παγιδεύονται και σ’ έναν λαβύρινθο προσωπικών και κοινωνικών αδιεξόδων.

Οι Θαμπές ζωές του Γιάννη Η. Παππά είναι πεζογραφήματα που ανασκάπτουν την ατομική και συλλογική μνήμη, φέρνοντας στην επιφάνεια παιχνίδια της ιστορίας σε βάρος αθώων, εγκλήματα πάθους και τιμής στην ελληνική επαρχία. Ο παράλληλος κόσμος της ελληνικής επαρχίας πρωταγωνιστεί και στο βιβλίο του Γιάνης Σιατίτσα Εμφύλιοι έρωτες, σε ένα μυθιστόρημα όπου οι ήρωες διψασμένοι για καλύτερη ζωή δεν ξέρουν πώς ή πού να την χτίσουν.

Ένα φιλόδοξο μυθιστόρημα είναι η Καινούργια μέρα του Νίκου Χρυσού, καθώς εκτυλίσσεται σ’ ένα λιμάνι του Νότου, με αφηγήσεις επί αφηγήσεων που σχεδιάζουν και ξανασχεδιάζουν τον άγνωστο κόσμο ενός δολοφονημένου αστέγου, τις πολλές εκδοχές του βίου του και τελικά τον κώδικα μιας πολύ παράξενης ιστορίας, τον οποίο ο αναγνώστης καλείται να αποκρυπτογραφήσει.

Στη σειρά Noir, που συνεχώς εμπλουτίζεται με σημαντικά βιβλία από τον χώρο της αστυνομικής και νουάρ λογοτεχνίας, εντάσσονται τρία νέα σημαντικά βιβλία. Τα δύο εξ αυτών υπογράφονται από συγγραφείς που μας έχουν χαρίσει εξαιρετικά δείγματα γραφής. Ο λόγος για τον Νεοκλή Γαλανόπουλο, που με το μυθιστόρημα μυστηρίου Ο ιδανικός ντετέκτιβ μάς μεταφέρει στο ομιχλώδες Λονδίνο των αρχών του 20ού αιώνα, και για τον Σταύρο Χριστοδούλου, ο οποίος με το μυθιστόρημα Τη μέρα που πάγωσε ο ποταμός μάς παγιδεύει σε μια περίεργη αστυνομική υπόθεση που εκτυλίσσεται στη Βουδαπέστη της δεκαετίας του ’80 αλλά και στη σύγχρονη Αθήνα.

Το τρίτο βιβλίο της σειράς είναι ένας τόμος αναφοράς: Οι συγγραφείς Βασίλης Δανέλλης και Γιάννης Ράγκος συντόνισαν και επιμελήθηκαν τον τόμο BalkaNoir, με διηγήματα σύγχρονων συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας από επτά βαλκανικές χώρες: Ελλάδα, Βουλγαρία, Κροατία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία και Τουρκία. Το βιβλίο μάς δίνει την ευκαιρία να περιπλανηθούμε για πρώτη φορά στην αστυνομική λογοτεχνία των Βαλκανίων, μια περιοχή έως σήμερα εντελώς αχαρτογράφητη.

Στην ξένη λογοτεχνία και στη σειρά «Εικοστός αιώνας», θα κυκλοφορήσει ένα ιδιότυπο έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Το Με-τι, Βιβλίο των Τροπών, βιβλίο που παρέμεινε αδημοσίευτο όσο ζούσε ο μεγάλος Γερμανός συγγραφέας και κυκλοφόρησε το 1965, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά και είναι βασικό για να κατανοήσουμε την πολιτική και κοινωνική του σκέψη. Με ξεχωριστό ενδιαφέρον περιμένουμε τη συλλογή Το μεγάλο δίχτυ και άλλες ιστορίες της Αμερικανίδας Γιουντόρα Γουέλτυ, μιας μεγάλης κυρίας της αμερικανικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, η οποία παρουσιάζεται με δεκαπέντε αριστοτεχνικά διηγήματα. Ένα αριστούργημα της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας είναι το Zama του Αργεντινού Αντόνιο ντι Μπενεντέττο. Το μυθιστόρημα αφηγείται την αξέχαστη ιστορία του Δον Ντιέγο ντε Σάμα, αξιωματούχου του βασιλικού στέμματος στην Παραγουάη του 18ου αιώνα.

Στη σειρά «Συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο», το απαράμιλλο αφηγηματικό ταλέντο της Ρωσίδας Λιουντμίλα Ουλίτσκαγια ξεδιπλώνεται μέσα από το συγκλονιστικό μυθιστόρημα Το πράσινο αντίσκηνο, που μας βυθίζει στη σοβιετική τραγωδία. Ο Ιταλός Κλάουντιο Μάγκρις στο σύντομο μυθιστόρημά του Μια άλλη θάλασσα περιγράφει με τρόπο μοναδικό την περιπλάνηση ενός ανθρώπου, ενός λιποτάκτη-μάρτυρα μιας Ευρώπης που βρίσκεται στο έλεος των δικτατοριών. Το νέο μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα έχει τον τίτλο Η διαφάνεια του χρόνου. Είναι το ένατο βιβλίο της σειράς στην οποία πρωταγωνιστεί ο αγαπημένος ντετέκτιβ Μάριο Κόντε. Ο δημοφιλής Κουβανός συγγραφέας επέστρεψε καλύτερος από ποτέ. Η Μιτσούγιο Κάκουτα ανήκει στις σημαντικότερες νέες φωνές της ιαπωνικής λογοτεχνίας και παρουσιάζεται με το μυθιστόρημα Η όγδοη μέρα, ένα υπαρξιακό θρίλερ που αρχίζει με μια γυναίκα να τρέχει στους δρόμους του Τόκιο. Το βιβλίο Δεν σταματούν τα θαύματα του Βρετανού Ρόμπερτ Έργουιν συνδυάζει εξαιρετικά το ιστορικό μυθιστόρημα και τη λογοτεχνία του φανταστικού. Ο συγγραφέας αφηγείται τις μυθικές περιπέτειες μιας αριστοκρατικής οικογένειας κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Ρόδων. Το μυθιστόρημα Αυτή τη νύχτα την είδα του Ντράγκο Γιάντσαρ είναι ένα πολυφωνικό έργο για ένα παράξενο ζευγάρι στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και το υπογράφει ο επιφανέστερος συγγραφέας της Σλοβενίας. Στη γειτονική Σερβία, ο στιλίστας Ντράγκαν Βέλικιτς με το μυθιστόρημά του Ο ιχνηλάτης καταθέτει το πλέον προσωπικό του έργο: έναν φόρο τιμής σε μια χώρα, σε μια εποχή και σε ανθρώπους που δεν υπάρχουν πια. Οι φύλακες του φωτός της Αμερικανίδας Άμπυ Τζίνι είναι μια συναρπαστική ιστορία μυστηρίου που διερευνά σε βάθος τη φύση ζώων και ανθρώπων, την ανελέητη δύναμη της απώλειας, αλλά και τους δρόμους που διαλέγει η ζωή για να οδηγήσει στη λύτρωση. Στο πρώτο του μυθιστόρημα Τραμ 83, ο γαλλόφωνος Κονγκολέζος Φιστόν Μουαντζά Μουζιλά συνθέτει μια ποιητική και νευρώδη αλληγορία για τη μοίρα της σύγχρονης Αφρικής. Το Αραμπέσκ του Αντόν Σαμάς είναι ένα έργο που πλέον θεωρείται κλασικό, ένα σύνθετο μυθιστόρημα για την ταυτότητα, τη μνήμη και την ιστορία στη Μέση Ανατολή. Το μυθιστόρημα Αμέρικα Αμέρικα του Ίθαν Κέινιν διαδραματίζεται σε μια μικρή πόλη κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Νίξον, ένα βιβλίο με θέμα τις οικογενειακές σχέσεις και την πολιτική πραγματικότητα στις σύγχρονες ΗΠΑ. Ένας μάστορας του αμερικανικού διηγήματος, ο Μπάρι Χάνα, τον οποίο ο Τρούμαν Καπότε είχε χαρακτηρίσει «πιο τρελό συγγραφέα στην Αμερική», παρουσιάζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά με τη συλλογή Πολύς καιρός, Στο τέλος, Ευτυχισμένος.

Τέλος, στη σειρά «Κλασική Βιβλιοθήκη» θα κυκλοφορήσει η εμβληματική νουβέλα Η στέπα - Η ιστορία ενός ταξιδιού του σπουδαίου Αντόν Τσέχοφ, από τα σημαντικότερα και πιο δημοφιλή εκτεταμένα πεζογραφήματά του, ένας συγκλονιστικός ύμνος στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Στη σειρά «Τοποθετήσεις» θα κυκλοφορήσουν τα Ελευθεριακά γραπτά (1948-1960) του Αλμπέρ Καμύ, ένας τόμος που περιλαμβάνει κείμενα και άρθρα που έγραψε ο σπουδαίος νομπελίστας συγγραφέας σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής του. Η πολιτική και ηθική σκέψη του Καμύ αναδεικνύονται σε όλο τους το μεγαλείο. Ο μεγάλος συγγραφέας Άμος Οζ με το πρόσφατο βιβλίο του Αγαπητοί ζηλωτές – Τρεις σκέψεις απευθύνεται κυρίως σ’ εκείνους που έχουν διαφορετικές απόψεις από τον ίδιο, σχετικά με το κράτος του Ισραήλ, τον εβραϊσμό, την ανθρωπότητα. Ένα δοκιμιακό έργο σπάνιας διαύγειας και δύναμης.

Στη σειρά «Μπεστ σέλερ», με το METRO 2035 ο δημοφιλής Ρώσος Ντμίτρι Γκλουχόφσκι ολοκληρώνει την περιπέτεια του Αρτιόμ, του ήρωα της εμβληματικής τριλογίας του, που απέκτησε φανατικούς αναγνώστες σε ολόκληρο τον κόσμο.

 

Στις υπόλοιπες σειρές θα κυκλοφορήσουν:

Ποίηση: Το δέντρο που ανατέλλει της Δάφνης Νικήτα.

Δοκίμια: Η λογοκρισία στην Ελλάδα: Καχεκτική Δημοκρατία, Δικτατορία, Μεταπολίτευση (Ιστορικό και Πολιτισμικό Λεξικό), συλλογικός τόμος με επιμέλεια των Πηνελόπης Πετσίνη και Δημήτρη Χριστόπουλου, Η αυτοτέλεια του αισθητικού και το πολίτευμα της χαμένης αρετής του Θάνου Βερέμη, Το Βυζάντιο στη Ρωσία – Δοκίμια ιστορίας και φιλοσοφίας των Κονσταντίν Λεόντιεφ και Βλαντίμιρ Σολοβιόφ, Περί πλούτου και σταθερής οικονομίας του Θεόδωρου Π. Λιανού, Μαθήματα θανάτου και ζωής (Ο Γιάλομ στην Αθήνα) της Φωτεινής Τσαλίκογλου.

Πολιτική – Ιστορία: Σεφέρης ­– Αβέρωφ: Η ρήξη του Γιώργου Γεωργή.

Μαρτυρίες – Βιογραφίες: Ελευθέριος Βενιζέλος και Μαρία Ελευθερίου: Η αλληλογραφία (1889-1890), με εκτενέστατη εισαγωγή του Μ. Ζ. Κοπιδάκη και επιμέλεια-μεταγραφή των επιστολών από τη Μαρία Καραγιάννη, Μου μοιάζει ο άνθρωπος με έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του της Κατερίνας Γώγου, Μετά παρρησίας (Για την Ιστορία και την Αλήθεια) του Γιαννάκη Μάτση, Ανδρέας Παπανδρέου: ο οικονομολόγος του Νίκου Παπανδρέου.

Φιλοσοφία: Georges Canguilhem (1904-1995) – Ιδέες, έννοιες και μέθοδοι της ζωής του Ευστάθιου Βέλτσου.

Αναχρονισμοί: Ο Αναξίμανδρος στη Φουκουσίμα (Γενεαλογίες της τεχνικής) του Ζήση Κοτιώνη.

Η Ψυχολογία σήμερα: Όσο πιο λίγο μ’ αγαπάς, τόσο πιο πολύ σε θέλω (Γιατί ζηλεύω; Γιατί χωρίζω; Γιατί απατάω;) του Δημήτρη Δανιά.

Ψυχανάλυση: Alberto Moravia – Η απουσία του πατέρα (Ψυχαναλυτική προσέγγιση) του Χρήστου Πονηρού.

Απαντήσεις στα καθημερινά προβλήματα: Η απόφαση της ευτυχίας (Πώς να πετύχετε ό,τι θέλετε στη ζωή σας), νέα έκδοση συμπληρωμένη, της Σοφίας Κλώτσα.

Σατιρικά: Meme μου τους κύκλους τάραττε, με κείμενα του Κώστα Τουλάκη και με επιμέλεια-σχεδιασμό του Πάνου Τσιροζίδη.

Το βιβλίο στην εκπαίδευση / Για εκπαιδευτικούς και μαθητές: Φυσική / Τετράδια 10-15 του Χρήστου Α. Καρακόλη.

Πρώτη ανάγνωση / Απρόσμενοι φίλοι: Αύρα, το άλογο ολυμπιονίκης του Βασίλη Παπαθεοδώρου.

 

 

Παράλληλα με το εκδοτικό πρόγραμμα της χρονιάς αυτής, θα κυκλοφορήσουν και συλλεκτικές επετειακές εκδόσεις βιβλίων που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία.

 

Ακολουθεί το εκδοτικό μας πρόγραμμα αναλυτικά:

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

 

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ

Των αντιθέτων διάλογοι και με τον ανήλεο χρόνο

«Όσο προχωράει η ζωή, τόσο πιο ανεξέλεγκτη γίνεται η εξάρτησή μου από το χρόνο. Τις σπάνιες στιγμές που τον ξεχνάω, πάλι μ’ αυτόν μετράω τη χαρά μου. Η απόλυτη εξουσία του με οδήγησε σε μια πιο πεζή προσέγγιση της ζωής. Ο διάλογος των αντιθέτων βοηθάει να ανοίξει ο ορίζοντας και να αντικρίσω ίσως διαφορετικά την πραγματικότητα, που την έχουμε ακινητοποιήσει με μια κατασκευασμένη οπτική. Και τότε ξαφνικά γεννιούνται ποιήματα. Ο δυνάστης χρόνος εμπνέει, πάντα όμως με τον πεζό του λόγο, ποιήματα ουσίας που κάνουν να πλησιάζουμε τα αρνητικά, τα δύσκολα στοιχεία της ζωής μας: τη θλίψη, τη σιωπή, την επιβίωση, το χωρισμό από την έννοια του μέλλοντος, και βέβαια το θάνατο.

»Αλλά υπάρχει και ένα φως που αναδύεται από το σκοτάδι. Είναι η ανάσα μου, που βγαίνει σταθερή και μου χαρίζει ακόμη τη ζωή. Με την ανάσα μου νικώ το χρόνο, έστω και για μια στιγμή».

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ

 

 

Κωστής Γκιμοσούλης, Όλες μία (Σαν μυθιστόρημα)

Όλα τα ποτάμια καταλήγουν στη θάλασσα και εσύ στη γυναίκα που έφτιαξες μέσα στο κεφάλι σου. Δεν «απατάς» κανέναν. Μονάχα τον εαυτό σου. Όλες είναι μία. Ή καμία, όπως λέει ένας πειρατής. Γυναίκες πολλές. Από ερωμένες μέχρι τη μάνα σου. Πρόσωπα κάθε ηλικίας και απόχρωσης που πέρασαν ξυστά δίπλα σου ή ήταν νταλίκες σε μετωπική. Άμα συγχωρήσεις την ψυχή σου, τότε έχεις μια πιθανότητα να σε συγχωρήσουν κι αυτές. Φτάνει να μην ξεχνάς το ποιηματάκι: «Φρούτο περίεργο η γυναίκα / είτε μία έχεις είτε δέκα». Από τη μια έχει ηδονή το κρύψιμο, αδρεναλίνη το κυνήγι του θηλυκού (παρότι δεν έχει απομείνει ούτε θήραμα ούτε καραμπίνα ζωντανή), μια γαργαλιστική συνήθεια δίχως τέλος. Απ’ την άλλη γεννάει μπελάδες αυτή η ειλικρίνεια. Δεν είναι λάθος ο άλλος. Απλώς είναι διαφορετικός. Άλλοι το νιώθουν στα είκοσι. Εμένα μου πήρε πάνω από μισό αιώνα. Αλλά δεν βαριέσαι – όχι, δεν βαριέμαι ποτέ γιατί ποτέ δεν είναι αργά. Μερικοί πεθαίνουν αγνοώντας τη γεύση αυτού του κόσμου. Κανείς δεν μου χρωστάει τίποτα – όταν το σκέφτομαι αυτό χαλαρώνω. 

 

Ζοέλ Λοπινό, Χάρτινος έρωτας (Μυθιστόρημα)

Ο πρώτος έρωτας δεν σβήνει ποτέ. Κρύβεται στα μύχια του κορμιού μας σαν έμβρυο που λαχταρά να ζήσει. Ακόμα κι αν έχουν περάσει ολόκληρες δεκαετίες, η νοσταλγία πλανιέται στο μυαλό μας μαζί με αναπάντητα ερωτήματα, ίσως και με την ελπίδα. Η Νεφέλη συναντά τυχαία τον Κωνσταντίνο, τον πρώτο άνδρα που αγάπησε πραγματικά και ξαφνικά κατακλύζεται από ένα απρόσμενο πάθος. Ωστόσο είναι παντρεμένη και μητέρα δυο παιδιών –το ίδιο κι αυτός– και δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί αυτή τη θύελλα συναισθημάτων. Η ζωή βέβαια μοιάζει να ξέρει τι κάνει. Ίσως της στέλνει κάποιο μήνυμα για να της αποκαλύψει κάτι. Δεν αφήνει τίποτα να γίνεται τυχαία – και η Νεφέλη το γνωρίζει καλά αυτό. Οι δύο ήρωες παγιδεύονται σε έναν λαβύρινθο με προσωπικά, κοινωνικά, ακόμα και πολιτικά αδιέξοδα. Θα χρειαστεί να αναμετρηθούν με μεγάλη διλήμματα και να πάρουν δύσκολες αποφάσεις, αν θέλουν να φτάσουν κάποτε στην έξοδο, όπου βρίσκεται και το βαθύτερο νόημα των πραγμάτων.

 

Αμάντα Μιχαλοπούλου, Μπαρόκ (Μυθιστόρημα)

Mην τους αφήσεις να σε ξεγελάσουν. Αυτό δεν είναι βιβλίο. Είναι μια σκάλα με πενήντα σκαλοπάτια. Πάρε τη γυναίκα που μικραίνει αντί να μεγαλώνει και συνόδευσέ την πίσω στη νεότητά της, στα παιδικά της χρόνια και στην κοιλιά της μάνας της. Καθώς το κάνεις αυτό θα σκεφτείς αναπόφευκτα τη δική σου σκάλα και τα σκαλοπάτια της. Κι έτσι, κατεβαίνοντας μαζί, χέρι χέρι, θα ζεσταθείτε από τη φλόγα της ζωής σας και θα ζήσετε ευτυχισμένοι ώσπου να λιώσετε και να γίνετε ένα. Μπαρόκ σημαίνει να ζεις αποφασιστικά, να ζεις δραματικά, να ζεις σήμερα. Μπαρόκ σημαίνει να γίνεις ο Δαβίδ του Μπερνίνι τη στιγμή που ρίχνει την πέτρα. Μπαρόκ σημαίνει να τραγουδάς μόνος σου πάνω στο ηλίθιο basso continuo. Τραγούδα λοιπόν. Τώρα. Το νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου είναι ένα αναπάντεχο μυθιστόρημα «ανηλικίωσης», μια περιπετειώδης αναζήτηση του εαυτού και των αντανακλάσεών του, μια κλινική αποτύπωση της φιλοδοξίας, της ματαιοπονίας και της ασίγαστης ονειροπόλησης που μας κάνει ανθρώπινους. 

 

Μιχάλης Μοδινός, Το πλέγμα (Μυθιστόρημα σε είκοσι μονολόγους)

Το σύγχρονο αθηναϊκό ενδιαίτημα φιλοξενεί τις είκοσι αρθρωτούς μονολόγους του νέου μυθιστορήματος του Μιχάλη Μοδινού, δοσμένους με γλώσσα οξεία, ειρωνική, τρυφερή, στοχαστική, εντέλει «καθημερινή». Οι σχέσεις των κάθε ηλικίας και κοινωνικής προέλευσης ηρώων/αφηγητών (από έναν συνταξιούχο δικαστικό ως μια νεαρή μπαργούμαν, ένα παιδί για όλες τις δουλειές, έναν φοιτητή στη Σκωτία και ποικίλους μεσήλικες που προσδοκούν τα πάντα και τίποτα) συνθέτουν έναν ιστό ερώτων, προδοσιών, αμοιβαίων προσδοκιών και διαψεύσεων. Οι ήρωες κοιτούν κατάφατσα την κάμερα σε εξομολογητική διάθεση, αναπτύσσοντας ο καθένας μια ιστορία που με κάποιο τρόπο τού εντυπώθηκε. Δεν είναι αναγκαστικά «αφηγήσεις ζωής», μάλλον ιστορίες για τη ζωή. Ιστορίες δηλαδή που μπορεί να αφηγηθούμε όντας σε έντονη εξομολογητική διάθεση – προσωπικές, ιδιαίτερες, καυστικές, εντέλει επαγωγικές: ανάγονται στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο, ταράζουν τα νερά της λίμνης σε επάλληλους κύκλους, αρθρώνουν τις ζωές των μεν και των δε, εξαρθρώνουν παραδοχές με τις οποίες οι ήρωες ζούσαν ως τώρα. Ο Μοδινός αποφεύγει εδώ τα μεγάλα πλάνα – την μακροσκοπική όραση και τα μείζονα διακυβεύματα των άλλων του μυθιστορημάτων. Και ο αναγνώστης καλείται να συναγάγει –ενεργοποιώντας την φαντασία του–  τα ευρύτερα συμφραζόμενα της ζωής τους αλλά και τις κοινωνικές συντεταγμένες της αφήγησης. 

 

Γιάννης Η. Παππάς, Θαμπές ζωές (Πεζογραφήματα)

Η ιστορία μιας άγριας εκδίκησης. Το τελευταίο γράμμα μιας μελλοθάνατης νεαρής κομμουνίστριας στα χρόνια του εμφυλίου στη Χαλκίδα. Η οδύσσεια μιας Βορειοηπειρώτισσας στη σύγχρονη Ελλάδα. Η συνάντηση με το δολοφόνο του αγωνιστή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη. Η εσωτερική μετανάστευση στην Αθήνα για μια καλύτερη ζωή. Ο αδιέξοδος έρωτας μιας μαθήτριας προς τον καθηγητή της. Η πορεία μιας νεαρής αντάρτισσας από τα χωριά της Ηπείρου προς την εξορία, στην Ουγγαρία, το 1948. Η τελευταία φωτογράφιση του λήσταρχου Θωμά Γκαντάρα, στη Θεσσαλία τη δεκαετία του ’20. Με κοφτή, αστόλιστη και γυμνή γλώσσα, ο συγγραφέας ανασκάπτει την ατομική και συλλογική μνήμη και φέρνει στην επιφάνεια παιχνίδια της Ιστορίας σε βάρος των αθώων, εγκλήματα πάθους και τιμής στην ελληνική επαρχία. Στις Θαμπές ζωές οι ήρωες, στερημένοι, αδύναμοι και μοναχικοί, αναμετριούνται με την απώλεια, τον έρωτα, την τρέλα και το θάνατο. Πρωταγωνιστές ή κομπάρσοι, συμπλέκονται με το μοιραίο, συνθέτοντας την εικόνα του ανθρώπινου δράματος.

 

Αλέξης Πάρνης, Τα όσια και τα ιερά (Μυθιστόρημα)

Δεκαετία του ’50. Ο Γιάννης Δερβένης είναι καταδικασμένος για έναν φόνο που δεν ήθελε, και εκτίει την ποινή του στις φυλακές Αλικαρνασσού. Επίσης φυλακισμένη, για πολιτικούς όμως λόγους, είναι και η Σοφία Καστρινού, που τον είχε σώσει από ναυάγιο. Τους χωρίζουν πολλά αλλά τους ενώνουν η αλληλεγγύη και η μουσική, ο Σοπέν, ο Μπετόβεν, ο Σούμπερτ. Ο Γιάννης Καστρινός, αδελφός της Σοφίας και πρώην αντάρτης του Δημοκρατικού Στρατού, ζει ως καταξιωμένος ποιητής στη Σοβιετική Ένωση. Μέσω του φίλου του Παντελή Ντόκα, που είχε πολεμήσει επίσης στον ελληνικό αλλά και τον ισπανικό εμφύλιο, έρχεται σε επαφή με τον Δερβένη. Μέσα από την ποίηση, θα γίνουν φίλοι και αργότερα συνεργάτες, όταν ο Δερβένης θα έχει πια αποφυλακιστεί. Η σχέση της Σοφίας και του Γιάννη παρασύρεται από το ποτάμι της Ιστορίας. Οι δραματικές εξελίξεις στην Ελλάδα, η δικτατορία, η εξέγερση του Πολυτεχνείου και η κυπριακή τραγωδία θα γίνουν το φλεγόμενο φόντο όπου οι αντοχές τους αλλά και οι ιδεολογικές διαφορές τους θα δοκιμαστούν. Τα όσια και τα ιερά είναι το τρίτο μέρος της τριλογίας του Αλέξη Πάρνη, που άρχισε με την Οδύσσεια των διδύμων και συνεχίστηκε με το Ο άλλος εμφύλιος. Ένα μυθιστόρημα όπου οι ήρωες αναζητούν τον πνευματικό ηθικό άθλο που θα δώσει ανθρώπινα μάτια στο τυφλό ένστικτο της αυτοσυντήρησης.

 

Γιάνης Σιατίτσας, Εμφύλιοι έρωτες (Μυθιστόρημα)

Άνθρωποι του χωριού, απλοί και απλοϊκοί, ενώ μετέχουν στα γεγονότα, ζουν σε ένα περιθώριο, τα βιώνουν σαν σε παράλληλο κόσμο. Διψασμένοι για αγάπη ή για στοργή, θέλουν να ζήσουν καλύτερη ζωή, αλλά δεν ξέρουν πού και πώς να την χτίσουν. Ποθούν, ζηλεύουν, δουλεύουν, ερωτεύονται, μισούν, αγωνιούν, μεταναστεύουν, βοηθούν ο ένας τον άλλον όταν δεν σφάζονται μεταξύ τους. Στο βιβλίο πασχίζουν να βγάλουν τα όσα έχουν μέσα τους, τα όσα μονολογούν δίχως ακροατές στην φύση, όπου όσο τα λένε τα βρίσκουν σπουδαία, αλλά όταν κατόπιν τα ξαναβρίσκουν στα κατακάθια του καφέ και στα αυγινά τους όνειρα, στις λιτανείες των παπάδων και στις υποσχέσεις των πολιτικών, ζαλίζονται, αντραλιάζουν και ξεσπάνε στο πιοτό. Τα κατακάθια του πιοτού στο μυαλό κανείς δεν μπορεί να τα διαβάσει. Απομένουν οι εμφύλιοι έρωτες που μόνον ο θάνατος τους καταλύει, και οι τυφλές, σαρκοβόρες ελπίδες που μόνον αυτές ξέρουν την χρήση του «τίποτε». Κάθε πρόσωπο και μια γεωγραφία της ανυπαρξίας, ιστορίες του ανυπόστατου στην ελληνική επαρχία, σε ένα μωσαϊκό που κάθε τόσο ξηλώνεται και ξαναφτιάχνεται για να μοιάσει στο σήμερα, χωρίς να λογαριάζει κανείς αν το σήμερα θα διαρκέσει μια ολόκληρη ζωή ή ένα ακέραιο δειλινό.

 

Φωτεινή Τσαλίκογλου, Ο Έλληνας ασθενής (Μυθιστόρημα)

Η ιστορία του Έλληνα ασθενή αρχίζει τον Απρίλιο του 1820 σε ένα νησί του Αιγαίου, όταν ο Θεόδωρος Κ. στο χωράφι του ανασύρει από τη γη ένα ακρωτηριασμένο άγαλμα γυναίκας. Το ερωτεύεται. 

Είμαι δικός σου, κάνε με να ζήσω, μονολογεί.

Το άγαλμα πωλείται σε ξένη χώρα. Aνέφικτοι έρωτες, ημιτελείς ζωές σημαδεύουν την ιστορία πέντε γενιών. 

Η αυλαία πέφτει στην Ελβετία. Στη Γενεύη, κοντά στην ατάραχη λίμνη και στις χιονισμένες βουνοκορφές των Άλπεων, όταν ο απόγονος θα αρχίσει να χάνει το μυαλό του. Θα βυθιστεί στην τρέλα, θα νοσηλευτεί στην κλινική Bel Air και, κάποια στιγμή, σε ένα παγκάκι κοντά στην παλιά πόλη, όταν η ώρα θα κοντεύει τρεις, θα θέσει τέρμα στη ζωή του. Απομένουν ο τελευταίος γιος και η πεντάχρονη κόρη του. Όλοι έχουν το ίδιο όνομα. Στις φλέβες τους η Ελλάδα αιμορραγεί και ονειρεύεται την επούλωση μιας αρχαίας πληγής.

 

Ευγενία Φακίνου, Νυχτερινή ακρόαση (Μυθιστόρημα)

Ένα χωριό, όπου οι παππούδες μεταδίδουν στα εγγόνια τους τη μελαγχολία και τη θλίψη. Η Φεοδώρα με φι, που μεγαλώνει με αλήτικα ζώα. Η νεαρή Ελένη με τη γατίσια όραση και τη σκυλίσια ακοή. Ο Μάξιμος, που της αφηγείται υπέροχες ιστορίες φαροφυλάκων με αντίδωρο ερωτικά χάδια. Ο βίαιος χωρισμός τους. Οι δίδυμες μοδίστρες Σία και Σία με τις εμμονές τους. Ο Λουκάς, τζογαδόρος ολκής, δάσκαλος οδήγησης αλλά και ερωτικών μαθημάτων. Η Αθήνα αποκλεισμένη από τα χιόνια. Η Αμαλίτσα, ορφανή εξήντα ετών, και ο αρτοποιός «Κοσμάς ο Αιτωλός». Η νοσοκόμα «η Αντ’ αυτής» και ο «Ιώβ ο υπομονετικός» με τα δελτία καιρού από τα ημερομήνια. Η παροπλισμένη λαϊκή τραγουδίστρια, που λέει πάντα το ίδιο ρεφρέν. Ο νταλικέρης «Άρχοντας της Εθνικής» και ο ερημίτης με το σκύλο του που έχει όνομα πόλης. Άνθρωποι με ματαιωμένες ελπίδες και ακυρωμένα πάθη, στωικοί αλλά όχι παραιτημένοι, που τους συνδέει το ραδιόφωνο και οι νυχτερινές εκπομπές, στις οποίες βρίσκουν ένα αντίδοτο στη μοναξιά, μια ελπίδα για την επόμενη μέρα και την προσδοκία μιας φωτεινής ανατροπής. Η Νυχτερινή ακρόαση είναι ένα εγκώμιο στο όνειρο, στους αφηγητές φανταστικών ιστοριών και στις αγάπες που κρατάνε μια ζωή.

 

Νίκος Χρυσός, Καινούργια μέρα (Μυθιστόρημα)

Ένα βράδυ του Δεκεμβρίου σε μια σκοτεινή γωνιά του Λιμανιού, τρεις άντρες πυρπολούν ζωντανό τον Σεβαστιανό, έναν κλοσάρ που έχει τη φήμη δεινού παραμυθά. Ο Παύλος, ο νεότερος από τους τρεις θύτες, συγκλονισμένος από την αγριότητα του εγκλήματος αναζητά στοιχεία για το θύμα, ελπίζοντας πως έτσι θα εξιλεωθεί από τις τύψεις. Μέσα στη σύγχυσή του, πιστεύει πως, αν ζωντανέψει την ιστορία του νεκρού, θα τον επαναφέρει στη ζωή. Ερευνώντας στα στέκια των αστέγων, καταφέρνει να εντοπίσει τους συντρόφους του Σεβαστιανού, τον Τέως, τον Μαρκόνη, τον Λάκυ και τον Γιάννη. Ζητά και από τους τέσσερις να διηγηθούν την ιστορία τους και την ιστορία του Σεβαστιανού, και δίχως να το καταλάβει παγιδεύεται σε έναν παράξενο κόσμο. Ενώ όλα μοιάζουν, στην αρχή, γεγονότα πραγματικά, οι αφηγήσεις περιπλέκονται, ο μύθος και η αλήθεια μπερδεύονται. Οι ήρωες του βιβλίου διηγούνται σαν να αναπνέουν, χωρίς πρόθεση, φιλοδοξία ή προσδοκία. Ίσως οι αφηγήσεις να είναι γι’ αυτούς μια κραυγή, μια αναλαμπή, ίσως η παρακαταθήκη τους. Ίσως δεν είναι παρά μια απόλαυση, μια ευκαιρία· εξάλλου κάθε ιστορία είναι και μια καινούργια μέρα, έτσι δεν λένε; 

 

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

 

ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΑΙΩΝΑΣ

 

Γιουντόρα Γουέλτυ (ΗΠΑ), Το μεγάλο δίχτυ και άλλες ιστορίες (Διηγήματα)

Μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου

Από τις κορυφαίες φωνές στον χώρο της πεζογραφίας του 20ού αιώνα και δεξιοτέχνις του διηγήματος, «παιδί» του Μαρκ Τουέιν και του Γουίλιαμ Φόκνερ, παιδί του Μισισίπι, η Γιουντόρα Γουέλτυ (1909-2001), παρουσιάζεται εδώ με δεκαπέντε αριστοτεχνικές ιστορίες, άλλες σύντομες κι άλλες εκτεταμένες. Η έκδοση είναι επιλογή από τις τέσσερις συλλογές διηγημάτων της συγγραφέως, που σκοπό έχει να φέρει σε ουσιαστική επαφή το ελληνικό αναγνωστικό κοινό με μια ανεπανάληπτη πένα της αμερικανικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η ίδια τιμήθηκε, μεταξύ άλλων διακρίσεων, με το Βραβείο Πούλιτζερ και το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου, και ήταν η πρώτη εν ζωή συγγραφέας της οποίας το συνολικό έργο εξέδωσε (ουσιαστικά, παρασημοφόρησε) η περίφημη Library of America.

 

Αντόνιο ντι Μπενεντέττο (ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ), Zama (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Άννα Βερροιοπούλου

Πραγματικό αριστούργημα της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Με πρόζα πανέμορφη και συγκλονιστική ο Αντόνιο ντι Μπενεντέττο (1922-1986) αφηγείται τη μοναχική ζωή του Αμερικανού Δον Ντιέγο ντε Σάμα, αξιωματούχου του ισπανικού στέμματος στην Παραγουάη του 18ου αιώνα. Ο ήρωας είναι θύμα μιας ατέρμονης αναμονής× αναμονής για ένα πλοίο, για μια αναγνώριση και μια μετάθεση στο Μπουένος Άιρες ώστε να σμίξει και πάλι με την Μάρτα, τη γυναίκα του. Καθώς νιώθει εξορισμένος σ’ έναν αφιλόξενο τόπο, η προσμονή του Σάμα γίνεται υπαρξιακή, αγωνιώδης, στοχαστική. Ο ίδιος αυτός τόπος είναι έτοιμος να τον ξελογιάσει και τις ληθαργικές ώρες τον πολιορκεί με σκέψεις απιστίας, κάνοντας τον πρωταγωνιστή να παλεύει μέσα στη μοναξιά του με το δικαίωμα να ερωτευτεί. Ένα αλησμόνητο βιβλίο για τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης.

 

Μπέρτολτ Μπρεχτ (ΓΕΡΜΑΝΙΑ),Με-τι

Μετάφραση: Βασίλης Τσαλής

Το Με-τι του Μπέρτολτ Μπρεχτ, που παρέμεινε αδημοσίευτο όσο ο ίδιος ζούσε και κυκλοφόρησε στα γερμανικά το 1965, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Ο Με-τι συνιστούσε «να μην κατασκευάζουμε πολύ πλήρεις εικόνες του κόσμου». Για αυτό το έργο θραυσμάτων και επεισοδίων, ο Μπρεχτ συγκέντρωσε ανέκδοτα, ποιήματα, προσωπικές ιστορίες και αποτιμήσεις της σύγχρονής του πολιτικής. Δεδομένης της αμφιλεγόμενης φύσης του έργου, ο συγγραφέας αναζήτησε ένα προσωπείο, χρησιμοποιώντας το όνομα ενός Κινέζου σύγχρονου του Σωκράτη, γνωστού σήμερα ως Μόζι. Παρακινημένος από το όλο χιούμορ και αφοριστικό ύφος του και την εστίασή του στην κοινωνία, καθώς και από μια βαθιά ριζωμένη κινεζική επίγνωση του ρου των πραγμάτων, ο Μπρεχτ επινόησε μια πρακτική, φιλοσοφική, μη συστηματική ηθική, πραγματευόμενος τη μαρξιστική διαλεκτική, τον Λένιν, τον Χίτλερ, τον Στάλιν, τις Δίκες της Μόσχας και τις θεωρίες πίσω από τα τρέχοντα γεγονότα, ενώ προειδοποιούσε για το πώς η ιδεολογία καθιστά τους ανθρώπους «υπηρέτες ιερέων». Το Με-τι είναι βασικό στην κατανόηση των κριτικών στοχασμών του Μπρεχτ σχετικά με τον μαρξισμό και τη δέσμευσή του στην αλλαγή και το μη αιώνιο, τη φιλοσοφία που διαποτίζει μεγάλο μέρος των κειμένων του και τα πιο γνωστά του έργα, όπως Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν. Οι αναγνώστες θα γοητευθούν και θα μαγευτούν από τις σκέψεις και τη σοφία που προσφέρει.

 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΑΠ’ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

 

Ντράγκαν Βέλικιτς (ΣΕΡΒΙΑ), Ο ιχνηλάτης (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Ισμήνη Ραντούλοβιτς

Η είδηση του θανάτου της μητέρας του βρίσκει τον συγγραφέα στο νοικιασμένο του διαμέρισμα στη Βουδαπέστη και γίνεται η αφορμή ν’ ανοίξει το μαύρο κουτί της μνήμης. Ο γιος αποδέχεται τούτη την κληρονομιά σαν ιχνηλάτης του παρελθόντος, σαν αρχειοφύλακας των αναμνήσεων, ακολουθώντας την πλημμυρίδα των εικόνων που ανεβαίνει μέσα του και κατακλύζει το παρόν του. Στην περίπτωση του Ντράγκαν Βέλικιτς τα πάντα συνδέονται με τόπους, οι οποίοι με τη σειρά τους σχηματίζουν τον χάρτη μιας ανθρώπινης ζωής. Ο ίδιος γίνεται και πάλι το αγόρι που, νεοφερμένο από το Βελιγράδι στην Πούλα, εξερευνά τις ευωδιαστές εσωτερικές αυλές των σπιτιών και συναντά τον γέρο ωρολογοποιό Μάλεσα που επισκευάζει τα ρολόγια του Τίτο –πάντοτε υπό το αυστηρό βλέμμα της μητέρας του, από την κοσμοθεωρία της οποίας απελευθερώνεται όλο και πιο πολύ, με κάθε του βήμα. Το βιβλίο είναι γεμάτο συγκλονιστικές ιστορίες και χαρακτήρες, όπως η Σαλονικιά Λιζέτα Μπενεντέτι, η οποία ήταν πραγματικό πρόσωπο που περιπλανήθηκε στην Ευρώπη προτού καταλήξει στην Ίστρια, όπου μεγάλωσε και ο ίδιος ο συγγραφέας. Με το νέο του μυθιστόρημα που είναι και το πλέον προσωπικό του βιβλίο, ο στιλίστας Ντράγκαν Βέλικιτς αποτίνει έναν συγκινητικό φόρο τιμής στη μητέρα του, σε μια χώρα, σε μια εποχή και σε ανθρώπους που δεν υπάρχουν πια. Εδώ φανερώνονται όλα τα χαρακτηριστικά για τα οποία έχει γίνει διάσημος: η τέλεια αντίληψή του για τη λεπτομέρεια, η γλωσσική ακρίβεια, το παραπλανητικά απλό αλλά σύνθετο ύφος του. Ο ιχνηλάτης είναι το αριστούργημά του και τιμήθηκε το 2015 με το Βραβείο ΝΙΝ, την κορυφαία λογοτεχνική διάκριση της Σερβίας.

 

Ντράγκο Γιάντσαρ (ΣΛΟΒΕΝΙΑ), Αυτή τη νύχτα την είδα (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Λόισκα Αβαγιανού

Η Βερόνικα Ζάρνικ είναι από εκείνες τις γυναίκες που αναστατώνουν, τις άπιαστες, τις σαγηνευτικές, που κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει. Εκκεντρική και αισθησιακή, παθιασμένη με την ελευθερία, ατίθαση και προκλητική, ζει με τον σύζυγό της Λέο σ’ έναν παραμυθένιο πύργο στη βόρεια Σλοβενία. Είναι μεγαλοαστοί, νέοι και πάμπλουτοι, ένα απολύτως αντισυμβατικό ζευγάρι στα σκοτεινά χρόνια του Β΄  Παγκοσμίου πολέμου. Το ανεξάρτητο πνεύμα, η γλυκιά τρέλα που τους χαρακτηρίζει και η άρνησή τους να αποδεχθούν τους περιορισμούς έρχονται σε πλήρη αντίθεση με μια τραγική εποχή. Ώσπου μια νύχτα του Γενάρη του 1944 εξαφανίζονται και οι δύο κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, αφήνοντας τους ανθρώπους που τους γνώριζαν να κατατρύχονται από αμφιβολίες. Ποια ήταν στ’ αλήθεια η Βερόνικα; Πώς ήταν στ’ αλήθεια η ζωή της; Τι έκρυβε; Πέντε οικεία πρόσωπα του ζευγαριού επιχειρούν με τις αφηγήσεις τους να φωτίσουν την αινιγματική ηρωίδα. Και κάπως έτσι ξεδιπλώνουν τις πολλαπλές πτυχές της προσωπικότητάς της, ανασυνθέτοντας όχι μόνο τη δική της ιστορία ή την ιστορία του άντρα της, αλλά και την ιστορία της ίδιας της Σλοβενίας. Ένα συναρπαστικό, πολυφωνικό μυθιστόρημα που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα.

 

Ρόμπερτ Έργουιν (ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ), Δεν σταματούν τα θαύματα (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Νίκος Α. Μάντης

Με αφετηρία τη Μάχη του Τάουτον, την πιο αιματηρή που δόθηκε ποτέ επί αγγλικού εδάφους, το μυθιστόρημα αφηγείται τις μυθικές περιπέτειες ενός άντρα και της αριστοκρατικής οικογένειάς του εν μέσω του χάους που επικρατεί στην Αγγλία κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Ρόδων, όταν δύο μεγάλοι οίκοι συγκρούονταν για την ανάρρηση στο θρόνο. Ο Άντονι Γούντβιλ, Λόρδος Σκέιλς και αδερφός της μελλοντικής βασίλισσας, της Ελίζαμπεθ Γούντβιλ, μοιάζει να πεθαίνει στο πεδίο της μάχης, και στη συνέχεια να ανασταίνεται. Όσο είναι νεκρός, γίνεται μάρτυρας της τελετής του Άγιου Δισκοπότηρου, η οποία έχει να πραγματοποιηθεί από την εποχή του βασιλιά Αρθούρου. Εκείνο που βλέπει όταν συνέρχεται και που τον συνοδεύει στην υπόλοιπη ζωή του, καθώς υπερασπίζεται τον βασιλιά του, είναι μια ατελείωτη σειρά από θαύματα: μια ομιλούσα κεφαλή που προβλέπει το μέλλον, ένα θαυματουργό καζάνι, ένα μουσείο κρανίων, την πεντάλφα του ξιφομάχου, αλχημιστές και μάγους, αλλά και πληθώρα από μάχες, πολιορκίες, ξιφομαχίες, κονταρομαχίες, προδοσίες, φόνους, αποκεφαλισμούς και φριχτά βασανιστήρια. Και υπάρχουν πολλές ακόμα ιστορίες – κάποιες τόσο διαμπερείς, ώστε οι ήρωές τους περνούν στην πλευρά της πραγματικότητας, απειλώντας ακόμα και τον δημιουργό τους.

 

Μιτσούγιο Κάκουτα (ΙΑΠΩΝΙΑ), Η όγδοη μέρα (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Ειρήνη Παπακυριακού

Μια νεαρή γυναίκα τρέχει στους δρόμους του Τόκιο μ’ ένα μωρό στα χέρια. Αυτό το μωρό δεν είναι δικό της· χωρίς να το έχει προσχεδιάσει ακριβώς, μόλις το απήγαγε. Έκτοτε, η ζωή της 29χρονης Κιουάκο μετατρέπεται σε μια διαρκή απόδραση. Πανικοβλημένη στην ιδέα της σύλληψης αλλάζει ταυτότητα και καταφύγιο με εντυπωσιακή ταχύτητα, έχοντας μαζί της και το παιδάκι, την Ερίνα, την κόρη του Τακεχίρο, με τον οποίο είχε κατά το πρόσφατο παρελθόν ερωτική σχέση. Ωστόσο, όλα παραμένουν απολύτως γλυκά ανάμεσα στη νεαρή γυναίκα και στο κοριτσάκι. Παραδόξως, η συνενοχή που δημιουργείται ανάμεσά τους εντείνεται όλο και περισσότερο. Ο φόβος κι η ανασφάλεια δεν θίγουν αυτή την τεράστια τρυφερότητα, αυτή την αρμονία στην οποία κανένας μάρτυρας δεν αναγνωρίζει το παραμικρό λάθος. Με εξαιρετική αποτελεσματικότητα στη διατήρηση της αγωνίας, το βιβλίο σημείωσε τεράστια επιτυχία και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, αφού οι πρωταγωνιστές έμοιαζαν να είναι φτιαγμένοι για τη μεγάλη οθόνη. Πέραν όμως της έντασης, πίσω απ’ αυτή την καθηλωτική ιστορία όπου μια νέα γυναίκα αναζητά την ευτυχία στην κόρη της, ξεδιπλώνεται αναμφισβήτητα η ποίηση. Η Μιτσούγιο Κάκουτα ανήκει στις δημοφιλέστερες και πιο εκρηκτικές συγγραφείς της νεότερης γενιάς στην Ιαπωνία.

 

Ίθαν Κέινιν (HΠΑ), Αμέρικα Αμέρικα (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης

Στις αρχές της δεκα­ε­τίας του 1970 ο Κόρεϊ Σίφτερ, γιος εργα­τών, προ­σλαμ­βά­νε­ται ως κηπου­ρός στο τερά­στιο κτήμα της ισχυ­ρής οικο­γέ­νειας Μέτα­ρεϊ. Σύντομα, εξαι­τίας της γεν­ναιο­δω­ρίας της οικο­γέ­νειας, βρί­σκε­ται να σπου­δά­ζει σε ένα ιδιω­τικό οικοτροφείο και να εκτε­λεί χρέη βοη­θού του γερου­σια­στή της Νέας Υόρ­κης Χένρι Μπον­γουί­λερ, που βάζει υπο­ψη­φιό­τητα για Πρό­ε­δρος των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών. Πολύ γρή­γορα ο Κόρεϊ θα εμπλακεί με μία από τις κόρες των Μέτα­ρεϊ και αρχί­ζει να αφή­νει πίσω του τη ζωή των παι­δι­κών του χρό­νων. Καθώς η εκστρα­τεία του Μπονγουί­λερ απο­κτάει δυνα­μική, ο Κόρεϊ βρί­σκε­ται παγι­δευ­μέ­νος σε έναν περίπλοκο ιστό γεγο­νό­των, όπου η αφο­σί­ωση, η πολι­τική, το σεξ και η ευγνω­μο­σύνη συγκρού­ο­νται με την ηθική, τον έρωτα και την αλή­θεια. Το μυθι­στό­ρημα Αμέ­ρικα Αμέρικα εξε­λίσ­σε­ται σε μια μικρή πόλη στη διάρ­κεια της προ­ε­δρίας του Νίξον και στο σήμερα, με θέμα την Αμε­ρική, την οικο­γέ­νεια, την πολι­τική και μια τρα­γω­δία, καθώς και τον αντί­κτυπο της μοί­ρας στη ζωή ενός νεα­ρού άνδρα.

 

Κλάουντιο Μάγκρις (ΙΤΑΛΙΑ), Μια άλλη θάλασσα (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Μαρία Σπυριδοπούλου

Υπήρχε κάποτε ένας ριζοσπαστικός φιλόσοφος, ο Κάρλο Μικελστέτερ, που πέθανε το 1910 στα είκοσι δύο του, την επομένη της ολοκλήρωσης της πτυχιακής του εργασίας με τίτλο Η πειθώ και η ρητορική. Υπήρχε κάποτε ένας μαθητής και φίλος του, ο Ενρίκο Μρέουλε, ο ήρωας αυτού του μυθιστορήματος, που, θέλοντας να μείνει πιστός στη σκέψη του δασκάλου του, αρνήθηκε κάθε επαγγελματική, πολιτική και οικογενειακή δέσμευση. Από την Παταγονία στην Ίστρια, από τον Μεγάλο Πόλεμο στον φασισμό, θέλει να ζήσει το παρόν, να μην επινοεί μάταιες προκλήσεις, ενώ η αληθινή ζωή ξεμακραίνει… Ο Κλάουντιο Μάγκρις μάς προσφέρει ένα έργο μοναδικό, ένα μαγευτικό ποίημα γύρω από την περιπλάνηση ενός ανθρώπου που αναζητά την αρμονία, ενός λιποτάκτη-μάρτυρα μιας Ευρώπης η οποία βρίσκεται στο έλεος των δικτατοριών.  

 

Φιστόν Μουαντζά Μουζιλά (ΚΟΝΓΚΟ), Τραμ 83 (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη

Σε μια αφρικανική πόλη, που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η Κινσάσα ή το Λουμπούμπασι, καταφθάνουν τουρίστες κάθε γλώσσας κι εθνικότητας. Έχουν μία και μόνη επιθυμία: να πλουτίσουν εκμεταλλευόμενοι τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Τη μέρα δουλεύουν στα ορυχεία και, μόλις σκοτεινιάσει, τρέχουν στο «Τραμ 83» για να πιούν, να χορέψουν, να ξεδώσουν. Το «Τραμ 83» είναι το μοναδικό νάιτ κλαμπ της πόλης, το άντρο κάθε λογής απόβλητων της κοινωνίας: πρώην παιδιά-στρατιώτες, πόρνες, περιφερόμενοι φοιτητές, ανύπαντρες μητέρες, μαθητευόμενοι μάγοι. Ο Λισιέν, επαγγελματίας συγγραφέας, που ξεγλιστράει διαρκώς από τους εκβιασμούς και τη λογοκρισία, βρίσκει καταφύγιο στην πόλη, χάρη στον νεαρό φίλο του, τον Ρέκβιεμ. Ο τελευταίος ζει κυρίως από τις κλοπές και τις απάτες ενώ ο Λισιέν το μόνο που θέλει είναι να γράφει και να ζει έντιμα. Γύρω τους κυκλοφορούν γκάνγκστερ και όμορφα κορίτσια, απόμαχοι ή δραπέτες, κερδοσκόποι τουρίστες και ομοσπονδιακοί πράκτορες ενός ανύπαρκτου κράτους. Πρώτο μυθιστόρημα, εντυπωσιακά ποιητικό και νευρώδες, το Τραμ 83 είναι μια απίστευτη κατάδυση στη γλώσσα και στον δυναμισμό μιας αλλόκοτης χώρας, μια παραισθητική και γεμάτη χιούμορ λαίλαπα όπου σε κάθε φράση χτυπάει ο παλμός της αχαλίνωτης επιθυμίας για ζωή. Θα μπορούσε κάλλιστα να περιγραφεί ως μια ραψωδία ή ένα αφρικανικό ραπ μυθιστόρημα ή ένα μυθιστόρημα-παζλ πλημμυρισμένο από τους ρυθμούς της τζαζ. To βιβλίο ήταν υποψήφιο για το Διεθνές Βραβείο Booker 2016.

 

Λιουντμίλα Ουλίτσκαγια (ΡΩΣΙΑ), Το πράσινο αντίσκηνο (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Σταυρούλα Αργυροπούλου

Τρεις φίλοι γίνονται αντιφρονούντες από αγάπη για τη λογοτεχνία. Ο Ιλιά, ο Σάνια και ο Μίσα γνωρίζονται στο σχολείο όπου οι υπόλοιποι συμμαθητές, πιο μεγάλοι και πιο δυνατοί, τούς κακομεταχειρίζονται. Και τούτο διότι ο Ιλιά είναι άσχημος και φτωχός, ο Σάνια είναι ένας εύθραυστος μουσικός και ο Μίσα επειδή απλώς είναι Εβραίος. Η υποστήριξη που παρέχει ο φιλόλογος καθηγητής τους είναι ουσιαστική γι’ αυτά τα παιδιά, σε μια Σοβιετική Ένωση που μόλις έχει βιώσει τον θάνατο του Στάλιν και όπου ο καθένας πρέπει να τοποθετηθεί απέναντι στην εξουσία. Ο Ιλιά καταγράφει αυτά τα ταραγμένα χρόνια παίρνοντας φωτογραφίες, ενώ ο Μίσα στρέφεται στα σαμιζντάτ, τις παράνομες εκδόσεις κειμένων που το καθεστώς «εξαφανίζει» λογοκρίνοντάς τα. Και όταν ο Μίσα κατηγορηθεί για τη δράση του και οδηγηθεί σε στρατόπεδο, ο Σάνια είναι αυτός που θα ασχοληθεί με τη γυναίκα του και το παιδί του. Μέσα σε μια τεράστια τοιχογραφία που βυθίζει τον αναγνώστη στη σοβιετική τραγωδία, η Λιουντμίλα Ουλίτσκαγια επωφελείται από το απαράμιλλο αφηγηματικό ταλέντο της για να μας θυμίσει τόσο το μεγαλείο των ανθρώπων που ωθούνται από το θάρρος, τα ιδανικά και τον έρωτα, όσο και τις φρικαλεότητες που εκπορεύονται από τη δειλία, την προδοσία και την πολιτική βία. Ένα μεγαλειώδες μυθιστόρημα που ακολουθεί τη μεγάλη ρωσική παράδοση, του Ντοστογιέφσκι, του Τολστόι και του Παστερνάκ.

 

Λεονάρδο Παδούρα (ΚΟΥΒΑ), Η διαφάνεια του χρόνου (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου

Ο Μάριο Κόντε, ενώ πλησιάζει όλο και πιο πολύ να κλείσει τα εξήντα του χρόνια και αναζητεί τρόπους να αντιμετωπίσει την κρίση που αντιμετωπίζει, αναλαμβάνει απρόσμενα μια δουλειά που του αναθέτει ένας παλιός συμμαθητής του, ο Μπόμπι, ο οποίος ζητάει τη βοήθειά του για να ξαναβρεί το άγαλμα μιας Μαύρης Παρθένου που του έχουν κλέψει. Ο Κόντε ανακαλύπτει πως αυτό το άγαλμα μπορεί τελικά να είναι πολυτιμότερο απ’ ό,τι του έχουν πει, καθώς οι έρευνές του και οι διηγήσεις του φίλου του τον οδηγούν πολύ πίσω στον χρόνο, φθάνοντας ακόμα και σε εκείνον που –προσπαθώντας να ξεφύγει από τον Ισπανικό Εμφύλιο– ταξίδεψε ως λαθρεπιβάτης μέχρι την Αβάνα και έφερε τη Μαύρη Παρθένο στην Κούβα από τα Καταλανικά Πυρηναία. Καθώς προχωράει την έρευνά του, ο Κόντε καταδύεται σταδιακά στον υπόκοσμο μιας σκοτεινής Αβάνας, πέφτει επάνω σε υπόπτους και σε πτώματα και ταυτόχρονα έρχεται σε επαφή με το απίστευτο κύκλωμα των εμπόρων και των συλλεκτών έργων τέχνης, κάποιοι από τους οποίους δεν ακολουθούν πολύ αυστηρούς ηθικούς κανόνες στις συναλλαγές τους… Ωστόσο, πίσω από όλα αυτά, το νέο μυθιστόρημα του Λεονάρδο Παδούρα αφηγείται την επική ιστορία αυτού του μυστηριώδους αγάλματος της Μαύρης Παρθένου μέσα από τους αιώνες – μια συναρπαστική ιστορία που ξεκινά από τις Σταυροφορίες και φτάνει ως τις μέρες μας. Ένα βιβλίο που συνδέει με αριστοτεχνικό τρόπο τις έρευνες του δημοφιλούς ντετέκτιβ Μάριο Κόντε, σε μια κρυφή Αβάνα που καταρρέει, με ένα καταπληκτικό ταξίδι στον χρόνο και στην ιστορία.

 

Αντόν Σαμάς (ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ), Αραμπέσκ (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Χρυσούλα Παπαδοπούλου

Ο Αντόν Σαμάς, προερχόμενος από οικογένεια καθολικών Αράβων της Γαλιλαίας, ξετυλίγει σ’ αυτό το μυθιστόρημα το χρονικό της οικογένειάς του και των κατοίκων του χωριού του, της Φασούτα, εγείροντας θέματα γλωσσικής, εθνικής και θρησκευτικής ταυτότητας. Οι περιπέτειες, οι μετακινήσεις και οι εκτοπισμοί των μελών της οικογένειας Σαμάς από τα τέλη του 19ου ως τα τέλη του 20ού αιώνα συνδέονται άρρηκτα με τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα της πολύπαθης αυτής περιοχής της Μέσης Ανατολής. Καθώς το Κράτος του Ισραήλ διαδέχεται τη Βρετανική Εντολή στην Παλαιστίνη, σε αυτό το απομονωμένο χωριό, οι κάτοικοί του, μέλη μιας ιδιαίτερης μειονότητας, βρίσκονται στη δίνη της χάραξης νέων συνόρων, μετακινούνται, εξορίζονται, ζουν και πεθαίνουν σε αυτή «τη φλεγόμενη χώρα όπου οι λέξεις θα έπρεπε να είναι σκιές». Το Αραμπέσκ είναι ένα κλασικό, σύνθετο μυθιστόρημα ταυτότητας, μνήμης και ιστορίας στη Μέση Ανατολή και σε τόπους πέρα από αυτή. Ο Αντόν Σαμάς μας προσφέρει ένα καθηλωτικό βιβλίο, γραμμένο στα εβραϊκά, για έναν λαό για τον οποίο γνωρίζουμε ελάχιστα: τους χριστιανούς Παλαιστίνιους. Μια αξιοσημείωτη προσθήκη στην ισραηλινή και παγκόσμια λογοτεχνία.

 

Άμπυ Τζίνι (ΗΠΑ), Οι φύλακες του φωτός (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο

Η Μιράντα, ικανή φωτογράφος της άγριας φύσης, ταξιδεύει στα Νησιά Φάραλον –ένα παρθένο αρχιπέλαγος στ’ ανοιχτά της Καλιφόρνιας– στο πλαίσιο μιας δωδεκάμηνης αποστολής. Μοναδικοί της σύντροφοι εκεί, οι επιστήμονες συγκάτοικοί της, όλοι τους ιδιόρρυθμοι και μυστηριώδεις αναχωρητές που καταγράφουν τις κινήσεις καρχαριών και φαλαινών, που μελετούν τις φώκιες, τους θαλάσσιους ελέφαντες και τα απειράριθμα πουλιά που κατακλύζουν τις βραχονησίδες. Λίγο καιρό μετά την άφιξη της Μιράντα, ένας από τους συγκατοίκους της επιφυλάσσει μια εφιαλτική εμπειρία. Μερικές μέρες αργότερα, ο άνθρωπος αυτός ανακαλύπτεται νεκρός και ο θάνατός του αποδίδεται σε ατύχημα. Μέσα από γράμματα που έχουν ως παραλήπτρια την πεθαμένη μητέρα της, παρακολουθούμε τις προσπάθειες της ηρωίδας να συνειδητοποιήσει αυτό που της συνέβη. Και παρόλο που βρίσκει ελάχιστη παρηγοριά στις σχέσεις της με τους υπολοίπους, η Μιράντα δεν σκέφτεται ούτε στιγμή να εγκαταλείψει τα λεγόμενα «Νησιά των Νεκρών», αντιθέτως, υποκύπτει όλο και περισσότερο στην απόκοσμη γοητεία του τόπου. Όμως η βία δεν αργεί να ξεσπάσει ξανά, με τη μορφή ενός ακόμη περίεργου «ατυχήματος», και οι υποψίες βαραίνουν πλέον κάθε μέλος αυτής της μικρής, παράξενης κοινότητας. Οι φύλακες του Φωτός έχουν τη δομή μιας κλασικής ιστορίας μυστηρίου, ενώ είναι ταυτόχρονα ένα γοητευτικό μυθιστόρημα που διερευνά σε βάθος τη φύση ζώων και ανθρώπων, την ανελέητη δύναμη της απώλειας, αλλά και τους δρόμους που διαλέγει η ζωή για να οδηγήσει στη λύτρωση.

 

Μπάρι Χάνα (ΗΠΑ), Πολύς καιρός, στο τέλος, ευτυχισμένος (Διηγήματα)

Μετάφραση: Θωμάς Συμεωνίδης

Ο Μπάρι Χάνα (1942-2010) ήταν ευρέως αναγνωρισμένος, πρωτίστως από τους συναδέλφους του και την κριτική, ως ένας από τους μετρ του αμερικανικού διηγήματος, ένας από τους πιο σημαντικούς πεζογράφους της γενιάς μετά τον Γουίλιαμ Φόκνερ και την Φλάνερι Ο’ Κόννορ στον Νότο. Ο θάνατός του, μια αναντικατάστατη απώλεια, προκάλεσε το πένθος σε συγγραφείς και αναγνώστες. Ο ίδιος δημιούργησε έναν κόσμο όπου οι ψαράδες στις προβλήτες του Μισισίπι, οι μυθοπλάστες των μικρών πόλεων και οι βετεράνοι του Εμφυλίου και του Πολέμου του Κόλπου συνάντησαν μια φωνή που αντηχεί τον Μπέκετ, τη μπιμπόπ και τη Βίβλο. Η σφοδρή, αστραφτερή γραφή του χαρτογράφησε λογοτεχνικά έναν Νέο Νότο – ένα φανταστικό τοπίο που φλέγεται από το φυλετικό άγχος, το σεξ, τον έρωτα, την παραβατικότητα και μια βαθιά αφοσίωση στην τέχνη της αφήγησης. Εδώ συλλέγονται οι καλύτερες ιστορίες από τις τέσσερις δημοσιευμένες συλλογές του. καθώς και νέες ιστορίες από τα τελευταία χειρόγραφα που άφησε πίσω του. Ο Φίλιπ Ροθ και ο Ρίτσαρντ Φορντ τον θαύμαζαν απεριόριστα ενώ ο Τρούμαν Καπότε είπε γι’ αυτόν ότι «είναι ο πιο τρελός συγγραφέας στις ΗΠΑ».

 

ΚΛΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

 

Αντόν Τσέχοφ (ΡΩΣΙΑ), Η στέπα – Η ιστορία ενός ταξιδιού (Νουβέλα)

Μετάφραση: Ευτυχία Παμπούκη, Λογοτεχνική επιμέλεια: Έφη Πλιάτσικα-Πανσελήνου

Η εμβληματική αυτή νουβέλα αφηγείται την αξέχαστη ιστορία του Εγκόρουσκα, ενός εννιάχρονου αγοριού που φεύγει από το σπίτι του προκειμένου να σπουδάσει. Η μητέρα του, που θέλει να τον γράψει στο γυμνάσιο, αποφασίζει να τον στείλει σε μια φίλη της. Όμως ο προορισμός είναι μακρινός και, για να φτάσει εκεί ο μικρός με το ηλιοκαμένο πρόσωπο και τα κλαμένα μάτια, θα πρέπει πρώτα να διασχίσει την απέραντη στέπα, την απλόχωρη καρδιά της ρωσικής υπαίθρου, γεμάτη πολύχρωμες ομορφιές και απρόβλεπτους κινδύνους. Σε τούτη την πορεία, που μοιάζει με πρώτη ενηλικίωση, τον συνοδεύουν ο έμπορος θείος του και ένας ιερέας, οι οποίοι τον εμπιστεύονται αργότερα σ’ ένα καραβάνι που βρίσκουν στο δρόμο τους. Ο Εγκόρουσκα παρατηρεί την αδάμαστη φύση, ακούει τις παράξενες κουβέντες των απλών χωρικών και σιγά σιγά παραδίνεται σ’ έναν γλυκόπικρο ρεμβασμό που διαπερνά την πραγματικότητα και ξανοίγεται στις αχανείς εκτάσεις της φαντασίας. Ό,τι αρχίζει ως ένα συνηθισμένο ταξίδι σε μια αρχέτυπη ενδοχώρα, μετουσιώνεται από τον Αντόν Τσέχοφ σε μια πνευματική περιπέτεια με ορίζοντα την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη. Ένας συγκλονιστικός ύμνος στο γίγνεσθαι και στο παρέρχεσθαι, ένα πεζογραφικό ποίημα.

 

ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ

 

Ντμίτρι Γκλουχόφσκι (ΡΩΣΙΑ), METRO 2035 (Μυθιστόρημα)

Μετάφραση: Σταυρούλα Αργυροπούλου

Ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος σάρωσε την ανθρωπότητα. Ο πλανήτης ερήμωσε. Οι μεγαλουπόλεις έγιναν στάχτη. Οι σιδηροδρομικές γραμμές πλέον σκουριάζουν. Ολομόναχοι οι δορυφόροι περιφέρονται στην τροχιά τους. Ο ασύρματος σιγεί σε όλες τις συχνότητες. Επέζησαν μονάχα όσοι, μόλις άκουσαν τις σειρήνες συναγερμού, πρόλαβαν να τρέξουν ως τις πύλες του Μετρό της Μόσχας. Εκεί, σε βάθος δεκάδων μέτρων, μέσα σε σταθμούς και σε σήραγγες, οι άνθρωποι περιμένουν το τέλος του κόσμου. Εκεί δημιούργησαν ένα καινούργιο μικρόκοσμο στη θέση του χαμένου απέραντου κόσμου. Γαντζώνονται στη ζωή με όλες τους τις δυνάμεις και αρνούνται να παραδοθούν στη μοίρα τους. Ονειρεύονται να ξαναγυρίσουν κάποτε στην επιφάνεια της γης, όταν πέσει το επίπεδο της ραδιενέργειας από τους πυρηνικούς βομβαρδισμούς. Και δεν εγκαταλείπουν την ιδέα να βρουν κι άλλους επιζώντες. Το METRO 2035 συνεχίζει και ολοκληρώνει την ιστορία του Αρτιόμ, του ήρωα από το πρώτο βιβλίο της εμβληματικής τριλογίας. Εκατομμύρια αναγνώστες περίμεναν επί δέκα ατέλειωτα χρόνια αυτό το βιβλίο και οι ξένοι εκδότες αγόρασαν τα μεταφραστικά δικαιώματα πολύ πριν τελειώσει το μυθιστόρημα. Ωστόσο, το METRO 2035 είναι ένα ανεξάρτητο βιβλίο και, από αυτό ακριβώς, μπορεί κανείς να ξεκινήσει τη μύηση στη σάγκα που κατέκτησε τη Ρωσία και τον κόσμο ολόκληρο.

 

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ

 

Αλμπέρ Καμύ, Ελευθεριακά γραπτά (1948-1960)

Μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη

Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα του σπουδαίου νομπελίστα συγγραφέα που οι μελετητές του αγνοούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα· κείμενα που  ανακαλύφθηκαν όψιμα και αποκαλύπτουν μια άλλη συναρπαστική πτυχή του, το «ελευθεριακό πνεύμα» του. Ο Γερμανός ερευνητής Λου Μαρέν ανέσυρε και συγκέντρωσε αυτά τα κείμενα που παρέμεναν διάσπαρτα σε διάφορα έντυπα και περιοδικά, στη Γαλλία, την Ισπανία, τη Γερμανία, την Αργεντινή. Ο Αλμπέρ Καμύ βρίσκεται στο στοιχείο του και είναι συνεπής με τις μεγάλες αλήθειες του όταν γράφει σε όλα τα ελευθεριακά περιοδικά της εποχής του: Défense de l'Homme, Le Libertaire, La Révolution prolétarienne, Témoins. Εξυμνεί τον Μπακούνιν, τον Ρώσο πατέρα της αναρχίας: «ζει μέσα μου»· την Ισπανία, πατρίδα της μητέρας του: «της οφείλω σχεδόν τα πάντα»· τον Γκάντι, «η σπουδαιότητά του είναι αναντίρρητη» –καταμεσής του πολέμου στην Αλγερία. Οι σκέψεις του τροφοδοτούνται από τις παρεμβάσεις των άλλων, σύγχρονών του στοχαστών, και στο πλαίσιο ενός συνεχούς «διαλόγου» ο Αλμπέρ Καμύ «απαντά» με τις δικές του απόψεις. Γράφει, μεταξύ άλλων, για τη σημασία της ελευθερίας και την άρνηση του μίσους, τις αξίες της Ευρώπης και τους Ούγγρους διανοούμενους, τον δονκιχωτισμό και τον δικτάτορα Φράνκο, τον Ντοστογέφσκι και την προλεταριακή λογοτεχνία. Η φιλόσοφος Χάνα Άρεντ έγραψε το 1952: «Ο Καμύ είναι αδιαμφισβήτητα ο καλύτερος συγγραφέας της Γαλλίας σήμερα. Ξεπερνάει κατά πολύ τους άλλους διανοούμενους», λόγια που αναμφίβολα οφείλονται σε τούτη την αδάμαστη συλλογή, μια συλλογή σπάνιας ευφράδειας.

 

Άμος Οζ (ΙΣΡΑΗΛ), Αγαπητοί ζηλωτές – Τρεις σκέψεις (δοκίμια)

Μετάφραση: Λουίζα Μιζάν

Οι σελίδες αυτές απευθύνονται και σε εκείνους –και μάλιστα κυρίως σε εκείνους– οι οποίοι έχουν ιδέες  διαφορετικές από τον Άμος Οζ. Γράφτηκαν με την αίσθηση του επείγοντος, μέσα από ανησυχία, και ειδικότερα με την πίστη πως ένα καλύτερο μέλλον είναι ακόμα εφικτό. Τι είναι ο φανατισμός; Υπάρχει άραγε ένας πυρήνας φανατισμού μέσα στον καθένα από εμάς; Ποια είναι η καρδιά του εβραϊσμού από την αρχή της ιστορίας του μέχρι σήμερα; Υπάρχει πράγματι παρέκκλιση μεταξύ του εβραϊσμού και του δημοκρατικού πολιτεύματος; Γιατί προσπαθούν να πείσουν τον ισραηλινό λαό πως η κατάσταση είναι «μη αναστρέψιμη»;  Ποια είναι τελικά αυτή η «κατάσταση»; Τι σημαίνει «δικαίωμα πάνω στη γη» και γιατί άραγε πρέπει να το διεκδικούμε; Τρεις σκέψεις που προσεγγίζουν τον πυρήνα της συζήτησης γύρω από την ίδια την ύπαρξη του κράτους του Ισραήλ, του εβραϊσμού και της ανθρωπότητας. Ο Άμος Οζ ρίχνει άπλετο φως πάνω σε καυτά ιστορικά και πολιτικά θέματα, και τολμάει να προτείνει νέα ανοίγματα διαφυγής από μια πραγματικότητα από την οποία μέχρι σήμερα δεν υπήρχε διέξοδος.

 

 

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ NOIR

 

BalkaΝoir (διηγήματα)

Επιμέλεια: Βασίλης Δανέλλης – Γιάννης Ράγκος

Σκανδιναβικό, Μεσογειακό, Λατινοαμερικάνικο… Η γεωγραφία του noir απλώνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Όμως, μέχρι σήμερα, υπήρχε μια εντελώς αχαρτογράφητη περιοχή: τα Βαλκάνια. 
Στον τόμο αυτόν συγκεντρώνονται, για πρώτη φορά στα διεθνή εκδοτικά χρονικά της αστυνομικής λογοτεχνίας, διηγήματα σημαντικών σύγχρονων συγγραφέων του είδους από επτά βαλκανικές χώρες: την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Κροατία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Σλοβενία και την Τουρκία. Πρόκειται για είκοσι μία πρωτότυπες ιστορίες, γραμμένες ειδικά για την έκδοση αυτή από ισάριθμους συγγραφείς (τρεις ανά χώρα), που αναδεικνύουν την ποικιλομορφία και τον δυναμισμό του αστυνομικού αφηγήματος στα Βαλκάνια κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Επιπλέον, η έκδοση περιλαμβάνει κείμενα πανεπιστημιακών, κριτικών λογοτεχνίας και συγγραφέων, στα οποία παρουσιάζεται η ιστορία, οι –διαχρονικά– κυρίαρχες τάσεις, αλλά και το σημερινό «προφίλ» της αστυνομικής λογοτεχνίας σε κάθε συμμετέχουσα χώρα. 
Πέρα από το υψηλό αναγνωστικό ενδιαφέρον της, αυτή η πρωτότυπη έκδοση προσφέρει μοναδική ευκαιρία σε όσους ενδιαφέρονται για το είδος να έρθουν σε επαφή με τους λογοτεχνικά «άγνωστους» γείτονές μας και ταυτόχρονα ανιχνεύει σε βάθος τα κοινά θεματικά και αφηγηματικά μοτίβα των συγγραφέων που δημιουργούν τη βαλκανική εκδοχή του noir – το BalkaNoir.

 

 

Νεοκλής Γαλανόπουλος, Ο ιδανικός ντετέκτιβ (Μυθιστόρημα)

1902, Λονδίνο, οδός Γκρόσερ, αριθ. 221Β. Ο παγκοσμίου φήμης «ιδανικός» ντετέκτιβ Σέργουιν Χομπς, ο επονομαζόμενος και «Ιππότης της Δικαιοσύνης», ειδοποιημένος από ένα ανώνυμο μήνυμα, αναλαμβάνει μαζί με τον πιστό φίλο του, δόκτορα Τζόναθαν Γουόρντον, να εξιχνιάσει ένα διπλό έγκλημα στην περιοχή Χάμερσμιθ. Η έρευνα που θα ακολουθήσει, θα αποδειχτεί η δυσκολότερη της ζωής του, για λόγους άσχετους με την πολυπλοκότητα της υπόθεσης, και θα τον φέρει αντιμέτωπο με τον χειρότερο εχθρό του – πιο φοβερό ακόμη και από τον διαβόητο καθηγητή Μόρτιμερ, τον πάλαι ποτέ αρχηγό του λονδρέζικου υποκόσμου, τον οποίο όλος ο κόσμος θεωρεί εδώ και χρόνια νεκρό.  Σελίδα τη σελίδα το μυστήριο πυκνώνει, η ομίχλη της πρωτεύουσας καλύπτει τα πάντα και πρωτίστως τον ίδιο τον ήρωα. Η αγωνία του αναγνώστη κορυφώνεται όταν η μεγαλοφυΐα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον κοινό νου.

Ποιος θα επικρατήσει;

Ένα μυθιστόρημα που φιλοδοξεί να τοποθετήσει την κλασική αστυνομική λογοτεχνία στη θέση που της αξίζει∙ στην καρδιά μας.

 

 

Σταύρος Χριστοδούλου, Τη μέρα που πάγωσε ο ποταμός (Μυθιστόρημα)

Τον Φεβρουάριο του 1985, τη μέρα που πάγωσε ο Δούναβης, γεννήθηκε ο Κόβατς Γιάνος. Είσοσι επτά χρόνια μετά, ο νεαρός Μαγυάρος –γνωστός στην Ασφάλεια ως ο «Γιάνος ο Ούγγρος»– συλλαμβάνεται στην Αθήνα με την κατηγορία ότι δολοφόνησε τον ζωγράφο Μίλτο Ανδριανό. Πρόκειται άραγε για ένα ακόμα «τυπικό» έγκλημα όπου εμπλέκεται το κύκλωμα της ανδρικής πορνείας; O δημοσιογράφος Στράτος Παπαδόπουλος ξεκινά να ξετυλίγει το κουβάρι της ιστορίας σκαλίζοντας τις ζωές ανθρώπων που βαδίζουν παράλληλα και ενίοτε συναντώνται στο αχανές τοπίο της νέας αθηναϊκής πραγματικότητας: Μια εξηντάχρονη χήρα που διατηρεί με τον Ούγγρο ερωτική σχέση, η γυναίκα του με την οποία απόκτησε και έναν γιο, ο γόνος μιας ισχυρής πολιτικής οικογένειας που σχετιζόταν με τον ζωγράφο, ένας ομοφοβικός αστυνόμος και ένας τύπος του περιθωρίου, αυτά είναι τα βασικά πρόσωπα του μυστηρίου – το οποίο εντέλει αποκαλύπτεται εκεί όπου ξεκίνησαν όλα, στην όχθη του ποταμού, λίγο έξω από τη Βουδαπέστη…

 

ΠΟΙΗΣΗ

 

Δάφνη Νικήτα, Το δέντρο που ανατέλλει

Ένα δέντρο στα κρυφά ανεβαίνει στο δωμάτιό μου και μου μιλά για τις ιστορίες αυτές των ανθρώπων που ζουν όπως κι εγώ μέσα σε δωμάτια, σε σπίτια, σε πόλεις, εκεί που οι εποχές έρχονται και φεύγουν αθόρυβα, εκεί που ακούγεται το μπλουζ του Νότου, εκεί που οι άνθρωποι μιλούν για όνειρα και ποντίκια, εκεί που ξεθάφτηκαν όλα τα κρυμμένα μυστικά και η περιπέτεια είναι για δύο. Το ακούω να μου λέει για τη χώρα εκείνη όπου ο ήλιος μόνο ανατέλλει, οι άνθρωποι περπατούν χωρίς ομπρέλες στη βροχή, ο θάνατος ξεχνάει τον έρωτα, τα σπίτια ανθίζουν, θαύματα συμβαίνουν για να κρατήσουν το χαμόγελο, γιατί μ’ αυτούς που αγαπάς δεν έχει τέλος το ταξίδι. Η ηρωίδα δεν θυμίζει καλοκαίρι γιατί η αλήθεια υπάρχει στη βροχή που πέφτει από τη σκεπή. Αυτή είναι η ομορφιά, μια ομορφιά πέρα από την επανάσταση, όπως η γυναίκα που κάθεται στην πολυθρόνα της, καπνίζει «Καρέλια» και διαβάζει δυνατά το ποίημα. Με δάκρυα στα μάτια ερωτεύεται, όπως μόνοι μέσα στα εργαστήρια ερωτεύονται οι δημιουργοί.

 

ΔΟΚΙΜΙΑ

 

Η λογοκρισία στην Ελλάδα: Καχεκτική Δημοκρατία, Δικτατορία, Μεταπολίτευση

(Ιστορικό και πολιτισμικό λεξικό)

Επιμέλεια: Πηνελόπη Πετσίνη – Δημήτρης Χριστόπουλος

Το Λεξικό αποτελεί μια διεπιστημονική χαρτογράφηση του φαινομένου της λογοκρισίας στην Ελλάδα μέσα από την καταγραφή και την κριτική ανάλυση εμβληματικών περιπτώσεων. Εστιάζει στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, αντιπαραθέτοντας και συνδέοντας ταυτόχρονα την παρουσία λογοκριτικών πρακτικών στη δημοκρατία με την αντίστοιχη ανάπτυξη σε περιόδους δικτατορίας και «καχεκτικής» δημοκρατίας. Χωρίζεται σε τρεις ενότητες: Η πρώτη παρουσιάζει το ιστορικό υπόβαθρο της λογοκρισίας υπό τη μορφή ιστορικής ανασκόπησης. Σε ξεχωριστές μελέτες τεκμηριώνεται η λογοκρισία στον τύπο, στις εικαστικές τέχνες, τη μουσική, τη λογοτεχνία κ.ο.κ. Η δεύτερη αναλύει τις συνήθεις «περιοχές λογοκρισίας» στις οποίες συστηματικά εντοπίζονται λογοκριτικά φαινόμενα, όπως η βλασφημία, τα εθνικά θέματα, η πορνογραφία κ.ά. Εστιάζοντας στην περίοδο από τη Μεταπολίτευση μέχρι τις μέρες μας, αποτελεί ουσιαστικά μια εισαγωγή αλλά και μια συνολική θεώρηση των περιστατικών που καταγράφονται στην τρίτη και τελευταία ενότητα, η οποία είναι δομημένη με τη μορφή λημμάτων και αναφέρεται διεξοδικά στις περιπτώσεις που εμφανίστηκαν από το 1974 έως σήμερα. Κείμενα και λήμματα υπογράφονται από επιστήμονες, ερευνητές και ειδικούς στα επιμέρους ακαδημαϊκά πεδία τους, καθώς και από ιστορικούς της τέχνης και καλλιτέχνες που βίωσαν οι ίδιοι τη λογοκρισία. Στο σύνολό του, το υλικό καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων από τον αντικομμουνισμό μέχρι τη βλασφημία και από τον Θίασο του Θόδωρου Αγγελόπουλου μέχρι την καταδίκη του Γέροντα Παστίτσιου. Αποτελεί έτσι ένα μωσαϊκό που παρέχει στον αναγνώστη υλικό για να γνωρίσει, να αξιολογήσει, να ξαναδεί και να αποτιμήσει ένα φαινόμενο με παγκόσμια και διαχρονική διάσταση.

 

Θάνος Βερέμης, Η αυτοτέλεια του αισθητικού και το πολίτευμα της χαμένης αρετής

Η συλλογή αποτελείται από δοκίμια δύο κατηγοριών: εκείνα που αποδίδουν το προνόμιο της αυτοτέλειας στην καλλιτεχνική δημιουργία –αυτοτέλεια από κάθε πολιτική σκοπιμότητα– και όσα προβληματίζονται για την απουσία αναζήτησης της αρετής στη σύγχρονη πολιτική σκέψη. Καθώς ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης θεωρούν ότι τα χρηστά πολιτεύματα δεν νοούνται χωρίς την ύπαρξη της αρετής, τόσο στους ηγέτες όσο και στους πολίτες, είναι αδιανόητο το ότι ουδείς σκεπτόμενος ασχολείται με το κεφαλαιώδες αυτό πρόβλημα. Οι ιδεολογίες, δεξιές και αριστερές αναζητούν τον Homo Economicus και αγνοούν τη σημασία του ήθους σε κάθε πολιτεία σήμερα. Ο συγγραφέας προσπαθεί να συνδυάσει την αισθητική με την ενάρετη κοινωνία και να εξηγήσει την παθογένεια της σημερινής απουσίας της αρετής από τον δημόσιο προβληματισμό.

 

Κονσταντίν Λεόντιεφ – Βλαντίμιρ Σολοβιόφ, Το Βυζάντιο στη Ρωσία – Δοκίμια ιστορίας και φιλοσοφίας

Εισαγωγή-Μετάφραση: Ολέγ Τσυμπένκο

Ο τόμος παρουσιάζει τη βυζαντινή ιδέα όπως την εξέλαβαν και την εξέφρασαν δύο κορυφαίοι στοχαστές στην ιστορική και φιλοσοφική σκέψη της Ρωσίας κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Εδώ συσσωματώνονται δύο εξαιρετικά επίκαιρα δοκίμια: Ο βυζαντινισμός και οι Σλάβοι (1875) του Κονσταντίν Λεόντιεφ και Ο βυζαντινισμός και η Ρωσία (1896) του Βλαντίμιρ Σολοβιόφ. Οι συγγραφείς αυτοί δεν είναι οι πλέον τυπικοί, αλλά παραμένουν αναμφίβολα οι πλέον ενδιαφέροντες εκπρόσωποι των σλαβόφιλων και των φιλοδυτικών αντιστοίχως. Πρόκειται για τα δύο κύρια πνευματικά ρεύματα εκείνης της περιόδου, τα οποία συνυπήρχαν σε αδιάσπαστη ενότητα αλλά και σύγκρουση μεταξύ τους. Διότι, όπως έλεγε και ο Αλεξάντρ Χέρτσεν, μπορεί μεν να κοιτούσαν –όπως ο Ιανός ή ο Δικέφαλος Αετός– προς αντίθετες κατευθύνσεις, είχαν όμως όλοι μια καρδιά που χτυπούσε. Η αντιπαράθεση των σλαβόφιλων και των φιλοδυτικών διανοουμένων προσδιορίζει, με τρόπο αισθητικό και συναισθηματικό τουλάχιστον, ολόκληρη την πολιτισμική και πολιτική πορεία της Ρωσίας μέχρι τις δικές μας ημέρες. Το Βυζάντιο, αγαπημένο ή μισούμενο, διαδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Ρωσίας, από τη γέννησή της ως τη στιγμή που μετατράπηκε σε αυτοκρατορική υπερδύναμη, σε έναν κρίσιμο γεωπολιτικό παράγοντα.

 

Θεόδωρος Π. Λιανός, Περί πλούτου και σταθερής οικονομίας

Το βιβλίο αυτό εξετάζει τις τέσσερις μορφές πλούτου που βρίσκονται στη διάθεση των ανθρώπων, δηλαδή τον υλικό πλούτο, τον πνευματικό, τον φυσικό και τον πλούτο των εμπειριών. Στην εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας κυριάρχησε η αύξηση του υλικού πλούτου, η οποία ήταν και είναι αποτέλεσμα δύο κυρίως παραγόντων: της καταναλωτικής σπατάλης και της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού. Υπερκατανάλωση και υπερπληθυσμός έχουν πλέον καταστεί τα δύο σημαντικά προβλήματα της εποχής μας. Αυτά έχουν φέρει τον πλανήτη μας στα όρια της αντοχής του και έχουν δημιουργήσει τα τεράστια οικολογικά προβλήματα της εποχής μας. Οι μελλοντικές γενεές θα αντιμετωπίσουν εξαιρετικά μεγάλες δυσκολίες επιβίωσης. Η απάντηση στις δυσκολίες αυτές και η ευημερία των γενεών που έρχονται βρίσκονται στην μεγάλη μείωση του παγκοσμίου πληθυσμού στα επόμενα χρόνια και στον περιορισμό της καταναλωτικής σπατάλης. Η ανθρωπότητα πρέπει να εγκαταλείψει την καταστροφική προσπάθεια συνεχούς ανάπτυξης, η οποία δεν είναι πλέον δυνατή, και να υιοθετήσει το μοντέλο της σταθερής οικονομίας σε ένα επίπεδο ευημερίας εφικτό για όλες τις επόμενες γενεές.  Δεν μπορούμε πλέον να ζούμε σαν τον Ωνάση, ούτε είναι ανάγκη να ζούμε σαν τον άγιο Φραγκίσκο.

 

Φωτεινή Τσαλίκογλου, Μαθήματα θανάτου και ζωής (Ο Γιάλομ στην Αθήνα)

Κάθε άνθρωπος πρέπει να επιλέγει πόση αλήθεια μπορεί να αντέξει. Η απελπισία είναι το τίμημα που πληρώνει για να φτάσει κανείς στην αυτογνωσία.

Η ψυχοθεραπεία δεν είναι μια απλή διαχείριση της οδύνης. Δεν έχει να κάνει με ένα χάπι ή με έναν λόγο που επουλώνει την πληγή. Με την ύπαρξή μας έχει να κάνει. Με τις δυσκολίες που αυτή συναντά στο ταξίδι του «υπάρχειν». Ο Γιάλομ με τη ζωή και το έργο του μας δείχνει ότι η ψυχοθεραπεία είναι πριν από όλα μια στοργική βαθιά ανθρώπινη συνάντηση μεταξύ δύο προσώπων. Το βιβλίο, με αφορμή μια παλαιότερη επίσκεψή του στην Αθήνα, αναφέρεται στα μαθήματα θανάτου και ζωής, που ακατάπαυστα και μέχρι σήμερα, στα ογδόντα εφτά του χρόνια, ο Γιάλομ εξακολουθεί να προσφέρει, θυμίζοντάς μας πως οφείλουμε να πάψουμε να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο χθες, δίχως να παραιτηθούμε από την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. 

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ – ΙΣΤΟΡΙΑ

 

Γιώργος Γεωργής, Σεφέρης – Αβέρωφ: Η ρήξη

Η φιλία και συνεργασία του Ευάγγελου Αβέρωφ και του Γιώργου Σεφέρη δοκιμάστηκε στα τέλη του 1958 και τις αρχές του 1959 λόγω της διαφωνίας τους στις επιλογές και την πορεία λύσης του Κυπριακού, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό του Γιώργου Σεφέρη, πρεσβευτή στο Λονδίνο, από τις συνομιλίες της Ζυρίχης. Οι δύο άνδρες αντάλλαξαν μερικές επιστολές ενώ στη διένεξη επενέβησαν ο Κωνσταντίνος και η Ιωάννα Τσάτσου. Ακολούθησε μια μακρά περίοδος ψυχρότητας χωρίς ποτέ οι σχέσεις τους να αποκατασταθούν. Στην περίοδο που ο Ευάγγελος Αβέρωφ ήταν υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Καραμανλή, ο Σεφέρης υπηρέτησε αρχικά ως διευθυντής στη Β´ Πολιτική Διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών το 1956-1957 και ως πρεσβευτής της Ελλάδας στο Λονδίνο από το 1957 ως το 1962. Τις εμπειρίες και τις διαφωνίες του καταγράφει στα ημερολόγιά του και στην αλληλογραφία του. Καταλογίζει λανθασμένες επιλογές και επιπολαιότητα στον Ευάγγελο Αβέρωφ ενώ εκτιμά τις θέσεις και τη στάση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

 

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

 

Ελευθέριος Βενιζέλος και Μαρία Ελευθερίου: Η αλληλογραφία (1889-1990)

Εισαγωγή: Μ. Ζ. Κοπιδάκης, Επιμέλεια-μεταγραφή επιστολών: Μαρία Καραγιάννη

Το 1878 με τη Σύμβαση της Χαλέπας η Πύλη αναγκάζεται να παραχωρήσει στην Κρήτη ημιαυτόνομο πολίτευμα. Ο Γενικός Διοικητής διορίζεται από τον Σουλτάνο, αλλά η Γενική των Κρητών Συνέλευση, που νομοθετεί, εκλέγεται. Στη Συνέλευση διαμορφώθηκαν δύο πολιτικοί σχηματισμοί οι Συντηρητικοί και οι Φιλελεύθεροι ή επί το λαϊκότερον «οι Καραβανάδες» και οι «Ξυπόλυτοι». Την άνοιξη του 1889 ο εικοσιπενταετής δικηγόρος Ελευθέριος Βενιζέλος εκλέγεται πληρεξούσιος με τους Φιλελεύθερους που κέρδισαν τις εκλογές. Στις συνεδριάσεις απέδειξε αθρόα τη δύναμη της ρητορικής του αγχίνοιας. Όμως οι Συντηρητικοί εξοργισμένοι από την ήττα προχώρησαν σε ένα άωρο επαναστατικό κίνημα, το οποίον και κατεστάλη. Ο Ελευθέριος, που αν και διαφωνούσε στάθηκε αλληλέγγυος προς τους επαναστάτες, για να μην συλληφθεί κατέφυγε στην Αθήνα, όπου καταταλαιπωρήθηκε από το δριμύ ψύχος, την αβεβαιότητα και το μαράζι του έρωτα – η μνηστή του Μαρία Ελευθερίου είχε παραμείνει στα Χανιά. Στην αλληλογραφία των μνηστευμένων καταγράφονται φύρδην μίγδην πολιτικές εκτιμήσεις, αισθήματα παφλάζοντα, αναπολήσεις, σχέδια για το κοινό μέλλον, προβλήματα της καθημερινότητας, εν ολίγοις τα δημόσια και τα ιδιωτικά. Στην εκτενή Εισαγωγή του Μ. Ζ. Κοπιδάκη σχολιάζονται οι πτυχές του Κρητικού Ζητήματος, η αλληλουχία των γεγονότων, η επανάκαμψη του ισλαμικού φανατισμού και η αποτυχία της οθωμανοποίησης των χριστιανών. Κάπως αναλυτικότερα διερευνώνται η «άχαρις διαμονή» στην Αθήνα, η επίπονη ενασχόληση του Ελευθέριου με την εκμάθηση της Γαλλικής, και οι προσωπικότητες του «αισθηματία» πολιτικού και της συμπονετικής Μαρίας.

 

Κατερίνα Γώγου, Μου μοιάζει ο άνθρωπος με έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του

«Όπως και να ’χει, συνέντευξη ίσον λούμπα. Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι μέσα από τις “επαναστατικές” απαντήσεις μου θα προκαλέσω ανατροπές. Αυτό το “μπες μέσα να τ’ αλλάξεις” δεν περνάει πια. Πολύ απλά, η συνέντευξη είναι στριπτίζ μπροστά σ’ αλλήθωρα μάτια μπανιστηριτζήδων αναγνωστών (ευτυχώς όχι όλων), μπροστά σ’ ανώμαλους σεξουαλικά “ειδικούς” που τα ξέρουν όλα και, τέλος, μπροστά στους ειδεχθείς κριτικούς τέχνης, που μη μπορώντας οι ίδιοι να κάνουν έργο και με το πρόσχημα της καλοπροαίρετης κριτικής, εξοντώνουν τους πραγματικούς δημιουργούς, που, ακριβώς επειδή είναι δημιουργοί, δεν έχουν πόστο, άρα δυνατότητα για αντίλογο.

»Στη γη είναι όλα παλιά. Έχουν ειπωθεί όλα. Εκείνο που σώνει τον άνθρωπο σε έναν βαθμό είναι η Τέχνη. Και η Τέχνη γίνεται από μια μικρή κάστα ανθρώπων, είτε “διανοούμενων”, είτε “λαϊκών”, που την καθοδηγεί, την εκφράζει και τελικά την λυμαίνεται, με το πρόσχημα ότι αυτοί είναι που ξέρουν κι όλοι οι άλλοι είναι πρόβατα… Για μένα όμως, δεν υπάρχει μεγαλύτερο έργο τέχνης από τον άνθρωπο που περπατάει ολομόναχος μέσα στον χρόνο, με οδυνηρές συγκρούσεις μέσα του. Πράξη και όνειρο, ατομικό και κοινωνικό, άσπρο και μαύρο. Μου μοιάζει ο άνθρωπος με έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του. Και η Τέχνη σαν άρρωστος και γιατρός μαζί».

Ένα βιβλίο που συγκεντρώνει τις συνεντεύξεις της Κατερίνας Γώγου, όπου η σημαντική ποιήτρια εκφράζει με τον κοφτερό και χειμαρρώδη λόγο της τη βαθιά αγωνία της για την κοινωνία, την πολιτική, την τέχνη, τον συνάνθρωπο.

 

Γιαννάκης Μάτσης, Μετά παρρησίας (Για την Ιστορία και την Αλήθεια)

Ο Γιαννάκης Μάτσης υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη του Δημοκρατικού Συναγερμού. Συμπαρατάχθηκε και συμπορεύθηκε με τον Γλαύκο Κληρίδη στην ίδρυση του ΔΗΣΥ και στη μεγαλειώδη πορεία του, που τον κατέστησε πρώτο κόμμα στην Κύπρο. 
Το 1996 και ενώ ο Γλαύκος Κληρίδης είχε εκλεγεί Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπονομεύθηκε μια μεγάλη ευκαιρία λύσης του Κυπριακού, που είχε διαμορφωθεί χάρη στις επαφές του Μάτση με αξιωματούχους της Κυβέρνησης Κλίντον και ιδιαίτερα με τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, τον «γίγαντα» της αμερικανικής διπλωματίας. Αυτό οδήγησε τον Γιαννάκη Μάτση, που ήταν τότε Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, στην απόφαση να μην επαναδιεκδικήσει την Προεδρία του κόμματος.
Αντιτάχθηκε στην επιβολή του Σχεδίου Ανάν και αγωνίσθηκε για την απόρριψή του. Θεωρεί ότι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, ως προοπτική λύσης, οδηγεί στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και θα έχει ως άμεση συνέπεια τη διχοτόμηση και την τουρκοποίηση της Κύπρου. 
Ενεργός στην πολιτική ζωή για πενήντα περίπου χρόνια, ο Μάτσης πρωτοστάτησε ή αναμείχθηκε ενεργά στις προσπάθειες διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων, σωτηρίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στα κατεχόμενα και καταδίκης του εποικισμού. Παράλληλα, υπήρξε από τους πρωτοπόρους στην επαναπροσέγγιση με τους Τουρκοκυπρίους.
Οι εμπειρίες του από τις σχέσεις με τον Μακάριο, το ΑΚΕΛ και τα άλλα κυπριακά κόμματα αποδίδονται νηφάλια, χωρίς πάθος, με στόχο την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. Πολλές από τις αποκαλύψεις του, που έρχονται για πρώτη φορά στο φως, θα προκαλέσουν και θα συζητηθούν. 
Ένα βιβλίο συγκλονιστικό, με αποκαλύψεις γύρω από την πορεία του Κυπριακού και όχι μόνο. 

 

 

Νίκος Παπανδρέου, Ανδρέας Παπανδρέου: ο οικονομολόγος

«Τι είδους οικονομολόγος ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου; Για πολλούς που βρίσκονται έξω από την ακαδημαϊκή κοινότητα και ίσως και για ορισμένους μέσα σε αυτήν που δεν γνωρίζουν ωστόσο το ακαδημαϊκό του έργο, υπάρχει η εντύπωση ότι ήταν πάντα μαρξιστής. Πιθανόν να έχουν ακούσει ότι στα νιάτα του ήταν τροτσκιστής. Σίγουρα γνωρίζουν ότι ίδρυσε ένα σοσιαλιστικό κόμμα του οποίου ηγήθηκε. Ορισμένοι ίσως να έχουν ακούσει τον τίτλο Πατερναλιστικός Καπιταλισμός, που είναι ένα από τα δεκαπέντε βιβλία του. Ο τίτλος του βιβλίου ενισχύει την εντύπωση ότι ήταν αιρετικός, επικριτής του συστήματος. Και φυσικά και ήταν. […]

»Μελετώντας τον Ανδρέα, μαθαίνει κανείς για την εξέλιξή της οικονομικής επιστήμης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Ο Ανδρέας ήταν μέλος της πρώτης γενιάς οικονομολόγων της μεταπολεμικής περιόδου. Ήταν δηλαδή παρών στο “Επταήμερο” της Γέννησης της Οικονομικής Επιστήμης και μαζί με άλλους, έπλασε και εκείνος κατιτίς απ’ τον «αρχέγονο» πηλό της δημιουργίας».

(ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

 

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

 

Ευστάθιος Βέλτσος, Georges Canguilhem (1904-1995)

(Ιδέες, έννοιες και μέθοδοι της ζωής)

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την εισαγωγή στις έννοιες και στις μεθόδους του Γάλλου φιλοσόφου Georges Canguilhem (Ζορζ Κανγκιλέμ). Ο Γάλλος διανοητής υπήρξε ο διάδοχος του Gaston Bachelard (Γκαστόν Μπασελάρ) και επηρέασε με τη διδασκαλία και το έργο του για τις έννοιες του κανόνα και του παθολογικού, όπως και για το επιστημολογικό καθεστώς των ιατρικών επιστημών, τη σκέψη γνωστών Γάλλων φιλοσόφων, μεταξύ των οποίων οι Michel Foucault (Μισέλ Φουκώ), Louis Althusser (Λουί Αλτουσέρ), Pierre Macherey (Πιερ Μασερέ). Στο βιβλίο επιχειρείται μια συστηματική προσέγγιση της βασικής προβληματικής του έργου του Canguilhem για τις αξίες της ζωής (όπως της υγείας και της ασθένειας), μέσα από την ανάλυση βασικών εννοιών και μεθόδων της φιλοσοφίας του, ενώ παρουσιάζονται επίσης σημαντικά βιογραφικά στοιχεία καθώς και το θεωρητικό πλαίσιο της εποχής. Στόχος είναι να αναδειχθεί η ιδιαίτερη φιλοσοφική μέθοδός του, που συνδυάζει τη φιλοσοφία με την ιστορία των επιστημών και των ιδεών. Ο χαρακτηριστικός τρόπος που ο Canguilhem ενσωματώνει τη φιλοσοφία με την ιστορία των επιστημών και των ιδεών, συνιστά ό,τι ονομάζουμε «γαλλικό επιστημολογικό ύφος» σκέψης και γραφής. 

 

ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΜΟΙ

 

Ζήσης Κοτιώνης, Ο Αναξίμανδρος στη Φουκουσίμα (Γενεαλογίες της τεχνικής)

Ιδού μια υπόθεση: ήδη στις απαρχές του τεχνικού πολιτισμού κάνει την εμφάνισή της η ανθρωπόκαινος εποχή. Η σύγχρονη ιδέα ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα επηρεάζει και διαμορφώνει τη γεωλογική συγκρότηση και την εξέλιξη της γης ενυπάρχει ήδη στα θραύσματα των προσωκρατικών κοσμολογιών. Στις θεωρητικές υποθέσεις του Αναξίμανδρου ανευρίσκεται η σύλληψη του κόσμου ως τεχνικού κατασκευάσματος, όπως είναι μια κυλινδρική κολόνα ή ένας μεταλλευτικός κλίβανος. Ο Αναξίμανδρος στη Φουκουσίμα είναι καλλιτεχνικό πρότζεκτ και ποιητικό δοκίμιο. Αφηγείται πρακτικές περιπλανήσεων, καταγραφών, ανοικτών αναγνώσεων των προσωκρατικών φιλοσόφων και γενεαλογήσεις εδαφικών ευρημάτων. Η επιτόπια περιπλάνηση γίνεται κάποτε ταξίδι στην οικουμενική γεωγραφία και ταξίδι μέχρι τη σύγχρονη ιστορία, από τα παράλια της Μεσογείου ως τα παράλια της Ιαπωνίας. Οι αστοχήσαντες πυρηνικοί αντιδραστήρες της Φουκουσίμα είναι τεχνολογικές μεταμορφώσεις του αναξιμάνδρειου κλιβάνου. Το βιβλίο απευθύνεται περισσότερο σε εκείνες και εκείνους που θέλουν να αδράξουν μέσα από την «τοπο-στιγμή» τη γενικότητα, το βάθος της ιστορίας και την έκταση των «φυσικοπολιτισμών». Να αδράξουν τη γενεαλογία της τεχνικής ως βίωμα και προσωπική ανάμνηση, μέσα στη βαρετή συνήθως αλλά καμιά φορά συναρπαστική διεθνή συζήτηση για τη γαία και το μέλλον του παρόντος της.

 

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

 

Δημήτρης Δανιάς, Όσο πιο λίγο μ' αγαπάς, τόσο πιο πολύ σε θέλω

(Γιατί ζηλεύω; Γιατί χωρίζω; Γιατί απατάω;)

Υπάρχει τρόπος να ελέγξεις τη ζήλια του συντρόφου σου και τη δική σου; Γιατί απατάμε; Πώς αντιμετωπίζεις έναν χωρισμό; Πώς πρέπει να διαχειρίζεσαι τον θυμό σου; Πώς αποκτάς αυτοπεποίθηση; Πώς γίνεται η επιλογή συντρόφου; Πώς ξεπερνάς έναν μεγάλο έρωτα; Πώς αποφεύγεις μια απόρριψη; Ποιες είναι οι βαθύτερες ανάγκες που δημιουργεί μια σχέση; Πώς πρέπει να αντιδράς στα μεγαλύτερα προβλήματα μιας σχέσης; Ποιοι είναι οι πραγματικά αταίριαστοι σύντροφοι; Ποια συναισθήματα μας καταπιέζουν πιο εύκολα; Βία στο ζευγάρι. Τι κάνω; Τα λάθη στο κρεβάτι. Πώς λειτουργεί η ευτυχία στο ζευγάρι; Στο βιβλίο του Δημήτρη Δανιά παρουσιάζονται όλα αυτά τα προβλήματα και πολλά ακόμη, καθώς και ο τρόπος που αντιμετωπίζονται στην πράξη!

 

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

 

Χρήστος Πονηρός, Alberto Moravia – Η απουσία του πατέρα

(Ψυχαναλυτική προσέγγιση)

«Παρότι έχουν περάσει εξήντα ολόκληρα χρόνια από το 1956, όταν “Ο Άγγλος Αξιωματικός” φιλοξενήθηκε στη Νέα Εστία, ο Μοράβια, ένας από τους πιο μεταφρασμένους Ιταλούς συγγραφείς, εξακολουθεί να κεντρίζει το ενδιαφέρον του Έλληνα αναγνώστη. Στο ανά χείρας βιβλίο, ο Χρήστος Πονηρός ξεκλειδώνει τo έργο του Ιταλού λογοτέχνη, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο –σύμφωνα και με τον Μοράβια– κλειδί: την Ψυχανάλυση. Έτσι, μέσα από το ζήτημα του Πατέρα προσεγγίζει την αδιαφορία, την πλήξη, το φύλο. Μια προσέγγιση που, ξεκινώντας από τις ενδοοικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις, επεκτείνεται στην έλξη του ατόμου από τους φαντασιακούς-ψεύτικους, αλλά συνάμα γοητευτικούς πολιτικούς σωτήρες. Ο αναγνώστης μέσα από τις σελίδες του βιβλίου εξερευνά, με τον φακό της Ψυχανάλυσης, το πλούσιο λογοτεχνικό έργο του Μοράβια, ανακαλύπτοντας σε αυτό κάποιες συνήθεις αλλά παράλληλα ουσιώδεις πτυχές της καθημερινότητάς μας, όπως οι δυσκολίες που συνοδεύουν το πέρασμα του αγοριού στην εφηβεία, η εμμονή στο σεξ, η αμφιφυλία, η ερωτική ζήλεια ή ακόμα και η ηδονοβλεψία, καθώς και τα έκδηλα και λανθάνοντα ερωτικά τρίγωνα. Πτυχές που σκανδαλίζουν, όπως λέει ο Μοράβια, μόνο όσους δεν προσπαθούν να φτάσουν στην ουσία των πραγμάτων».

Γεράσιμος Ζώρας, Καθηγητής Ιταλικής Λογοτεχνίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

 

Σοφία Κλώτσα, Η απόφαση της ευτυχίας (Πώς να πετύχετε ό,τι θέλετε στη ζωή σας) - Νέα έκδοση, συμπληρωμένη

Τι είναι η ευτυχία και πώς μπορούμε να την κατακτήσουμε; 

Το βιβλίο αυτό προσφέρει χρήσιμες συμβουλές για όλα τα σημαντικά ζητήματα της καθημερινότητάς μας, όπως είναι η επαγγελματική επιτυχία, οι σχέσεις, η υγεία και η ισορροπία, η προσωπική ανάπτυξη, ο πλούτος και η ευτυχία γενικότερα. Στηρίζεται σε μια βασική προϋπόθεση: στο ότι εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε τη ζωή μας, εμείς που αναζητούμε την ευτυχία σε κάθε μας βήμα και σε κάθε μας συλλογισμό. Για να την κατακτήσουμε όμως και να διεκδικήσουμε το δικαίωμά μας σε αυτήν, πρέπει πρώτα να το αποφασίσουμε. Αλλά πώς θα πετύχουμε στη ζωή μας ό,τι θέλουμε; Υπάρχουν κλειδιά ή τεχνικές για την επιτυχία και την ευτυχία; Αν παρατηρήσουμε ευτυχισμένους ανθρώπους, θα διαπιστώσουμε ότι ακολουθούν και εφαρμόζουν, συνειδητά ή υποσυνείδητα, συγκεκριμένα μυστικά. Αυτά τα μυστικά τα αποκαλύπτει στο βιβλίο της με τρόπο απλό και κατανοητό η ψυχολόγος - life coach Σοφία Κλώτσα, για να αποδείξει ότι η ευτυχία δεν είναι ένα μακρινό όνειρο, αλλά μια εύκολη απόφαση. 

 

ΣΑΤΙΡΙΚΑ

 

Meme μου τους κύκλους τάραττε

Κείμενα: Κώστας Τουλάκης, Επιμέλεια-σχεδιασμός: Πάνος Τσιροζίδης

«Αυτό δεν είναι βιβλίο, είναι σελίδα», αναφώνησε ο Αρχιμήδης και

ξαναμπήκε στην μπανιέρα του.

Ανακάλυψε και εσύ τα Ancient Memes, τη σελίδα που πήρε αγάλματα, πίνακες και τοιχογραφίες και δίνοντάς τους φωνή, τα ανέβασε στο ίντερνετ. Τη σελίδα που έβαλε τους χρήστες του Facebook στο τριπάκι να μάθουν να φτιάχνουν memes, δημιουργώντας ένα παράλληλο σύμπαν όπου…

… οι βίγκανς δεν περνάνε και τόσο τέλεια.

… τα κορίτσια έχουν σχέση, για τα αγόρια δεν ξέρουμε.

… αν έχεις πρόγραμμα θα τα καταφέρεις και δεν θα στερηθείς τίποτα.

… ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας λύνουν στην Ακαδημία τα γκομενικά τους.

… ο Μέγας Αλέξανδρος δοκιμάζει την υπομονή του Διογένη.

… Γρηγοριανές χορωδίες γύρω γύρω τραγουδούν το «Ντεσπασίτο».

… ήρωες της επανάστασης του ’21 κυνηγάνε με το τουφέκι και

εκτελούν τα κλισέ.

… επίμονοι πελάτες ψάχνουν και δεν ψάχνουν σπάνια βιβλία.

Και μην ψαρώνεις, βιβλίο είναι.

(ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

 

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ / ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ

 

Χρήστος Α. Καρακόλης, Φυσική / Τετράδια 10-15

Τα Τετράδια Φυσικής του Χρήστου Καρακόλη αναφέρονται στο σύνολο των Φυσικών Φαινομένων που μπορούν και που θα έπρεπε να διδαχθούν στους μαθητές του Λυκείου, θετικού προσανατολισμού.

Φέτος θα κυκλοφορήσουν τα Τετράδια 10-15. Πιο συγκεκριμένα:

Τετράδιο 10: Ηλεκτρομαγνητισμός I – Κυκλώματα συνεχούς ρεύματος, Τετράδιο 11: Ηλεκτρομαγνητισμός II – Φαινόμενα ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής, Τετράδιο 12: Περιοδικά φαινόμενα II – Ηλεκτρομαγνητισμός III – Εναλλασσόμενα ρεύματα, Τετράδιο 13: Ρευστά I – Στατική των υγρών – Δυναμική των υγρών και των αερίων, Τετράδιο 14: Θερμοκρασία – Θερμότητα, Τετράδιο 15. Κινητική θεωρία των αερίων – Θερμοδυναμική.

 

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ / ΑΠΡΟΣΜΕΝΟΙ ΦΙΛΟΙ

 

Βασίλης Παπαθεοδώρου, Αύρα, το άλογο ολυμπιονίκης

Μια απίστευτη ιστορία επιμονής και σθένους που συνέβη στους 67ους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας, το 512 π.Χ. Η Αύρα, ένα άλογο που μαζί με τον ιδιοκτήτη της συμμετείχαν στο αγώνισμα της ιπποδρομίας εκπροσωπώντας την Κόρινθο, κατάφερε να τερματίσει την κούρσα χωρίς τον αναβάτη της. Οι κάτοικοι της πόλης τίμησαν το ηρωικό αυτό ζώο και το μνημόνευαν για πολλές γενιές μετά.

Η σειρά «Απρόσμενοι Φίλοι» απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Οι ιστορίες είναι βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά ηρωισμού, πίστης και αφοσίωσης ζώων, ενώ κάθε βιβλίο περιλαμβάνει παράρτημα με τα πραγματικά γεγονότα, καθώς και βασικές γνώσεις σχετικές με την κάθε ιστορία.